De "nieuwe maatschappij” ontstaat gaandeweg uit ontevredenheid maar ook dankzij bewustwording, persoonlijke keuzes, omslagpunten die mens en instanties maken en het zichtbaar worden van goede voorbeelden die onze evolutie inkleuren. Meedoen is een uitnodiging voor hen die het willen zien en ook willen.
Tijdens verschillende radio podcasts kwam de huidige maatschappijvorm aan de orde die mensen al generaties lang traumatiseert, uit elkaar drijft, individualiseert en het slechtste in ons naar boven haalt. Zelfmoordpogingen, ziektelasten, gefrustreerde relaties, onproductieve organisaties, mensonterende situaties, armoede, en ga zo maar door, zijn aan de orde van de dag. Je zou haast denken dat de mens zo is maar dat is niet zo. Omgevingsfactoren bepalen veelal ons gedrag, bewust en onbewust. Het kan anders, zoals in de geschiedenis en in verschillende niet westerse culturen wordt getoond. Tijdens de podcasts bespreken we verschillende thema´s, zoals het herstellen van onze relationele vaardigheden, het omslagpunt in ons zelfbewuste gedrag, het loslaten van afhankelijkheden, openstaan voor de ander, het verwerpen van een politiek financiële sturing om plaats te maken voor een essentiële waarden gedreven samen-beleving en gedeelde verantwoordelijkheid. Het genoemde omslagpunt is reëel. Het brengt ons weer bij onze natuurlijke essentie, het mens zijn, waar we elkaar in vinden en samen de ontdekkingsreis aangaan naar een nieuwe fase in de evolutie van de mens, een waarin harmonieuze verhoudingen centraal staan, binnen onszelf, samen en samen met de natuur.
Kijk hier hoe Lieve Willems haar leven heeft gewijd aan interrelationele verbindingen tussen mensen, een essentie die de laatste decennia zwaar onder druk is komen te staan.
Woensdag (12.00 tot 13.00) heb ik een LIVE podcast opname met Lieve via www.rararadio.org. Hier treft u de opnames aan.
Alles wordt fors duurder. Dat is de prijs van afhankelijkheid. “We doen het samen” is de filosofie vanuit de Stad van Morgen als het gaat over de invulling van onze basisbehoeften. We laten ons graag bijstaan door 4 x WIN organisaties die strategisch hebben gekozen om bij te dragen aan het algemeen belang. We weren 1 x WIN structuren die alleen uit zijn op financieel eigenbelang. Dat wat we zelf en samen kunnen creëren dat doen we samen. Zoals gezond eten, gezonde lucht, onderlinge samenhorigheid en samenredzaamheid. We kunnen ontspullen, ruilen, verdelen, weggeven, pay forward doen, elkaar helpen, steunen en succesjes vieren samen. Samen is de nieuwe Eco-Nomie, met respect voor elkaar en onze natuurlijke omgeving.
Gelukkig nieuwjaar wordt zo een opdracht aan elkaar, niet alleen een wens maar een missie.
Er is veel gebeurd gedurende 2022 maar niet genoeg. Blij met de vele positieve dingen die zijn ontstaan en uitgevoerd in de verschillende samenwerkingen. Maar ook een tikje activistisch en soms zelfs wat boos over gebrek aan deelname, burger en institutionele apathie, vooral door de diepe ellende waar zo veel mensen mee worden geconfronteerd terwijl het allemaal zo anders kan. Tijdens de uitzending legt oprichter, uitnodiger en verbinder, Jean-Paul Close, uit wat er gedurende 2022 wel en niet is gebeurd. Luister mee en bepaal voor uzelf hoe u 2023 gaat inrichten. De positiviteit en een gezonde werkelijkheid bepalen we zelf.
Wat een leuk gesprek is dat geworden weer via Rara radio op de kortste dag van het jaar. Klimaatburgemeester Judith Lammers vertelt over haar persoonlijke keuzes en hoe ze geprikkeld werd door haar dochter. Allerlei leuke tips komen aan de orde waar we zelf en samen onze verantwoordelijkheid kunnen nemen in de stad met alle initiatieven die er zijn.
Toen de Stad van Morgen in 2016 van start ging met COS3i, de community voor sociale inclusie en innovatie rondom de kernwaarden van ons bestaan (Sustainocratie) ging een wereld van inzichten open. De doos van Pandora werd het genoemd in het recent gepubliceerd artikel met ervaringen. Dit was de reden om erover in overleg te gaan met verschillende mensen, waaronder Chris den Daas uit Den Haag. Er volgde een boeiend LIVE gesprek via de podcast mogelijkheden van Rara Radio.
Het belangen systeem gebaseerd op groei en financiële afhankelijkheid blijkt gevaarlijk incompetent op gebied van duurzame menselijke en natuurlijke waarden. Telkens weer blijkt dit op grote en pijnlijke schaal. En steeds weer worden kosten noch moeite gespaard om het noodlijdende systeem in stand te houden. Hoe lang houden we dit nog vol?
In 2006 en 2007 waarschuwde Stad van Morgen oprichter Jean-Paul Close voor de aanstormende crisissen in zijn artikel over de drie eenheid. Hij toonde het domino effect van falende, gesatureerde markten op de financiële wereld van afhankelijkheden, en andersom. Overheden staan op de tweede plaats in de dominoketen maar doen net of ze alles bepalend zijn. Daarom deden de overheden niets voorafgaand aan de financiële crisis de wereld op zijn kop zette in 2008. Overheden zijn faciliterend in groei maar reageren pas op problemen als het te laat is. Dan richten ze de zoveelste dure instelling op rondom een probleem en trachten het systeem, de oorzaak van alles in stand te houden. Totdat de problemen de overhand nemen en het hele systeem in elkaar klapt.
Verrast door de bankencrisis moesten de ministers van financiën hals over kop redden wat er te redden viel. Ondanks zoveel bureaucratie en hiërarchische structuren, is men niet in staat de zogenaamde “points of singularity” aan te zien komen en vooraf maatregelen te treffen voor de veiligheid van de maatschappij.
Als de collapse dan inzet tracht men wederom de status quo terug te winnen in plaats van lering te trekken en een transformatie vorm te geven of te omarmen. Moeten we dan ene en andere maal het enorme leed meemaken?
Close was al bezig de Stichting STIR op te richten om te gaan experimenteren met een maatschappijvisie (Sustainocratie) die zich concentreert op onze essentiële waarden voor ons voortbestaan. Deze visie positioneert zich achter de “transformation” daar waar de grote vraagtekens staan in de tekening. Samen geven we vorm aan een nieuwe maatschappijvorm die niet meteen weer omvalt. Dat blijkt moeilijk als de grote machtsbolwerken steeds weer terug trachten te keren in die oude, ontplofte werkelijkheid. De incompetentie rond verandering en aanpassing aan deze tijd druipt af van de blinde tunnel visie en bolwerken van belangen.
In Sustainocratie zetten we de overheid naast de andere partijen, met dezelfde essentiële verantwoordelijkheden vanuit een infrastructuur en diensten perspectief. Niet groei noch financiële afhankelijkheid maar balans en cocreatie. Geen keten van afhankelijkheden maar een community van samenredzaamheid. Die positie moet eerst als optie erkend worden, dan worden aanvaard en daarna de maatschappelijke onderlinge relaties erop worden afgestemd.
Toen in 2010 de Stad van Morgen de energie samenwerking aankondigde onder de naam EQol (Energy & Quality of Life) gaf op institutioneel niveau niemand thuis. EQoL had berekend lokaal ongeveer 3000 woningen nodig te hebben in Eindhoven om het positieve effect van de samenwerking op 4 x WIN niveau meetbaar te maken. De gemeente was hier niet mee bezig. De grote woningcorporaties wilden niet meedoen, mochten het zelfs niet later door de overheid (schoenmaker bij de leest politiek). Alleen de kleinste van allemaal in Eindhoven gaf gehoor. Deze wilde extra draagvlak creëren binnen Brainport bedrijven. Een ontmoeting tijdens het wekelijkse diner van de Rotary 1 (top bedrijven in de regio Eindhoven) werd een debacle. De grote Philips Nederland baas blies het voorstel onmiddellijk af. Zij hadden energie privileges die lucratief waren. Er was geen enkele intentie om mee te doen aan de lokale energie verantwoordelijkheid. De rest van de aanwezige CEOs bleken amper een eigen visie erop na te houden en volgenden slaafs de visie van de Philips man. Nu, anno 2022, wordt schaamteloos de rekening neergelegd bij de lokale bevolking met exorbitante energieprijzen, krijgt lokaal MKB weer een mokerslag, de zoveelste na de vele COVID beperkingen, en reageert de overheid met kleine financiële cadeautjes als pleister op veel grotere wonden. Die cadeautjes worden ook nog eens als schuld door onszelf bekostigt.
Stad van Morgen besloot destijds te focussen op AiREAS en FRE2SH waar wél de energie problematiek op tafel kon komen maar als onderdeel van een oorzaak-gevolgen pakket. Dan dienen we wel met elkaar de ingrijpende maatregelen van herziening van stedelijke en gebiedsfuncties door te voeren. Dat laatste blijkt nog steeds lastig omdat gefragmenteerde belangenpartijen de keuzes nogsteeds bij zichzelf houden.
Eindhoven wil 36.000 woningen erbij bouwen maar kan nu al geen betaalbare energie voorziening garanderen aan de huidige bevolking. De stad telt de grootste dichtheid eenpersoons huishoudens in gezinswoningen. Individualisme is misschien financieel economisch interessant maar vanuit duurzame ontwikkeling en menselijkheid een drama. Het is de basis voor de enorme stijging in zorg behoeftes zoals geconstateerd in de COS3i aanpak voor sociale inclusie en bijbehorende verslaglegging. Die zorgbehoefte kan onvoldoende worden afgedekt door de enorme bureaucratisering in de zorg, de industrialisering ervan via verzekeringsmaatschappij, de kostenoptimalisatie die steeds wordt gezocht en de focus op systeem gerelateerde problemen, niet “de mens”.
Toen FRE2SH ongesubsidieerd ging experimenteren met de essentie van voedsel ontstond het grootste binnenstedelijk voedselsysteem in Eindhoven met betrokkenheid van allerlei ondernemers, restaurants en vele geïnspireerde bezoekers uit binnen en buitenland. Directe impact op de gezondheid, betrokkenheid van burgers en de luchtkwaliteit kon worden gegarandeerd. Toch reageerden overheid bestuurders met het sturen van ambtenaren om te controleren op niet bestaande regels in plaats van de initiatieven te omarmen en stimuleren. Uiteindelijk moest FRE2SH wijken voor de binnenstedelijke prioriteit van parkeren in plaats van regeneratieve voedselzekerheden. Ondertussen groeien de rijen bij de voedselbank, kan de voedselbank de vraag niet meer aan en stijgen de prijzen in de supermarkten nagenoeg exponentieel. Voedsel is voor FRE2SH een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, geen commodity dat we zomaar overlaten aan manipulatief en speculerend ondernemerschap.
Op Europees niveau zien we steeds sterkere impulsen om die gelijkwaardige verhoudingen tussen inwoners en lokale overheden te stimuleren (Horizon 2020 publicaties van 6 december 2022). Daar is echter voor steden moed en visie voor nodig maar ook de positieve uitnodiging zoals we die in Sustainocratie formuleren. Zelfstandig kan het systeem deze keuze vaak niet maken omdat ze nu eenmaal vast zit aan historisch ontwikkelde verhoudingen en functies. Maar als ze ingaat op de uitnodiging dan gaat de transformatie vanzelf, in stapjes en vanuit de verschillende prioriteiten die gevoeld en gezien worden. In de Stad van Morgen willen we dan niet meer over mogelijke “incompetentie” praten. Per slot van rekening kun je een blinde niet verwijten dat deze niet kan zien, om maar een metafoor te gebruiken. Wat wel verwijtbaar is wanneer er een onderbouwde keuze aangeboden wordt en men stoïcijns deze blijft negeren om daarna de rekening bij de bevolking neer te leggen in de vorm van ziektelast, onkosten en crisissen. De vraag of dit incompetentie is of een belangenafweging laten we in het midden. Dat er in deze afwijzing gaandeweg een juridische basis ligt om de verwijtbaarheid aan te kaarten via de rechtbank wordt zelfs in bepaalde Europese kringen aangemoedigd.
Ook hier wil de Stad van Morgen het liefst niet verdwalen in dreigementen en rechtszaken maar de uitnodiging blijven herhalen tot het samen nemen van verantwoordelijkheid rondom onze levensessenties, steeds met krachtigere bewoordingen. Tegenwoordig doen we dat het liefst met aantoonbare resultaten vanuit gebieden waar de stap naar deze vorm van niveau 4 samenwerking al wel wordt genomen, inclusief de kracht van het invoeren van ingrijpende veranderingen. Dat deze impactvolle veranderingen vaak vooraf veel onvrede en verzet ontvangen hoort bij de impopulariteit van verandering. Maar als de noodzaak onderbouwd is vanuit de essentie van ons voortbestaan en duurzaam welzijn, dan zal uiteindelijk de verandering met dankbaarheid worden bejubeld, al is het helaas altijd achteraf. Dat hoort bij leiderschap.
Beeld hierboven: samen verantwoordelijk voor onze gezondheid en leefomgeving (AIREAS) met de overheden, ondernemerschap, wetenschap en inwoners samen op gelijkwaardige basis.
Als je echt een statement wilt maken dan is het omarmen van Groene Vrijdag een mooie vorm van activisme zonder de consumistische agressie van de zwarte variant. Wat te doen op groene vrijdag?
Ga NIET massaal inkopen, hoe misleidend aantrekkelijk de marketing ook is. Al die kortingen vernietigen niet alleen de economische basis maar ook de natuur en intermenselijke relaties.
Werk vanuit huis om op tijd de week af te ronden en van het familie of vriendenleven te gaan genieten. Geen luchtvervuiling vandaag, geen filestress, wel sociale verbinding.
Indien toch verwacht op het werk ga met de fiets, deel vervoer met een ander of ga met het openbaar vervoer. Geen vuiltjes in de lucht op onze Groene Vrijdagen.
Eet lokaal geproduceerd voedsel, liefst samen met familie, vrienden en kennissen
Koop rechtstreeks van de boer, zonder tussenhandel zoals de supermarkt
Je kunt ook besluiten om NIET te gaan werken. Een dagje rust, wandelen in de natuur, aandacht voor jezelf.
Laat je masseren, doe yoga of ga lekker fietsen. Geniet van het nu, de anti-stress en je groene insteek.
Ga wat werken in de tuin, alleen of samen met anderen. Denk eens na over eetbare plantjes in de tuin.
Laat anderen weten dat je kiest voor de Groene Vrijdag. Misschien sluiten zij zich aan.
Misschien vind je knutselen leuk en ga de dag mooie dingen maken van afgedankte materialen?
Of een dagje helpen bij een zorgverlener, een buurtgebouw, of rommel opruimen op straat.
Of stel je de vraag aan je buren. Misschien hebben ze iets nodig maar durven het niet te vragen of weten niet bij wie ze aan mogen kloppen.
Kortom Groene Vrijdag is sociaal verbindend, milieu bewust, iets wat we eigenlijk altijd zouden mogen zijn. Alleen vandaag gaan we er extra aandacht aan besteden omdat er zoveel zijn die dat niet doen. Laten we de groene golf samen vorm geven. Groen is rustgevend, gezond, fijn. Er zijn zelfs bedrijven die dat doen. Die hun eigenwaarde NIET verkwanselen aan een hype en met hun personeel iets groens of sociaals gaan doen.
Stad van Morgen 