In navolging op de recente podcast met Hein Kuiper over “onuitgesproken emoties” deel ik hier de impactvolle en sprekende, korte video die hij liet maken uit fragmenten van opnames uit zijn filmcarrière. De video spreekt voor zich, met name voor al die mensen die om wat voor reden de pijn overgedragen hebben gekregen van verschillende generaties en de verwerking van al die onverwerkte emoties voor hun kiezen krijgen.
Op vele vlakken zijn bomen veel verstandiger dan mensen. Ons zelfbewustzijn speelt ons parten. We denken over dingen na die ons doen concurreren, trachten zaken te beheersen uit eigenbelang, oorlog voeren, enz. Zou een boom nadenken? Is een boom zelfbewust? In ieder geval is de boom veel meer bewust van de omgeving en de omgang ermee dan wij mensen. Een boom kan niet wegrennen, of vechten. De boom is plaatsgebonden en leeft op basis van multidimensionale omgang met alles wat het omringd. Weer en wind, klimaat, leven in de bodem en rondom ´m heen, regen, zon, vogels, insecten, enz. Zo kunnen ze honderden tot misschien wel duizenden jaren oud worden. Iets wat wij mensen de boomsoorten niet kunnen evenaren.
Bomen en mensen zijn beiden unieke manifestaties van het leven op Aarde, elke met onze eigen authentieke eigenschappen. In feite zijn we gelijkwaardige broeders en zusters van elkaar in het ecosysteem van levende soorten. En toch gaan wij als mens respectloos om met bomen. Wij in Nederland zelfs meer dan in andere landen, zoals Engeland. Dat vertelt Jeroen ons uit zijn vele ervaringen. Hij vertelt ons nog veel meer. Luister mee naar zijn boeiende verhaal.
De Sustainocratische essentie van de toegepaste samenwerking heeft de volgende kenmerken:
* gelijkwaardigheid tussen alle partners
* veiligheid en respect, door een ieder onderling te waarderen voor de authentieke inbreng als persoon en instantie
* het gaat over iets concreets en menselijks dat ons verbindt als mens en organisatie (algemeen nut)
* de samenwerking gaat uit van positiviteit, doel en resultaatgerichtheid
* door de multidisciplinaire samenstelling van de samenwerking voelen we ons één geheel
* de successen groot en klein zijn van en voor ons allemaal.
Als we dit koppelen aan een langdurig onderzoek (85 jaar!) van de Amerikaanse Universiteit van Harvard over essentiële voorwaarden voor een gezond en gelukkig leven, dan zien we een aantal belangrijke overeenkomsten.
Ik heb hier samenvattend over geblogd met enkele verwijzingen naar de Stad van Morgen, AiREAS, COS3i en Sustainocratie.
Dit schept tevens een kader voor de veranderingsdynamiek die we voor ogen hebben in de hele maatschappij:
* samen verantwoordelijk. Sommige kernzaken van ons bestaan kunnen we niet delegeren of inkopen. Het zijn verantwoordelijkheden die we samen dienen te dragen. Gezondheid en een gezonde leefomgeving is daar een voorbeeld van.
* actiegedreven samenwerking vanuit positiviteit, zoals beschreven in de blog. Focussen op de uitnodiging tot deelnemen aan gezondheid werkt veel sterker dan het bekritiseren van ongezond, vervuilend gedrag, regelgevend beleid of vervuilend ondernemerschap
* erkenning en visualisatie van het goede voorbeeld en de participatie. Pionieren is al uitdagend genoeg. Als dit dan gehonoreerd wordt met zichtbaarheid, dan geeft dit een goed gevoel en een impuls tot meer. Dat geldt voor ons als groep, subgroep, maar ook als organisatie, persoon of groepje personen.
* het goede voorbeeld doet volgen, het verbindt ook, zeker als voorbeelden elkaar aanvullen en versterken in een groter geheel.
* open staan voor de ander en daarmee de verbinding zoeken, ook vanuit een ieders creatieve eigenheid. Dat geldt ook voor al die partijen die we trachten te beïnvloeden met ons gezondheid gedreven verhaal. Zo wordt 1 + 1 veel meer dan 2.
We leven in een prestatiegerichte maatschappij binnen een gemaakte wereld van belangen. Tegenwoordig zijn er veel mensen die niet meer willen werken, ook al voelen ze zich vaak verplicht, in zogenaamde “bullshit” jobs. Dat is werk dat geen enkele reële toegevoegde waarde heeft voor mens, maatschappij of milieu. Ook wordt langzaamaan werken taboe in organisaties die bijdragen aan sociale of milieuproblemen (of allebei). Alleen maar werken voor het geld zonder moreel besef is steeds meer uit de tijd, zeker onder de jongeren. Maar dat is niet altijd zo geweest. De “norm” in vorige generaties werd veel dwingender gesteld door allerlei overtuigingen van ouders, overheid, leerinstellingen en religieuze opvattingen. De “kop dicht, zit stil en doe wat je gezegd wordt” cultuur zat diep geworteld. Deze maatschappelijk “do’s and don’t” werden opvoedkundige doctrines. Dat dit gebeurde in een tijd waarin tevens allerlei dramatische oorlogse gebeurtenissen verwerkt dienden te worden, maakte het niet echt gemakkelijker. “Niet zeuren, blijven poetsen” werd voor velen een lapmiddel om emoties te onderdrukken. Op allerlei fronten zien we dit soort gedrag nog steeds. “Ik doe gewoon mijn werk” is de dooddoener om gebrek aan morele toetsing van het werk te verdoezelen en zich niet schuldig te gaan voelen. Uiteindelijk ligt “de verantwoordelijkheid” altijd bij iemand anders en wassen we ons in onschuld rond een toeslagen affaire, milieu vervuiling, ontbossing, dumpen van afval in verre landen, enz.
Gelukkig hebben tegenwoordig mensen steeds meer de keuze om hun toegevoegde waarde voor zichzelf en hun omgeving te toetsen aan eigen opvattingen en gevoelswaarden. Authenticiteit noemen we dat, een sterk “ik ben” besef. Die vorm verbindt zich op een veel natuurlijker manier met anderen waardoor energie positief stroomt. Velen ervaren die warme band als betekenisvol, liefdevol en spiritueel. Men maakt dit ook bespreekbaar, net als Hein de moed heeft gehad om zijn eigen proces en ervaringen bespreekbaar te maken. Luister mee, niet alleen naar Hein maar vooral de mensgerichte boodschap.
Hans Verhoeven sloot recent zijn werkzame leven af als projectleider milieu van de Gemeente Eindhoven en 12 jaar partner namens de overheid in het burgerinitiatief AiREAS voor luchtkwaliteit en gezondheid. We kijken terug op een leven ten diensten van een gezonde leefomgeving.
Recent werd een uniek gezondheid onderzoek van de Universiteit van Harvard gepubliceerd. Nog nooit had een wetenschappelijk onderzoek mensen zo lang gevolgd, vanaf hun kindertijd tot hun sterven op bejaarde leeftijd. 85 jaar lang! Uitgangspunt van het onderzoek was het identificeren van gezondheid bepalende factoren die het leven positief beïnvloeden. Het sociale contact bleek hierin doorslaggevend. Het gaat dan niet om de hoeveelheid mensen die iemand kent maar de diepgang van de omgangsvorm. Ook de Stad van Morgen heeft erover gepubliceerd vanuit onze ervaringen. Hier kunt u verschillende TED toespraken beluisteren over het geheim van een “goed leven”.
De Stad van Morgen is in 2009 ontstaan uit de cultuurschok die de oprichter had ervaren bij terugkeer naar Nederland na lange afwezigheid. De waargenomen vereenzaming, negatieve kritische houding, “angst voor de ander” in een multiculturele samenleving, het “ieder voor zich” individualisme, de cultuur van wantrouwen en financiële sturing bij de overheid, werden als buitenstaander ervaren als structureel ongezond. In 2016 werd intuïtief begonnen met COS3i, de community voor sociale inclusie, integratie en innovatie. Het beeld in AiREAS (ook Stad van Morgen) was ontstaan dat onze blootstelling aan luchtvervuiling voor minstens 50% door onszelf wordt veroorzaakt. Als we wilden werken aan onze gezondheid en een gezonde leefomgeving dan moest dat niet zijn van de kritische houding (vervuilende gedrag) maar de positieve uitnodiging (doe mee aan gezond gedrag). Dit gedachtengoed wordt nu verder gefundeerd door de wetenschap. We hebben ons destijds ook verdiept in begrippen zoals “Blue Zones“, ofwel gebieden in de wereld waar mensen gemiddeld zo’n 10 jaar op een gezonde manier ouder worden dan de rest van de wereld. In die onderzoeken kwam wederom naar voren dat het “sociale contact” één van de essentiële pilaren van een gezond leven vormde.
Harvard voegt daar de vraag aan toe “maar hoe werkt dat mechanisme dan?”. Hoe kan het dat mensen met een gezonde sociale binding met hun omgeving beduidend minder last hebben van welvaart ziektes? Enkele aanwijzingen zijn:
Het oude gezegde “gedeelde smart is halve smart” is uiterst relevant voor mensen met goede sociale contacten. Community vorming is de basis voor een veilig gevoel. Men kan persoonlijk leed (en plezier) delen met anderen, een knuffel ontvangen of via een goed gesprek emoties verwerken. Men kan de helpende hand geven of ontvangen, beide met genoegdoening tot gevolg. Die positieve emotionele “injecties” blijken bij te dragen aan onze gezondheid. Mensen die in eenzaamheid of isolement verkeren hebben die uitlaatklep niet. De negatieve stress hoopt zich in hen op met allerlei gevolgen van dien. Deze uiten zich via gedragsstoornissen zoals alcohol of drugsgebruik, eetstoornissen, aanvallen van agressie, maar ook allerlei lichamelijke problemen.
We zijn vaak erg kritisch en zien gemakkelijk de slechte dingen in een ander. Positiviteit, ook in relatie tot de uitingen van gedrag van een ander, blijkt onze eigen gezondheid aanzienlijk te bevorderen. Het kost wat moeite en oefening om de wereld om ons heen te interpreteren vanuit positiviteit. Het geven van een compliment, de openlijke erkenning van “iets goeds” in de ander, toont empathie, dankbaarheid en een gezonde resonantie met positieve energie. Deze gedragsvorm schoont onszelf op een bepaalde manier van binnen op en beïnvloedt tevens onze eigen sociale bindingen.
Het gevaar van langdurige relaties is dat we denken alles te weten van de andere persoon. De nieuwsgierigheid vermindert en beïnvloedt de communicatie en verzwakt de verbinding. Radicale nieuwsgierigheid betekent dat we actief openstaan voor de ander, ook als we al tientallen jaren samen zijn. Elke persoon is een wereld op zich en ondergaat verandering. Dat samen beleven, bespreken en waarderen geeft een verbinding die veel verder gaat dan het samenzijn. Het vergt echter actieve aandacht, nieuwsgierigheid en waarnemingsvermogen. “He, je hebt je roze oorbellen weer tevoorschijn gehaald. Die heb ik al lang niet meer gezien….” en dan open luisteren naar het verhaal dat erbij hoort.
Het verschil tussen communiceren vanuit jezelf en vanuit “de ander” is dat de vorm boven je eigen verlangens en vooringenomenheid uit getild wordt. Niet iedereen is even communicatief. De een praat graag en veel, de ander is meer van het luisteren of het non-verbaal communiceren. Dit erkennen en waarderen in elkaar vergt begripvol elkaar leren kennen, open vragen stellen en de kleine details waarnemen waar men mee kan omgaan. De kracht ontstaat pas echt als beiden dit toepassen en elkaar respecteren vanuit elkaars authenticiteit en eigenheid. Dit hoeven we natuurlijk niet met iedereen te doen ook al leidt het tot een algemene gedragsvorm die veelal sympathiek gevonden wordt. Het gaat vooral om diegenen waar we een fijn gevoel bij hebben tussen onze vrienden, kennissen, familieleden en vooral onze partner en kinderen.
Uit dit onderzoek blijkt dat het creëren van een open community sfeer, gebaseerd op positiviteit, nieuwsgierigheid, wederzijdse erkenning, het respecteren van elkaars gedragsvormen en vooral de aandacht voor elkaar die hieruit voortkomt, leidt tot minder kans op Diabetes type 2, hart en vaat ziektes, enz. Tot slot werden nog wat opmerkingen gedeeld over “spijt”. Op latere leeftijd keken 80 jarigen terug op hun leven en verklaarden dat er twee dingen waren die ze “anders” zouden doen:
Daarbij werd tevens gesteld dat het “nooit te laat is” om dit te leren en ontwikkelen. In de Stad van Morgen gaan we zelfs zover dat we in elk mens vier ontwikkelfasen erkennen. De door Harvard geanalyseerde vorm hoort bij fase 4: “bewust leven”. Maar dat vergt wel het loslaten van fase 3 “bewust overleven”. Onze huidige prestatiegerichte maatschappijvorm is sterk afgestemd op fase 3, ook institutioneel. Nagenoeg alle relaties in deze samenlevingsvorm zijn gericht op politiek of financieel eigenbelang met veel concurrentiedrang, wantrouwen naar “de ander”, agressie en focus op prestatie en groei, in plaats van aandacht en samenhang. Fase 3 is daarbij ook de vorm waarin onderwijs is gegoten, alsof het hele leven gericht is op prestatie zonder nuancering. Dat deze samenlevingsvorm leidt tot veel onderliggende ziektes mag nu duidelijk zijn. Beginnen bij een onderwijsvorm waarin jongeren leren omgaan met fase 3 om uiteindelijk vanuit positieve zelfkennis, een positief zelfbeeld en authenticiteit hun eigen fase 4 vorm te gaan geven, zal ook zijn weerslag hebben op de gezondheidzorg, de integrale kwaliteit van leven en een positieve kijk op het heden en de toekomst. Sustainocratie van de Stad van Morgen nodigt uit tot fase 4. Samenwerkingsvormen als COS3i, FRE2SH, AiREAS en de School of Talents zijn er voorbeelden van.
De echte naam van de Stad van Morgen is Stichting Transformation, Indexation & Research (STIR). Dat wil zeggen dat de Stad van Morgen een open omgeving is waarin we samen experimenteren en kennis ontwikkelen met onszelf in een werkelijkheid die zich aanpast aan de uitdagingen van deze tijd. Zo´n transformatie gaat gepaard met het intense proces van het loslaten van oude vertrouwde patronen en het herinrichting van onze maatschappij volgens het bewustzijn en noodzaak van nu. Als we dat niet doen dan lopen we het risico uit te sterven zoals op kleinere schaal al vaker is gebeurd bij de mens. Jared Diamond legt dat prachtig uit in zijn online toespraak en laat de parallellen zien tussen toen en nu.
Tijdens dat experimenteren boekt STIR inzichten samen met allerlei partijen die meegaan in het denk en handel proces dat STIR presenteert. Voordat STIR als stichting bestond was oprichter Jean-Paul Close er al geruime tijd mee bezig. Zijn eigen proces kwam tot uiting in publicaties die hij schreef om voor zichtzelf denkpatronen inzichtelijk te maken en deze te kunnen delen met anderen om erover een actiegerichte dialoog op te starten. Deze publicaties zijn nog steeds relevant, nu misschien meer dan destijds omdat er steeds meer mensen een denkomslag maken. Enkelen ervan zijn nu gratis beschikbaar als downloads.
Vanaf 2012 werd er door STIR en de daaruit ontstaande communities, vooral in het Engels gepubliceerd wegens het wereldwijde karakter van de transformatieve noodzaak. Deze publicaties zijn over het algemeen gratis beschikbaar als “open access” zoals tegenwoordig gebruikelijk om universitaire en hoger beroeps studenten te faciliteren in hun leerprocessen. U kunt ze vinden op de internationale blog van de Stad van Morgen. Ze zijn gepubliceerd o.a. via de grootste uitgever wereldwijd, Springer, via verschillende verzamelpublicaties van universiteiten (Zoals Budapest, Westminster en Urbino) en wetenschappelijke sites zoals Research en Academia.
Sustainocratie is ondertussen bron van inspiratie voor velen, inclusief artiesten, ondernemers, burgers en overheden.
De recente provinciale en senaat verkiezingen hebben een verrassende uitslag laten zien. De opkomst van kiezen was ongelooflijk hoog vergeleken met andere vergelijkbare verkiezingsjaren. Dit geeft blijk dat er onder de bevolking “iets leeft”. Is het ontevredenheid over het Haagse beleid of enthousiasme over voorstellen van bepaalde politieke partijen? Een nieuwe partij, de BoerBurgerBeweging (BBB), heeft het panorama in Nederland plotseling anders ingekleurd. Maar wat betekent dit? Gaan we nu daadwerkelijk verandering zien die nodig zijn vanuit de grote uitdagingen waar we voor staan? Of krijgen we meer van het oude zelfde?
Jean-Paul Close reflecteert vanuit het perspectief van Sustainocratie (samen verantwoordelijk voor onze essentiële menselijke en natuurlijk waarden) over de uitslag. Hij legt een link met het historische ontstaan van de huidige maatschappijvorm met een faciliterende overheid richting financiële groei en een samenleving die gezien wordt als kostenpost. Als in deze context een nieuwe partij een overwinning behaalt dan zal nog steeds die oude overkoepelde context overheersen qua landelijke sturing. Dit veranderen blijkt erg moeilijk zoals vaak aangetoond wordt in de samenwerkingsvormen van de Stad van Morgen. Daarin doen ambtenaren en bestuurders vol enthousiasme mee maar lopen vaak tegen de belemmeringen aan van hun eigen organisatie en de prioriteiten die politiek gezien vaak anders uitvallen dan wat écht nodig zou zijn.
Ook legt Close de nadruk op het feit dat “de overheid” maar een deel van de werkelijkheid is. Met onze stem onze eigen verantwoordelijkheid delegeren lost maar een deel op van het geheel. We kunnen de kleur van het beleid beïnvloeden vanuit ontevredenheid maar dit lost niets op als we niet ook naar onszelf kijken qua gedrag aanpassing. Of de wereld van ondernemers beïnvloeden waar wij onze dagelijkse relaties mee omgaan via onze inkopen. De overheid blijft een faciliterende en regulerende organisatie die contextueel afhankelijk is van een conjunctuur. Als deze structureel geld gestuurd is dan zal de sturing altijd vanuit kosten en baten plaatsvinden. Als deze cocreatie (samen verantwoordelijk) gestuurd is vanuit een gemeenschappelijk hoger doel dan ontstaat een geheel andere overheid én financieel model.
Luister mee met dit uurtje podcast op Rara Radio van de Stad van Morgen
De evolutie van de mens is al vele miljoenen jaren gaande. Vanaf de conceptie van een nieuw leven in de moeder kunnen we dezelfde evolutie waarnemen. Op het moment van de geboorte beleeft de moeder haar eerste loslaat moment en wordt het bestaan van de baby voor de vader voor het eerst omarmbaar. Vanaf dat moment begint de nieuwgeboren mens een eigen, zelfstandig groeiproces. Hierin zien we vier fasen die we ook terugzien in de integrale evolutie van de mensheid. Zo kunnen van onszelf leren, ook hoe we om kunnen gaan met de uitdagingen van deze tijd. Wellicht zijn we dan in staat om onze collectieve puberale gedrag en maatschappelijke organisatie los te laten en te evolueren naar een nieuwe fase, die van prille volwassenheid.
Volgens de evolutietheorie is de mens enkele miljoenen jaren geleden ontstaan. Dit gebeurde door middel van enkele doorslaggevende en opeenvolging van genetische mutaties die ons menselijke eigenschappen gaven waardoor wij ons gingen onderscheiden van vergelijkbare soorten. De mens zocht hierdoor haar eigen plekje in het ecosysteem. Waar apen zich traditioneel in bomen konden ophouden leefde de mens al snel bijna uitsluitend op de grond. Er was niet één mens soort, er waren er verschillende maar deze ontwikkelden zich in eerste instantie redelijk gescheiden van elkaar.
Door onze eigenschappen hadden we weinig tot geen natuurlijke vijanden. De omgeving was rijkelijk gevuld met voedsel, hetgeen ons zekerheden verschafte. Het leven voltrok zich onbewust in de veilige omgeving van wat moeder Aarde en de Natuur ons te bieden had. De mensheid was nog klein in aantal en kwetsbaar maar voldoende beschermt om te groeien en te experimenteren met zichzelf in een rijke, grote omgeving zonder concurrentie.
De peuter wordt geboren onder de beschermende vleugels van het gezin, bestaande minimaal uit vader en moeder. De peuter is klein en kwetsbaar. Maar die kwetsbaarheid wordt opgevangen door een veilige omgeving van overvloed. De peuter hoeft zich niet druk te maken over eten, drinken of andere zaken. Het kan gewoon groeien zonder er verder bij na te denken, ondertussen spelenderwijs experimenteren met de omgeving die steeds groter en spannender wordt. Onbewust worden normale vaardigheden aangeleerd, zoals spreken, lopen, communiceren, enz.
Ouders zijn in de deze fase erg belangrijk. Als baby krijgt de peuter alles van hen, zoals borstvoeding en lichaamswarmte. Gaandeweg wordt de afstand groter maar blijft de veilige omgeving essentieel. Anders zou de peuter het niet overleven.
De peuter ontwikkelt zich tot kleuter en komt in de grotere wereld andere kleuters tegen. Er ontstaat een vergelijkingsdrang om langzaam maar zeker kennis te maken met de eigen vaardigheden en die van andere opgroeiende mensjes. In de vergelijking ontstaat onbewust een vorm van concurrentie. In deze omgeving is het gebruikelijk dat ze met elkaar spelen, wedijveren maar ook treiteren en pesten.
Het zijn de ouders die een weerspiegeling van normen aan waarden aangeven. Zij springen in wanneer dit nodig mocht blijken en kunnen eventueel overleggen met de andere ouders. Uiteindelijk gaat het om de harmonieuze ontwikkeling van de kinderen in een niet harmonieuze levensfase. Maar de kleuter zit nog in de leerfase en beleven nog geen harmonie, in tegendeel. Hun leven in deze fase is een onbewust fase van overleven, een vorm van chaos waarin bewustwording groeit maar niet altijd even positief. De relatie hier met de stabiliteit en morele opvattingen van de ouder is essentieel.
Ook het onderwijs begint in deze fase een rol te spelen.
Naar mate de mensheid groeide ontstonden er groepen die zich gingen afsplitsen. Deze gingen op zoek naar een eigen gebied, een nieuw el dorado om zich te vestigen op wat voor manier dan ook (actief via jacht of meer passief afhankelijk van de vruchten van de omgeving). Zo verspreiden de verschillende soorten mens zich op het Aardoppervlak en kwamen elkaar tegen. Dat waren boeiende ontmoetingen die het bewustzijn triggerde waarbij het aspect van vriend en vijand nauw naast elkaar kwamen te liggen op vele manieren. Enerzijds leverde het nieuwsgierigheid op, anderzijds verdediging of zelfs agressie.
Er was nog geen dieper bewustzijn over soorten, samenwerkingsmogelijkheden, enz. Alles was nieuw, verrassend, speels, confronterend en bedreigend voor de mensheid. Nog nooit had ze naar zichzelf moeten kijken vanuit vaardigheden, concurrentie, eigenaarschap of ongeschreven gebruikersrecht van de omgeving. Ineens werd dit onderdeel van de werkelijkheid, net als kleine kinderen die ineens hun bal afgepakt zien worden door anderen. Hoe ga je hiermee om? Kleine kinderen kunnen naar papa of mama maar waar gaat de prille mens naartoe?
Zoals gezegd had de mensheid geen rolmodel om zich aan te spiegelen, zoals kinderen dat doen aan hun ouders. Toen de mens ging beseffen dat ze macht had over haar omgeving dankzij haar unieke analytische vermogen begon ze zich er ook naar te gedragen. Het ego nam de overhand en vertaalde zich naar hebzucht, controle drang, machtsuitingen en onderlinge pesterijen. Puberaal gedrag dus zonder corrigerende spiegels. Groei werd een fenomeen waaraan instrumenten gehangen konden worden. De moraal en ethiek van het bestaan werden ondergeschikt aan de belangen. Niets noch iemand had de mensheid ooit wat geleerd over basisverantwoordelijkheden behalve het eigenbelang. Toch was dat leerproces aanwezig. Deze vertaalden zich in de vele crisissen, oorlogen, macht strijden en catastrofes die zich voordeden met veel menselijk leed.
Onbewust had de mens afstand gedaan van haar natuurlijke oorsprong in fase 2, nu deed ze dat ook bewust, net als pubers zich losmaken van hun ouders. De Aarde wordt gezien als eigendom van de mens, het leven betekent niet zoveel en we zien onszelf potentieel als verlaters van het Aardse nest om het universum te gaan veroveren. De prestatiedrang overheerst. We hebben een parallelwereld gecreëerd waarin narcisme en machtsbolwerken ons rolmodel trachten te zijn en ons blokkeren van onze natuurlijke oorsprong. We trachten onze problemen remediaal op te lossen door toevoeging van technologie, genetische manipulatie en op andere manieren zelf vadertje en moedertje (of zelfs God) te spelen.
Op een bepaalde leeftijd slaat het onbewuste concurreren om naar bewust concurreren, manipuleren en wedijveren. De puber begint te experimenteren met het eigen groeiproces van bewustwording, ontwikkeling van vaardigheden en het vinden van een eigen authentieke plek in het ecosysteem. Dit gaat vaak gepaard met chaos omdat de jongeren de overkoepelende energie van de ouders gaan loslaten en op ontdekkingsreis gaan naar zichzelf. Dit gebeurt door te experimenteren met de werkelijkheid en het verwerken van de positieve en negatieve feedback die men krijgt als spiegels uit de omgeving.
De puber beleeft een bewust overlevingsdrang in een werkelijkheid die het moet leren doorgronden. De wijsheid van de ouders, hun rolmodel, wordt losgelaten omdat de puber zelf ruimte nodig heeft om te experimenteren en te ontdekken. Belangrijk is dat deze al in een vroeg stadium bepaalde normen en waarden heeft meegekregen die hem of haar kaderen met voldoende richtlijnen om het avontuur redelijk veilig en gezond te houden. Vaak gaat het hier mis doordat de ouders in de prestatiemaatschappij vooral met zichzelf bezig zijn, de druk van de maatschappelijk lasten op hun schouders en vaak al leven in een gescheiden situatie.
De stabiele bedding voor pubers is de laatste decennia weggevallen door gefrustreerde, gescheiden, gestreste, werkloze, prestatiegerichte ouders. Social media, drugs, alcohol, enz zijn gevaarlijke uitlaatkleppen die de natuurlijke chaos nog een extra dimensie geven. Vele jongeren ontwikkelen blijvende schade waar ze in latere levensfasen last van blijven hebben. Ook willen veel te veel jongeren grijpen naar een laatste redmiddel en uit het leven stappen. Het zijn signalen dat we onze maatschappijvorm onder de loep mogen leggen en onze prioriteiten gaan verleggen. Veel huidige jongeren die deze fase succesvol doorlopen nemen afstand van de erfenis van hun ouders en beginnen keuzes te maken die gaan leiden tot een geheel andere dynamiek voor henzelf en de maatschappijvorm waar ze voor staan.
De vierde fase van de traditionele ontwikkeling van de mens is die van volwassenheid. We laten onze puberteit los en zijn ons meer bewust van onszelf, onze eigenschappen als persoon en relatie met de omgeving. We zijn nu in staat om partner relaties aan te gaan in plaats van steeds te willen concurreren, wedijveren of experimenteren. De stabiliteit die we voelen als we ons authentieke zelf hebben leren waarderen en benutten is belangrijk om zelf een gezin te stichten en functioneel te zijn in een community.
Helaas is onze prestatiegerichte maatschappij erg doorgeslagen in individualisme waardoor de harmoniserende waarden van het gezin, de familie en de community zwaar onder druk zijn komen te staan. Met alle gevolgen van dien. Toch is dit een fase van pijn die nodig is om het bewustzijn ervan te veranderen voor een nieuwe maatschappelijke toekomst. Daarom is het belangrijk om de jongere generaties de ruimte te bieden om zich te manifesteren in die wereld van volwassenheid en communities te starten die gebaseerd zijn op waardecreatie en behoud, en niet of financiële belangen of groei.
De mensheid heeft natuurlijk geen enkel evenbeeld om mee te spiegelen dan zichzelf. Ze moet dan ook zelf ontdekken wat het is om volwassen te worden als soort. Bewust overleven heeft ons gebracht waar we nu staan met alle puberale problemen van dien. Vervuiling, armoede, vernietiging van biodiversiteit, serieuze bedreiging naar onszelf toe wat betreft ons voortbestaan, enz. Het is lastig te aanvaarden dat zelfbewust leven betekenis geeft aan de erkenning van onszelf als onderdeel van “de natuur” terwijl we ons daar zo lang boven hebben geplaatst. We zijn geen eigenaar van onze oorsprong maar een evolutionaire toevoeging. Dit gaat gepaard met verantwoordelijkheden die passen in de brede natuurlijke context. We zijn niet de enige soort. Sterker nog, we zijn afhankelijk van de vele soorten om ons heen om te leven, niet alleen via voeding maar ook samenhang. We dienen die soorten dan ook de ruimte geven om zich te ontwikkelen en zich te verhouden tot ons.
We kunnen een voorbeeld nemen aan bijvoorbeeld bomen. Oude volwassen bomen hebben een symbiotische multidimensionale relatie met al het leven om zich heen. Ze passen zich aan volgens de seizoen en gedurende dat proces zorgen ze voor hun omgeving zoals hun omgeving voor hen zorgt. Een boom manipuleert niet, domesticeert niet, oefent geen macht uit. Ze biedt schaduw, veiligheid, ruimte, voeding, steun, enz in ruil voor veel van hetzelfde. De Stad Van Morgen en de natuurlijke kernwaarden geformuleerd in Sustainocratie plaatst zich in dit gebied van Bewust Leven. Het stelt andere gedragseisen aan deelnemende partner organisaties en mensen dan wat we in fase 3 gewend waren.
Foto: Gelijkwaardigheid bij de gemeenschappelijk verantwoordelijkheid voor luchtkwaliteit.
De weerbarstigheid van onze puberale fase is lastig te doorbreken om verschillende redenen. Enerzijds hebben we zo nadrukkelijk afstand genomen van de natuur dat we moeite hebben om überhaupt de wetten ervan ter harte te nemen. We hebben onze eigen wetten en aanpak die we diep geworteld hebben in onze maatschappijvormen en gedrag. De grote problemen die we zo hebben veroorzaakt hebben de natuur dusdanig verstoord dat we dreigen het leven op Aarde onmogelijk te maken, zeker voor grotere soorten waaronder wijzelf. Anderzijds is er het politiek financiële systeem waar we ons afhankelijk van hebben gemaakt. Hier gaan mensen mee om die narcistische denk en handelspatronen hebben die gevaarlijke vormen aannemen. Zij beheersen belangrijke delen van het systeem. Tot slot is er die afhankelijkheid zelf die leidt tot stress, apathie, gebrek aan loslaat durf en gebrek aan eigen verantwoordelijkheid.
Een van de kijkjes in de toekomst is derhalve die van onze zelfmoord als soort. We overleven onze eigen pubertijd niet. De natuur zal er niet om treuren. Met een beetje geluk herstelt deze zich en gaat gewoon verder alsof er niets gebeurd is. De mensheid verdwijnt als annecdote in de geschiedenis van onze planeet.
Vanuit de Stad van Morgen met Sustainocratie hebben we een positievere kijk op de toekomst. Als ikzelf een omslagpunt heb meegemaakt in mijn eigen leven en nu steeds meer mensen tegenkom die dat ook hebben gedaan, dan is een omslagpunt in onze menselijke organisatievormen ook denkbaar. Sterker nog. In de jaren dat maatschappelijke clusters op basis van de dynamiek van de Stad van Morgen actief zijn zien we die omslagpunten vanzelf ontstaan, ook binnen de instanties. Het grote voordeel van Sustainocratie is dat het voortborduurt op de structuren die in fase 3 zijn ontstaan en neemt ze mee in fase 4. Organisaties die er rijp voor zijn voelen zich beter, sterker en gekender in fase 4 dan in 3. Dat komt omdat de omgevingsfactoren in fase 4 clusters dit volwassen gedrag omarmen en ondersteunen.
Kortom, fase 4 bestaat en kennen we vanuit onze eigen familie gedreven werkelijkheid. Mede dankzij Sustainocratie is er nu ook een kader voor de maatschappelijke context. Deze kunnen we als evolutionaire stap op regionaal niveau redelijk gemakkelijk tot uitvoering brengen. Met overal een verbindende Sustainocraat kan ieder ander zichzelf blijven en vanuit die dynamiek zich verbinden aan het grotere, natuurlijke goed. Dat zeggen ook bezoekende steden en gebieden: het bestaat, nu willen wij het ook. De verwachting is derhalve dat het zal groeien dankzij het goede voorbeeld, gedocumenteerde ervaringen en het zichtbaar maken van deze gedachten via o.a. deze blog.
Stad van Morgen 