Eindhoven wil graag gezond zijn en sociaal, naast de andere waarden die het Brainport gehalte bepalen. Maar een gezonde stad is niet alleen in de handen van de overheid of het bedrijfsleven. Dat gaat vooral om onszelf, de inwoners. Maar hoe doe je dat? Hoe dragen we bij aan die integrale gezondheid en plukken we daar zelf en samen de vruchten van? We kunnen erover praten maar we kunnen het ook beleven. Daar voor is dit spel. Gedurende 3 maanden, gewoon vanuit ons dagelijks leven, gaan we zelfbewust om met gezondheid en een gezonde leefomgeving. We verdienen punten voor gezonde keuzes, laten ons inspireren en kunnen ondernemende ideeën ontwikkelen die misschien ook tot uitvoering gebracht kunnen gaan worden. Meld je aan als je het een keer wilt proberen.
Het eerste proefspel is gratis voor een eerste groep deelnemers (Gespeeld: Maart tot en met Juni). Volgende keren verlangen een eigen financiële bijdrage van ongeveer 50€.
De prijs van de zorg gaat weer omhoog. Dat kan en moet anders. Helaas zit de politiek vast in verkokering waardoor er geen aanpassingen komen, alleen maar prijsverhogingen voor ons en besparingen in de zorg. Een slechte combinatie.
De zorg goedkoper maken, bijvoorbeeld tot 40€ per maand, kan. Maar dat verlangt dat we anders omgaan met onszelf en de maatschappij. De zorg kan namelijk niet de verantwoordelijkheid voor onze gezondheid op zich nemen. Ze kan alleen bijstaan om die te behouden of terug te winnen bij problemen. Maar de basis verantwoordelijkheid voor onze gezondheid ligt bij onszelf. Als we de zorg willen vergoedkoperen dan zullen we daar vooral aandacht aan moeten gaan besteden. Het gaat dan niet alleen om lichamelijke gezondheid maar ook mentale, emotionele en spirituele gezondheid. Zelfbewustzijn en lifestyle helpen ons al een heel eind op weg. Maar we kunnen het niet alleen.
Onze maatschappij is structureel ongezond. Luchtvervuiling, financiële druk, gemanipuleerd voefsel, pesticiden, negatieve stress, egocentrisme rond eigenbelang, enz zorgen voor veel gezondheid klachten. Als we massaal ons gedrag veranderen dan veradert de maatschappij vanzelf. Dat kost enige tijd maar de commerciële wereld kan niet anders dan zich aanpassen aan gezondheid gerichte keuzes. Als we gezamenlijk een commitment maken voor gezondheid dan hebben we de politiek niet nodig om het zorgsysteem in te richten. Dat doen we cooperatief zelf. Onze zorg wordt dan ondersteunend aan gezondheid in plaats van ziektes onderdrukken of zien te repareren die we vaak zelf veroorzaken.
Samen met een aantal gelijkgestemden in de zorg is de Stad van Morgen hiermee bezig. Het moeilijkste is natuurlijk de omslag in denken en handelen. Daarom zal onze aanpak langzaam groeien, eerst als alternatief daarna als nieuwe werkelijkheid.
In de eerste twee pagina´s komt de charismatische wethouder van Deurne aan het woord, Marinus Biemans. Bijzonder in zijn relaas is de opvatting “om de burger te beschermen voor hun gezondheid”. Dat is op zich een krachtige uitspraak gezien het feit dat in het verleden die bescherming ondergeschikt is gebleken aan politieke en financiële belangen. De oude verzorgingsstaat, die in de naoorlogse jaren is ontstaan, kreeg steeds meer behoefte aan geld om haar groeiende kosten te dekken. De tendens van deze staatsvorm was dan ook om zich te concentreren op economische groei en het aspect van gezondheid remediaal te organiseren vanuit eveneens kostbare regelgeving, het zorgsysteem en voorzichtige handhaving. Dit om vooral de economisch pijlers niet al te veel voor hun hoofd te stoten. Die tijd lijkt voorbij. Maar als bestuurders de gezondheid van de burgers willen beschermen, zonder zich als predikant of betuttelaars voor te doen, zal de burger zelf ook een stuk verantwoordelijkheid mogen gaan nemen. De volgende pagina’s in de nieuwsbrief gaan daar o.a. over via de betrokkenheid van de jeugd, het onderwijs en het innovatieve bedrijfsleven.
Toen in 2016 COS3i (community voor sociale cohesie) ontstond in de Stad van Morgen, om inwoners van Eindhoven te verbinden aan onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor onze gezondheid, kwamen we een flink getraumatiseerde bevolking tegen. We constateerden dat de basis reden van deze situatie gevonden kon worden in het gebrek aan “sociale cohesie”, het bindmiddel van een gemeenschap. Deze negatieve ontwikkeling wordt nu nogmaals bevestigd door een onderzoekbureau dat Nederland heeft doorgelicht over een langere periode.
Het grootste deel van Nederland ziet deze verslechtering, met name de grote steden en dan vooral die steden die ook als universiteitsstad fungeren, waaronder Eindhoven. Als COS3i schreven we onze ervaringen op in een Engelstalige publicatie. Een combinatie van factoren ligt aan deze ontwikkeling ten grondslag. De zogenaamde “verzorgingsmaatschappij” heeft veel verantwoordelijkheden die we normaliter als mens dragen zelf en onderling, overgedragen aan “het systeem”. Deze benadert deze zorg als kostenpost waar politieke en financiële belangen aan gehecht zijn. Die kosten moeten worden opgebracht door druk uit te oefenen op de maatschappij via prestaties (werkgelegenheid) waar belasting op geheven wordt, en speculatie (inflatie, groei economie) door het creëren van kunstmatige tekorten.
Dit heeft gaandeweg een grote impact gehad op de mentaliteit van de bevolking. Deze werd individualistisch, geld gestuurd, afhankelijk, en ontwikkelde een overlevingsdrang in een zich corrumperende financiële omgeving. Op de vergrijzing werd gereageerd door mensen aan te trekken uit het buitenland in de hoop de prestatie en belastbare productiviteitslaag van de bevolking aan te vullen, zonder rekening te houden met de impact van diversiteit op de sociale verbintenissen. Tijdens een toespraak in de raadzaal van Eindhoven, op uitnodiging van het Vredesbureau, reflecteerde destijds al over “de angst voor de ander” op basis van eigen ervaringen in het buitenland en in mijn eigen interculturele huwelijken en verhuizingen.
Als COS3i vonden wij het belangrijk om hier wat aan te doen en manieren te vinden om mensen weer in beweging te krijgen, samen en naar elkaar toe. We deden dat vanuit het hogere doel van integrale en positieve gezondheid. Als Stad van Morgen stonden we er alleen voor. De lokale overheid toonde niet alleen geen belangstelling voor de uitdaging, ze werkte deze ook tegen door allerlei sociale ontmoetingsplekken in de stad, waar mensen spontaan muziek speelden of anders met elkaar omgingen, op te heffen volgens bestemmingsplannen die jaren duurden om tot uitvoering gebracht te worden. Het toonde ons de tweedeling van de maatschappij steeds nadrukkelijker, het financiële belangensysteem dat de menselijkheid op een laag pitje had staan, en de mens zelf die haar sociale verbintenissen steeds weer onderuit gehaald zag worden door onmenselijk bestuur.
Door allerlei initiatieven van verschillende en lokale culturen in de stad met elkaar te verbinden rondom concrete thema’s en doelstellingen, creëerden we als Stad van Morgen ook de nodige verrijkende crossovers. Crossovers zijn verbintenissen die hetzelfde hogere doel nastreven maar vanuit verschillende invalshoeken. Denk aan samen eten en kennis making met een andere cultuur en land. Of gezondheid en de verbinding tussen jong en oud. Er zijn veel crossovers te bedenken die uiteindelijk 1 plus 1 is veel meer dan 2 opleveren.
Hierbij twee korte filmpjes als voorbeeld.
Helaas gooiden de pandemie maatregelen in 2020 roet in het eten en vielen alle initiatieven niet alleen in duigen, mensen bleven lange tijd vasthouden aan ontmoeting en bindingsangsten. Dit verhoogde de negativiteit verder, ver na het opheffen van de maatregelen. Ook onze, op integrale gezondheid gebaseerde reizen vielen stil. Zo bleek het enorm tijdrovend en energie slurpend te zijn om alles weer op te starten.
Ondertussen ontstonden er wel ontwikkelingen tussen het ruimtelijke (bijv luchtkwaliteit) en sociale (gezondheid) domein waar verschillende partijen elkaar trachten te ontmoeten. Ook overheden begonnen langzaam in te zien dat werken vanuit een gemeenschappelijk hoger doel en het bevorderen van de crossovers, ook in de overheid zelf, kon leiden tot effectiviteit verbetering, kostenbesparing en uiteindelijk impact van maatschappelijke relevantie. In de fase zitten we nu.
Uit een recent sociaal onderzoek onder de projectleden van het AiREAS regionale meetnetwerk (ILM) blijkt wederom (net als in 2015 dankzij de Europese erkenning van het bedrijf Vinci) dat de samenwerkingsvorm als uniek, verbindend en gezond krachtig wordt ervaren.
De Sustainocratische essentie van de toegepaste samenwerking heeft de volgende kenmerken:
* gelijkwaardigheid tussen alle partners
* veiligheid en respect, door een ieder onderling te waarderen voor de authentieke inbreng als persoon en instantie
* het gaat over iets concreets en menselijks dat ons verbindt als mens en organisatie (algemeen nut)
* de samenwerking gaat uit van positiviteit, doel en resultaatgerichtheid
* door de multidisciplinaire samenstelling van de samenwerking voelen we ons één geheel
* de successen groot en klein zijn van en voor ons allemaal.
Als we dit koppelen aan een langdurig onderzoek (85 jaar!) van de Amerikaanse Universiteit van Harvard over essentiële voorwaarden voor een gezond en gelukkig leven, dan zien we een aantal belangrijke overeenkomsten.
Ik heb hier samenvattend over geblogd met enkele verwijzingen naar de Stad van Morgen, AiREAS, COS3i en Sustainocratie.
Dit schept tevens een kader voor de veranderingsdynamiek die we voor ogen hebben in de hele maatschappij:
* samen verantwoordelijk. Sommige kernzaken van ons bestaan kunnen we niet delegeren of inkopen. Het zijn verantwoordelijkheden die we samen dienen te dragen. Gezondheid en een gezonde leefomgeving is daar een voorbeeld van.
* actiegedreven samenwerking vanuit positiviteit, zoals beschreven in de blog. Focussen op de uitnodiging tot deelnemen aan gezondheid werkt veel sterker dan het bekritiseren van ongezond, vervuilend gedrag, regelgevend beleid of vervuilend ondernemerschap
* erkenning en visualisatie van het goede voorbeeld en de participatie. Pionieren is al uitdagend genoeg. Als dit dan gehonoreerd wordt met zichtbaarheid, dan geeft dit een goed gevoel en een impuls tot meer. Dat geldt voor ons als groep, subgroep, maar ook als organisatie, persoon of groepje personen.
* het goede voorbeeld doet volgen, het verbindt ook, zeker als voorbeelden elkaar aanvullen en versterken in een groter geheel.
* open staan voor de ander en daarmee de verbinding zoeken, ook vanuit een ieders creatieve eigenheid. Dat geldt ook voor al die partijen die we trachten te beïnvloeden met ons gezondheid gedreven verhaal. Zo wordt 1 + 1 veel meer dan 2.
En nu blijkt dat meedoen ook nog eens bijdraagt aan onze eigen integrale gezondheid, geluk en weerbaarheid, als mens én als deelnemende instelling.
Hans Verhoeven sloot recent zijn werkzame leven af als projectleider milieu van de Gemeente Eindhoven en 12 jaar partner namens de overheid in het burgerinitiatief AiREAS voor luchtkwaliteit en gezondheid. We kijken terug op een leven ten diensten van een gezonde leefomgeving.
In gesprek met Pieternel Peltenburg over de eigenschappen van natuurverf en de impact op onze gezondheid. De intentie is om als Stad van Morgen een community te creëren waarin we duurzaam omgaan met onze materialen, hulpmiddelen, bouw en onderhoud processen. We benaderen dit integraal vanuit de natuurlijke kernwaarden van Sustainocratie. Ondernemers die deel uit willen maken van deze community kunnen contact opnemen met jp@stadvanmorgen.com
De "nieuwe maatschappij” ontstaat gaandeweg uit ontevredenheid maar ook dankzij bewustwording, persoonlijke keuzes, omslagpunten die mens en instanties maken en het zichtbaar worden van goede voorbeelden die onze evolutie inkleuren. Meedoen is een uitnodiging voor hen die het willen zien en ook willen.
Tijdens verschillende radio podcasts kwam de huidige maatschappijvorm aan de orde die mensen al generaties lang traumatiseert, uit elkaar drijft, individualiseert en het slechtste in ons naar boven haalt. Zelfmoordpogingen, ziektelasten, gefrustreerde relaties, onproductieve organisaties, mensonterende situaties, armoede, en ga zo maar door, zijn aan de orde van de dag. Je zou haast denken dat de mens zo is maar dat is niet zo. Omgevingsfactoren bepalen veelal ons gedrag, bewust en onbewust. Het kan anders, zoals in de geschiedenis en in verschillende niet westerse culturen wordt getoond. Tijdens de podcasts bespreken we verschillende thema´s, zoals het herstellen van onze relationele vaardigheden, het omslagpunt in ons zelfbewuste gedrag, het loslaten van afhankelijkheden, openstaan voor de ander, het verwerpen van een politiek financiële sturing om plaats te maken voor een essentiële waarden gedreven samen-beleving en gedeelde verantwoordelijkheid. Het genoemde omslagpunt is reëel. Het brengt ons weer bij onze natuurlijke essentie, het mens zijn, waar we elkaar in vinden en samen de ontdekkingsreis aangaan naar een nieuwe fase in de evolutie van de mens, een waarin harmonieuze verhoudingen centraal staan, binnen onszelf, samen en samen met de natuur.
Stad van Morgen 