Het probleem:
“Wij zijn de eerste generatie die last heeft van de klimaatverandering en de laatste die er wat aan kan doen” (Jay Inslee, gouverneur USA en doorgetweet door President Barack Obama).
We kunnen altijd wat doen maar moeten vooral beginnen
De consequenties zijn erg groot als we het niet doen. Nederland is nu al risicoland nummer 1 op gebied van bevolkingsaantal (47%) dat door stijgend water wordt getroffen. China is nummer 1 door het aantal mensen dat getroffen wordt (50 miljoen).
Als je nummer 1 bent moet je er ook naar gedragen. De watersnood ramp van 1953 heeft ons veel geleerd. Maar genoeg?
Wetenschappers voorspellen dat de mens bezig is om de geschiedenis in te gaan als de 6e catastrofe van massa uitroeiing op Aarde, de enige die het doet vanuit zelfbewustzijn. De andere 5 waren meteoren en vulkanen.
De mens roeit 100% van zichzelf uit als we onze samenleving niet structureel aanpassen. Bron: Maandblad Wetenschap in Beeld
De oplossing
Bewustwording leidt tot verandering. Daar zitten enorme innovatieve kansen voor de risico landen. Eigenbelang is de beste motivator. Voor de individuele medemens zijn de wereldproblemen en consequenties echter zo enorm en abstract dat men gemakkelijker denkt dat het wel voorbij gaat dan de oplossing bij zichzelf te leggen.
Dit is niet de oplossing, hoe aantrekkelijk het ook lijkt (foto: Occupy)Geld is ook niet de oplossing, de manier waarop er macht aan ontleend wordt staat de oplossingen wél in de weg
10 jaar geleden vroeg ik mij af wat de oplossing zou zijn? Moest ik kritisch blijven naar overheden, bedrijven en medemens? Nee, want dan ben ik afhankelijk van anderen en ga ik het leven door met frustratie en gevoel van machteloosheid. Zelf verantwoordelijkheid nemen was voor mij de oplossing, maar hoe, op welke manier? Ik kon geen aanvaardbare definitie vinden voor duurzame menselijke vooruitgang waar ikzelf dagelijks iets mee kon. Daarom heb ik er een zelf gecreëerd waar ik naar ben gaan leven en uiteindelijk anderen toe ben gaan uitnodigen het ook te doen.
Deze definitie werkt wonderbaarlijk wel als je het ter harte neemt en je eigen leven ernaar aanpast.
Pythagoras en Galilei, onbewust grondleggers van bewustzijn
De avond begon met een uiteenzetting over de nieuwsgierigheid van Pythagoras in het “waarom wij mensen bepaalde muziektonen zo mooi vinden?” Hij wist een verband te leggen tussen de tonen door harmonieuze relaties van frequenties te ontdekken. Dat was in 500BC in het toenmalige Griekenland. Het heeft daarna nog 2000 jaar geduurd voordat Galileo, de vader van de beroemde sterrenkundige Galileo Galilei er een vervolg aan gaf en de ontdekking verfijnde. De harmonieuze relaties vertonen unieke patronen die steeds weer terugkomen in het universum en onze dagelijkse werkelijkheid, zoals wij die kunnen observeren. In de jaren 70 van de vorige eeuw was Ray Tomes bezig met het analyseren van economische schommelingen en ontdekte identieke tijdspatronen die overeen kwamen met de muzikale patronen van Galilei. Hij wilde er eerst niet over praten uit angst voor gek verklaard te worden. Maar toen hij de verbanden tussen harmonieuze toonfrequenties, de opbouw van sterrenstelsels en planeten tot en met ons subatomaire niveau, terug zag bij onderzoeken van andere mensen kroop hij uit zijn schulp. Er volgde een zoektocht naar de betekenis van deze wijsheden die onmiskenbaar een verband legden tussen de cyclussen van menselijke organisatievormen, geboortes, sterfte, klimaatveranderingen, de stand van planeten, enz.
Binnen de visie over de menselijke complexiteit (het conflict tussen het Doen en het Zijn) kon ik zo de verschillende ontdekkingen samensmelten en zelfs tot de conclusie komen dat wij eerst zijn en dan pas doen. Hoe? De uitleg over het ontstaan van het leven gaat als volgt. Deze is vooralsnog filosofisch maar gebaseerd op wetenschappelijk samengevoegde inzichten die samen een geheel vormen die ook op termijn formeel zal worden bewezen. Natuurlijk is de visie een confrontatie met werkelijkheden waar wij vanuit verschillende culturen mee zijn opgevoed en als “waar” beschouwen, zelfs met hand en tand verdedigen omdat ze ooit zekerheid hebben geboden. Dat hoort bij het proces, zoals ooit ook de moeizame aanvaarding van een ronde Aarde of de Zon als middelpunt van ons stelsel ooit een bron van verzet was van vermeende oudetijdse machtsstructuren.
Het ontstaan van het bewustzijn, de basis van het leven
De cyclussen die door de verschillende genoemde wetenschappers en onderzoekers worden beschreven, als ook de harmonische verhoudingen, zijn ook terug te voeren naar de manier waarop atomen trillen. Deze hebben veelal een positieve of negatieve lading maar ook een variatie in beweging die onder uiterst specifieke omstandigheden harmonieuze frequenties tonen. Deze frequenties hebben unieke eigenschappen, buiten de polariteit van de moleculen om. Hierdoor kunnen er tussen bepaalde moleculen stabiele harmonieuze relaties en verbintenissen ontstaan die op zichzelf OOK een nieuwe, stabiele harmonieuze frequentie teweeg brengen. De eerste komt per toeval tot stand dankzij de unieke omstandigheden van de elementen en omgeving. Daarna is het leven ontstaan met een vorm van organische stabiliteit tussen schijnbaar onverenigbare elementen. Die relatie tussen element A en element B is dus niet op basis van positief of negatief geladenheid maar de harmonie in unieke, zeldzame onderlinge frequenties, muziek dus. A+B wordt zo “(bewust)AB” waar “bewust” betekenis geeft aan de harmonieuze aantrekkingskracht van deze uniek AB combinatie onder speciale omstandigheden waardoor AB een eigen identiteit en gedrag krijgt dat niet behoort tot de traditionele leer van natuurkunde maar gaat behoren tot biologie, het leven. Het leven is nu ontstaan omdat de gestabiliseerde harmonieuze band open staat voor nieuwe harmonieuze bindingen. Hoe groter deze verbintenissen des te krachtiger de aantrekkingskracht en bewuste zoektocht naar nieuwe harmonieuze verbindingen. Dit vertaalt zich in ons gangbare biologische besef naar “voeding” en “groei”, de eerste drijfveren van het leven.
Door het ontstaan van het leven in een speciale omgeving, waarin ook water een fundamentele rol speelt als drager van vele elementen die door de stroming van water (dat een uiterst neutrale eigenschap heeft als oplosser van vele vaste elementen) met elkaar in aanraking komen, ontstaat ook een organisch groeiproces. Groei van harmonieus samengekomen elementen kan echter niet onbeperkt doorgaan. Het ontwikkelt zich exponentieel waardoor er een punt van verzadiging komt (point of singularity). Als dit punt is bereikt dan stort het verband in als plumpudding of er ontstaan kleinere versies van dezelfde levende vorm (fractale groei). Door de enorme diversiteit van combinaties die ontstaan uit de vroegste harmonieuze verbintenissen ontstaat er een moment dat het op groei gecentreerde leven elkaar tegenkomt en met elkaar noodgedwongen gaat concurreren. Grotere harmonieuze levenscombinaties “eten” kleineren die overeenkomen met een specifiek harmonieus patroon dat de “waarde”van groei tegemoet komt.
Concurrentie geeft een nieuwe impuls aan de ontwikkeling van levensvormen waardoor er een soort Darwinische ontwikkeling ontstaat van de snelste, de grootste, de meest of minst harmonieuze, enz. Maar er ontstaat ook een andere dynamiek die de levende wereld op zijn kop zet: het aanpassingsvermogen. Verschillende soorten ontdekken dat concurreren alleen leidt tot dood en verderf via een bepaald eenzijdig selectieproces. Een doorbraak in de ontwikkeling en groei van vormen van het leven in een omgeving waar “overleven” tot de drijfveren ging horen ontwikkelde zich ook de dissonantie van harmonie en disharmonie waarin het gevoel “angst” zich kon ontwikkelen. Groei en vermenigvuldiging werd via concurrentie aangevuld met een nieuw fenomeen dat de basis werd voor een nieuwe stap in zintuiglijke bewustwording, namelijk het aanpassingsvermogen door het ontwikkelen van zekerheden juist door confrontaties te mijden in plaats van op te zoeken. Het bewustzijn ging zich aan te passen in een veelzijdigheid van vormen, kleuren, voedingspatronen, enz. Nog steeds ervaren wij de oerimpulsen van onze levensdrang in ons dagelijks bestaan door onze emoties rond angst, tekorten en voortplanting. Deze zien wij ook terug in onze maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, vormen van zekerheden. macht, enz.
De hogere stap in het bewustzijn tussen planten en dieren heeft ook een nieuwe dynamiek toegevoegd aan de processen, namelijk die van het maken van onbewuste en zelfbewuste keuzes. De combinatie tussen aanpassen naar niet confronterende relaties in een concurrerende omgeving opende de weg voor wederom een nieuwe vorm van leven en overleven. Dat is het SAMEN leven, de symbiose, waarin verschillende soorten elkaar zodanig ondersteunen waar beiden er voordeel bij beleven. Zo is elke mens zelf als individu een symbiose van miljarden samenlevende soorten organismen. De mens zou niet kunnen bestaan zonder de dynamiek van die organismen die zorgen voor onze lichamelijke balans, onze innerlijke muzikale harmonie. Wij dienen echter zelfbewust te zorgen voor onze eigen harmonie met de grotere universele buitenwereld, wederom om er samen profijt van te ondervinden (duurzame menselijke vooruitgang). Als wij dat niet doen zal de universele werkelijkheid uiteindelijk een nieuwe balans opdringen. Aangezien die onverwacht komt doordat wij er ons niet zelfbewust op hebben afgestemd zal deze als crisis en chaos worden ervaren. Door open te staan voor onze innerlijke kompas, die per slot van rekening miljarden jaren oud en bewust is, kunnen wij ons beeld van de werkelijkheid verenigen en harmonieus afstemmen met de werkelijkheid rond om ons heen. Daarom vinden wij muziek zo mooi, niet omdat de tonen en frequenties ons aanspreken maar omdat wij muziek ZIJN!
Irma Lohman
De tweede docent van de avond was opera zangeres en levenscoach Irma Lohman. Irma heeft gestudeerd aan het conservatorium en in haar jonge jaren veel samengewerkt op de podia van de belangrijkste organisatie van de wereld van muziek en entertainment. Zij is moeder van 6 kinderen, allemaal jongens! De tweede fase van haar leven werd gekenmerkt door de uitdagingen van het leven zelf, het loslaten van de schijnwereld van faam, en de werkelijkheid van een permanente ontdekkingsreis van harmonieuze verhoudingen die vaak niet te voorspellen zijn. De herkenbare problemen van omgevingsfactoren zoals de crisissen, met burn out van partner, de speciale kenmerken van verschillende kinderen, economische zorgen en problemen gingen ook parten spelen in haar eigen leven en dat van haar gezin. Haar pijn heeft haar innerlijke zelf losgemaakt en uiteindelijk kon ze zich weer vinden in haar zang, niet meer puur als entertainment instrument maar vooral ook als muzikale boodschapper en verbinder van emoties, nieuwe werkelijkheden en bewustzijn. Zij werkt dan ook als relatie coach en gebruik haar talent en persoonlijke verhaal voor het grotere publiek.
Irma vertelde haar verhaal waarna zij uitgenodigd werd om iets voor ons te zingen. Haar keuze viel op een stuk uit de wereld van opera waarin het drama van het leven verwoord wordt. Na haar indrukwekkende optreden van 7 minuten lag er een stilte over de deelnemers. Het drama was binnengekomen. De vraag was alleen: “Waarom drama?” Waarom had Irma de keuze gemaakt juist voor dit lied? Was het om haar zangkunsten te vertonen als operazangeres omdat “opera veelal drama vertolkt?” of als boodschap?
Het college was vooral bedoeld om muziek als instrument te laten beleven volgens de context die in het begin van de avond was geschapen. Drama is een voorstelling van een werkelijkheid maar er zijn andere werkelijkheden. Daarom werd de vraag gesteld of zij een keuze kon maken uit haar repertoire om ons allen vrolijk en gelukkig te stemmen? Haar keuze viel op “Summertime”. Na de vertolking van dit nummer was de sfeer inderdaad “anders” in de zaal maar de zwaarte van het eerste lied dreunde nog door. Op de vraag of wij nu genoeg opgevrolijkt waren kwam het volmondige maar met humor geladen “nee”. Het was tevens een smeekbede van de zaal om door te gaan op onze zoektocht naar het juiste gevoel van de avond. Rik vroeg aan Irma of zij misschien een boodschap wilde zingen vanuit haar innerlijke zelf. Wederom een uitdaging die Irma te beurt viel, haar aan het denken zette maar ook het publiek openstelde voor haar antwoord. Zij verkoos een nummer van Händel.
Na afloop heerste er een gevoel van tevredenheid in de zaal. Vraag en antwoord waren op elkaar afgestemd. Jan verwoordde het mooi door te zeggen dat hij “de innerlijke stilte had beleefd”. Peter vatte de drie nummers samen vanuit zichzelf “bij het eerste nummer ontstond bij mij een vraag die mij al bezig hield. Het tweede nummer zette mij aan het denken en bij het derde nummer kreeg ik van binnen het antwoord”. Het verbond was muzikaal ontstaan en als bewijs geleverd van de presentatie eerder op de avond. Wij ZIJN muziek en onze werkelijkheden stemmen zich muzikaal op elkaar af in verschillende werkelijkheden. De onderlinge band die was ontstaan tussen Irma en alle deelnemers onderling verlangde een verder bevestiging, een definitieve waarborging van ons innerlijk zijn die avond, onze tijdelijke (misschien wel blijvende) symbiose. Rik vertelde over een ervaring tijdens een Renaissance groep bijeenkomst een jaar of 4 terug waar Paul en Carla van der Velden het lied Nessun Dorma (niemand zal slapen) hadden gezongen. Irma riep dat zij dat lied ook bij zich had! De zaal werd uitgenodigd om samen met haar te komen staan en de energie van die lied over een wakker bestaan te beleven. Het was een waardige en bijzonder afsluiting van de avond. De vertolking was subliem en de aanwezigen hadden zichtbaar moeite om de ontstane band los te laten. De gesprekken gingen door totdat de herhaaldelijke signalen van de school lieten weten dat wij het gebouw en terrein met tegenzin dienden te verlaten.
Toen de Stad van Morgen bezig was met het organiseren van een lokale Energie Coöperatie (2010) in Eindhoven volgens het Sustainocratische model werden we teruggefloten door de landelijke overheid. Men kon en wilde ons niet ondersteunen vanuit de toenmalige Green Deal omdat de aanpak “niet belastbaar” was. Toen de landelijke overheid moeilijk deed trokken fundamentele lokale partners zich ook terug. Zij hadden allen een belang om Den Haag tot vriend te behouden. Het initiatief viel uit elkaar. Als zo iets gebeurt dan realiseer je je weer een keer dat het in Den Haag alleen maar om geld en macht gaat.
De aanpak van de Stad van Morgen was georganiseerd vanuit menselijkheid en dat creëert een groot dilemma. Wij presenteerden onze local Energy & Quality of Life (EQoL) als gesloten lokaal systeem waarin energie een betaalmiddel was voor andere participatie zaken op gebied van lokale leefbaarheid. Maar dat zinde de landelijke overheid niet. De nationale overheid inkomsten zijn direct en indirect bij elkaar opgeteld, grof geschat, voor minstens 50% afhankelijk van ons energiegebruik. Dat is veel zult u zeggen maar als je kijkt naar de manier waarop de consumptie-economie in elkaar zit dan zijn het niet alleen de accijns op brandstoffen die tot die inkomsten behoren. Tel daarbij ook op de logistieke activiteiten van goederendistributie, het gebruik van op olie gebaseerde grondstoffen in de producties, onze verwarming en kookgedrag thuis, de belastingen op al deze producten, de werkgelegenheid van deze productiviteit en retail van consumptie, btw over retail, enz. Haal energie weg en er blijft niets over van de Nederlandse overheid door totaal gebrek aan inkomsten wegens instorting van de dynamiek waar onze economie op is gebaseerd.
Ook de bevolking heeft haar lifestyle gebaseerd op energiegebruik waardoor het ene en het andere een logisch verband heeft van wederzijdse afhankelijkheid. Zolang het gebruik van energie in geld uitgedrukt wordt kan de overheid het belasten en daarmee zichzelf in stand houden. Iedereen happy. Niet dus.
De traditionele bron van deze (op fossiele brandstof gebaseerde) energie is aan het uitputten en de consumptie in de hele wereld neemt toe door de welvaart en consumptiegroei in vele landen. De energiekosten rijzen de pan uit en het gevaar van structurele tekorten in de toekomst vereist een urgente transitie. Voor de overheid is de energie transitie (van fossiel naar iets anders) fundamenteel mits deze hetzelfde geld in het laadje blijft brengen. Voor de consument is het van belang om onze levensstijl te handhaven.
Maar er is nog iets dat misschien veel belangrijker is. De eeuwenlange verbranding van fossiele brandstoffen blijkt een ongeevenaarde vervuiling en structureel ontkende (door de machtsposities rond fossiele energie) klimaatverandering teweeg te hebben gebracht. De bijbehorende gevolgeneconomie groeit schrikbarend en kan alleen bekostigd worden vanuit de primaire consumptieeconomie. De gevolgeneconomie groeit met 7% per jaar en vertegenwoordigt daarmee een verdubbeling elke 10 jaar. Die economie heeft ook nieuwe machtposities gecreerd met een krachtige lobby, een grote bureaucratie van controle en voorzieningen met bijbehorende publieke afhankelijkheden via zorg en verzekeringen. Dit moet allemaal via de belasting van de consument afgedekt worden door meer energiegebruik. Gaf de overheid in 2003 nog 113 Miljard uit, nu anno 2013 is dat 278 miljard. In 2023 ruim 550 Miljard als we op deze weg doorgaan. Maar nog steeds is er die 50% afhankelijkheidsverhouding van energie, of meer. De macht die aan energie gerelateerd wordt in Den Haag staat energie innovaties in de weg die geen geld in het laadje brengen ook al brengen ze wel leefbaarheid en menselijkheid. Maar diezelfde macht brengt onmacht op gebied van menselijkheid omdat men eigenlijk bezig is de mens en misschien wel het leven op Aarde uit te roeien. Dit compenseert men door gezondheid zorg en wetenschappelijk onderzoek naar de gevolgen maar de oorzaak aanpakken kan de macht niet wegens structurele onmacht.
Voor de bevolking zijn er langzaamaan oogkleppen afgevallen en duidelijk geworden dat wij ruim 100 jaar bewust weg zijn gehouden van enig energie alternatief terwijl die wel bestonden. Door gemakzucht hebben wij dat ook toegestaan. Wij dragen onbewust ook onze verantwoordelijkheid.
Verkeerde perceptie
In onze omgeving is energie ruimschoots voor handen. Het is alleen van belang dat we leren hoe we er anders mee om kunnen gaan. De perceptie die over energie is ontstaan is verkeerd en heeft alles te maken met de onze huidige aangeleerde kijk op het leven. Waar gebruiken wij energie voor in ons privéleven?
Voor verwarming van onze huizen, het water, de douche
Voor verlichting en elektronische apparatuur
Om eten te bereiden
Voor vele vormen van mobiliteit
Dat is het antwoord dat de meeste mensen zouden geven omdat men zo de energie ziet die men inkoopt. Men vergeet echter dat wij zelf in leven blijven door energie. En dat komt niet uit het stopcontact. Als levend wezen nemen wij energie tot ons via voedsel. Daarbij voeden wij ons ook met vitaminen die ontstaan door wisselwerking van onszelf en voedsel met zonlicht. Voedsel, energie en ons leven kan dus niet los van elkaar worden gezien. Wij zijn ooit als soort ontstaan in een geldloze wereld dankzij deze relatie. Het is essentieel in een stabiele maatschappij dat wij daar zelfbewust en zelfredzaam mee omgaan. We kunnen deze essentie niet zomaar uitbesteden aan grote machthebbers en onze perceptie door gemakzucht vertroebelen door andere zaken belangrijker te gaan vinden. Als wij ons bestaan effectief organiseren dan nemen wij energie en voedsel serieus. Dat betekent ook dat wij onze eigen omgeving serieus moeten nemen uit levensbelang, niet geldbelang.
Door de economie vanuit consumptie en geldafhankelijkheid te organiseren ontstaan alle misstanden. Als we de economie organiseren rond gebruik en eigen inzet en verantwoordelijkheid met in acht name van duurzame menselijkheid dan kunnen vele misstanden opgelost worden. Het gaat niet om geldsystemen maar om duurzame menselijke vooruitgang.
De zon is gratis en de planten groeien weelderig zelfs als wij er niet naar omkijken. Als wij een beetje sturen dan geven die planten een overvloed aan voedsel en herbruikbaar afval voor energievoorziening. We hoeven niet eens te reizen hiervoor zoals we nu doen om geld te verdienen. Energie is van onszelf en dat mogen wij opeisen vanuit een natuurlijk perspectief door er zelfvoorzienend mee om te gaan. We hebben voor onszelf het dilemma geschapen door het uit handen te geven. Misschien wordt het tijd om daar zelf eens goed over na te denken en het weer terug te nemen.
Het dilemma van vervuiling, fossiele brandstoffen, klimaatproblemen lossen de machthebbers niet op want zij hebben hun macht eraan ontleend. Als het opgelost wordt is het omdat wij daar zelf verantwoordelijkheid voor nemen als individu en som der individuen in concrete samenwerking. Wij passen onze levensstijl aan, worden zelfredzaam, gebruiken geen fossiele brandstoffen meer en trachten zoveel mogelijk over te stappen op eigen productiviteit. We accepteren geen blokkerende maatregelen meer die ons leven en leefbaarheid in de weg staan. Wij zijn zelf de overheid die ondergeschikt is aan de mens, niet andersom. Wij hebben onze eigen autoriteit. En dat begint thuis, lokaal en in onze gemeentes. Niet in Den Haag of Brussel. Maar vaak staat gemakzucht ons eigenbelang in de weg en daar ontleent de macht haar macht aan en wij onze onmacht.
Tsja, en dat is voor iedereen nog steeds een gigantisch dilemma.