Wonen, veiligheid, toegevoegde waarde en geld

Na het zoveelste conflict met een woningbouwcorporatie, bank of overheid over woonruimte, betalingen, geldbelangen van instanties en uitingen van macht en onmenselijkheid is het tijd dat ook het aspect “duurzame maatschappelijke veiligheid” in relatie tot woonruimte en maatschappelijke waardecreatie projectmatig aandacht krijgt in de Stad van Morgen (naast gezondheid, zelfredzaamheid, voedsel en bewustzijn).

In de huidige publieke discussie over de economische en praktische verduurzaming in Nederland komt het begrip “wonen” nauwelijks voor. In het private debat is het echter aan de orde van de dag door de angst die men heeft om huis en haard kwijt te raken. We leven in een tijdperk waarin huisvesting ondergeschikt is gemaakt aan financiële scenario’s die een beperkend, dominant leven zijn gaan leiden onder overheid, woningbouwcorporaties en bancaire geldgedreven belangen. Het maatschappelijke duurzaam menselijke perspectief is eruit verdwenen. Er is een spanningsveld ontstaan dat ons leidt naar een chaos als we geen maatregelen nemen. Stad van Morgen introduceert voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid een werkwijze die gebaseerd is op bewustwording, verantwoordelijkheid name en samenwerking (sustainocratie). Zo kunnen we de “traditie” van een volksopstand of oorlog voorkomen. Het vergt echter de zelfbewuste deelname van mensen met autoriteit en maatschappelijke besef. En die zijn vaak moeilijk te vinden in de leidinggevende functies van de betreffende instanties. Maar daar komt langzaam verandering in, door crisissen én de uitnodiging van de Stad van Morgen.

Menselijke complexiteit

Onze samenleving, net als de natuur om ons heen, evolueert altijd en aantoonbaar op een cyclische manier via de fasen van groei (hebzucht), verval (crisis), aanpassing (bewustwording) en harmonie (samenwerking) zoals weergegeven in onderstaande tekening.

Traditionele maatschappelijke ontwikkeling (2 miljoen jaar lang)
Traditionele maatschappelijke ontwikkeling (2 miljoen jaar lang)

In het plaatje zien we de traditie van de cyclus die maatschappijen al zo vaak hebben doorlopen. Onze huidige lokale situatie zien we op de lijn van groeiproblemen. We zijn “groei” ruimschoots voorbij, zitten op een dieptepunt van ethische werkwijzen en zijn “op weg naar verval”. Machthebbers manipuleren al enkele decennia de economische groei die men zoveel mogelijk tracht voort te zetten. Al geruime tijd toont dit beleid grote signalen en uitingen van verval die men tracht te ontkennen en tegen te gaan met instrumenten die men ter beschikking heeft. Personeel in leidinggevende functies missen de kennis, het bewustzijn of de moed om het beleid ter discussie te stellen. Men voert het blindelings uit, vaak ondersteund door incassobureaus, deurwaarders en juridische steun met de opmerking “regels zijn regels”. De kredietcrisis van 2008 heeft de onhoudbaarheid van deze onethische ontwikkeling al aangetoond maar in essentie is er niets veranderd. Het ergste moet nog komen hetgeen zich laat voelen in een negatief spanningsveld.

Hoe manifesteert zich het spanningsveld?

De typische negatieve tekenen in een gebied op weg naar verval zijn (algemeen en zeker binnen de context van huisvesting):

  • verharding van de incassocultuur
  • onmenselijk gedrag van beleidsmedewerkers (het systeem en de regels zijn dominant)
  • werkloosheid
  • men kan niet meer aan de verplichtingen voldoen
  • voelbaar onbalans tussen vernieuwing en conservatieve belangen
  • angst
  • eerste tekenen van opstand
  • agressie tegen het systeem
  • verhoogde bureaucratie
  • belastingverhoging
  • stijgende lasten
  • uit huisplaatsingen
  • stijging van de schulden
  • vastgoed en geldbelang boven menselijk belang
  • geld is doel, mens is middel
  • schuldsanering
  • verhoogde bijstand
  • migratie van goedkope arbeidskrachten
  • stijging criminaliteit
  • huisvesting is macht

“Wonen” is van huis uit een regionaal dwangmiddel om volgens vooropgestelde criteria deel te nemen aan een maatschappij. Al in tijden van de Romeinen werden mannen gedwongen deel te nemen aan veldtochten in ruil voor een landgoed bij terugkeer. Nu is het “economie”. Als men geld verdient dan heeft men toegang tot allerlei voorzieningen. Zonder geld niet. Geld wordt echter vanuit macht gereguleerd. Huisvesting is dan macht met “het recht huisvesting te ontzeggen”. Als zowel collectieve als gefragmenteerde belangen zich positioneren in “groei” dan is de cyclus van toepassing en crisis/verval onvermijdelijk.

Het kan ook anders.

Stad van Morgen positioneert zich in “harmonie”

Als stichting plaatsen we ons in het gebied van harmonie. Van daaruit nodigen wij mensen en instanties uit om multidisciplinair mee te doen aan integrale, regionale verduurzamingsprocessen. Hierin is huisvesting een belangrijk onderwerp, niet vanuit vastgoed maar vanuit “veiligheid” en vooruitstrevendheid.  Om de fasen van collectieve chaos en bewustwording te omzeilen introduceert Stad van Morgen de holistische benadering, Sustainocratie genaamd, gecombineerd met het begrip “Transformatie economie“. Bestuurders worden uitgenodigd naar deze samenwerking waar complexe waardecreatie plaats vindt, zoals wijkvernieuwing en projecten.  Instanties die huisvesting faciliteren laten dan specifiek voor dit proces projectmatig het groeiprincipe los op zoek integrale lokale harmonie middels experimentele veranderingen. Men draagt de verantwoordelijkheid niet alleen maar collectief, sustainocratisch gekaderd door een of meerdere sustainocraten.

Huisvesting in dit geval is geen economisch vastgoed management instrument maar een stimulans voor maatschappelijke toegevoegde waarde ontwikkeling. Men biedt dan veiligheid als maatschappelijke motivator, niet tegen geld maar lokale toegevoegde waarde ontwikkeling. Stad van Morgen zoekt 6 woningen in wijken van Eindhoven om ze 5 jaar lang beschikbaar te stellen aan onze teams.

Het regionaal collectieve dient zich altijd te positioneren in "harmonie"
Het regionaal collectieve dient zich altijd te positioneren in “harmonie”

De diversiteit van duurzame belangen op gebied van gezondheid, veiligheid, zelfredzaamheid, bewustwording, voeding, enz is zo groot dat een grote hoeveelheid specialisaties de traditionele cyclus kunnen doorlopen en daarmee de harmonie voeden in een regio.

Stad van Morgen coördineert deze processen door met vastgoedbedrijven afspraken te maken voor het bieden van veiligheid en geborgenheid aan de kleine groep hoogbewuste Sustainocraten die zich daarvoor inzetten, of het leerproces aangaan. Maar 1% veroorzaakt de permanente zoektocht naar stabiliteit en duurzame vooruitgang. Deze levert 100% groeipotentieel voor de partners. De compensatie die men levert is niet economisch maar op basis van “wederkerigheid”. Zo verstoort men het proces van passie en motivatie niet door het te verwarren met dat van groei.

Voorbeeld projecten
Het moge duidelijk zijn dat de aanpak van de Stad van Morgen zo nieuw is dat we in de steden (bolwerk van economische belangen) nog geen steun hebben ontvangen van woningbouwcorporaties. Toch ontwikkelen we in Eindhoven met uiterst bekwame “vrijwilligers” de permanent beta dagen om gaandeweg te laten zien wat we bedoelen. Door het zichtbaar en tastbaar te maken verwachten we het bewustwordingsproces van bestuurders te raken. Met support in wederkerigheid in plaats van alleen geld kunnen wij in de wijken de lat steeds hoger leggen.

  • In Eindhoven willen wij zo de 6 wijken aanpakken, te beginnen met Gestel (Tongelre, Woensel, Stratum, Strijp en Centrum). Wij zoeken een woning (gesponsord voor 5 jaar) in elke wijk voor onze sustainocratische mensen.
  • In Vught hebben wij een voorstel gedaan voor Fort Isabella (zie plaatje helemaal onderaan waarin het Fort ook de basis wordt voor regionale ontwikkelingen)
  • We zoeken op dezelfde manier een pand (oud kasteel of klooster) waarin wij het hele principe van veiligheid, huisvesting en toegevoegde waarde zichtbaar kunnen maken en tegelijkertijd als leerschool op kunnen bouwen voor wereldwijde kennisdeling.
Regionale invloed ontwikkeling Sustainocratie
Regionale invloed ontwikkeling Sustainocratie

Sustainocratie is een noodzakelijke aanvulling op de Parlementaire Democratie

Tijdens het STIR avondcollege van 14 Mei werd het ontstaan en de evolutie van het leven op aarde in verband gebracht met de huidige maatschappelijke werkelijkheid, de crisissen die wij beleven en de complexiteit waar we tegen aan lopen als mens en maatschappij. In dit artikeltje tracht ik het verband van toegevoegde waarde te leggen tussen Sustainocratie en de Parlementaire Democratie.

Bewustzijn

We hebben gezien dat het ontstaan en de evolutie van het leven op Aarde is gebaseerd op een vorm van muzikaal bewustzijn. Het allereerste levensdoel van tot leven komende stoffen is “groei”. Deze oorspronkelijk groeidrang zit moleculair ingebakken in ons eigen leven en dat wat ons omringt als natuur. Groei in een beperkte omgeving is echter nooit oneindig. Zo hebben wij in het college 4 bewustzijnsniveaus besproken:

  1. Groei  –  de natuurlijk drang van elk levend wezen
  2. Concurrentie – de strijd als groei botsingen oplevert
  3. Verandering – confrontaties uit de weg gaan door “anders” te zijn
  4. Symbiose – de kunst van het samen leven

Menselijke doorbraak:

De mens is in haar oorspronkelijke evolutionaire doorbraak doorgestoten naar een unieke situatie op niveau 3 van het “anders” zijn door een zeldzame combinatie van zelfbewustzijn en lichamelijke kenmerken. Dit gaf de mens de vrije ruimte om weer op een hoger niveau 1 van de evolutieladder te beginnen en onbeperkt te gaan groeien in een schijnbaar oneindig grote omgeving, zonder andere natuurlijke groeivijanden dan de mens zelf. Andere menssoorten zijn gaandeweg verdrongen of uitgestorven en alleen onze soort bleef over.

De eerste fase van de mens, enkele miljoenen jaren geleden werd alleen beperkt door de kunst van het vinden van onderdak en voldoende voedsel. Naar verloop van tijd kwam men vaker soortgenoten tegen die ook op zoek waren naar voedsel en groei. De mens werd de concurrent van de mens (niveau 2). Ons bewustzijn ging zich concentreren op de confrontaties met die ene mens. Onze creativiteit richtte zich daarop en daaraan hebben we veel technologische vooruitgang te danken.

Door het vrije spel in de natuurlijk omgeving creëerde de mens onderling een soort menselijk nevenuniversum dat dezelfde evolutionaire bewustzijnsfasen doorloopt als de oorsprong en evolutie van het alle leven samen. Eerst kwam er groei. Daarna concurrentie, met veel technologische uitdagingen om de Darwinistische wet van de sterkste en slimste toe te passen. Dat zien we nog steeds in onze wereldmaatschappijen. Toen de confrontaties te ernstig werden kwam er verandering bij in de vorm van nieuwe samenlevingsvormen en diplomatie. Al die tijd ging alle aandacht naar de mens, de gevaarlijke potentiële conflicten en onze wedijver om uit te blinken in competitieve daadkracht.

Geen enkel moment is er nog bewust aandacht geweest voor fase 4: symbiose o.a. met onze natuurlijke omgeving.

Grote gevolgen

De enorme bevolkingsexplosie, groeiende welvaart en welzijnsniveaus van de mensheid in haar “eigen universum” ontwikkelde al snel gigantische gevolgen voor de natuurlijke omgeving. Deze werden echter pas de laatste halve eeuw zichtbaar. De mens blijkt zo intensief aanwezig vanuit menselijk eigenbelang dat wij onze eigen leefomgeving dreigen te plunderen en vernietigen. Aan de menselijke symbiose die wij voor alle mensen onderling hebben geprobeerd te bewerkstelligen met medezeggenschap, kennisontwikkeling via onderwijs en een Parlementaire Democratie, gebaseerd op vrijheid van meningsuiting, maatschappelijke participatie en stemrecht dient nu ook een symbiose met onze natuurlijke omgeving te worden toegevoegd. Dat is een geheel nieuwe uitdaging op zich.

Vanuit een democratie blijken de gewenste resultaten op dit moment niet bereikbaar. Dat komt door de democratische cultuur die is ontstaan rond eigenbelang.

Eigenbelang

Organische ontwikkelingen van de mens zijn reacties op de gevolgen van de democratische processen en gefragmenteerde structuren rond eigenbelang. Wij vervuilen ons eigen nest op zo’n manier dat wij noodgedwongen weer in aanraking komen met het grotere geheel. De natuurlijke omgeving, waarin wij zijn ontstaan is het echte universum waar wij als mens ons niet gescheiden van ontwikkelen. Klimaatveranderingen, omgevingsvervuiling, culturele confrontaties door migraties, vernietiging van grondstoffen door verkeert en niet circulair gebruik, verstedelijking, welvaartsziektes, criminaliteit, enz. Het zijn allemaal consequenties waar reactief op gereageerd wordt wanneer het al te laat is. De gevolgeneconomie groeit op dit moment met 7% procent per jaar (een verdubbeling elke 10 jaar!!) en is niet meer te bekostigen uit de noodlijdende primaire consumptie economie.

Het menselijke en genetische anthropocene (tijdperk waarin de invloed van de mens op Aarde onuitwisbare gevolgen achterlaat) is volledig aan de gang met een sterke vernietigingskracht voor onszelf. Ondanks de solidariteit van de bevolking met de natuur en omgeving, en ondanks de regelgeving die ontstaat uit deze problemen, zien wij dat de problemen zich alleen maar opstapelen.

De democratie lost het als systeem niet op maar toch dienen wij verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen bewustzijn rond de situatie. Hoe?

Daardoor is Sustainocratie ontstaan, een samenwerkingsvorm rond symbiotische uitdagingen waar alle partijen van een duurzaam vooruitstrevende maatschappij zich hard voor willen maken, het alleen niet kunnen, en zich er samen voor inzetten. Maar dat laatste is een probleem. Want onder wiens autoriteit werkt men samen?

Democratie en Sustainocratie

Onze huidige democratische structuur is niet gebaseerd op bewustzijn of verandering maar op eigenbelang in het verkrijgen en behouden van situaties van overvloed. Democratische overheden worden niet gevraagd om een leiderschapsrol te vervullen voor verandering maar om een maatschappij succesvol te managen rond behoud van een genoten luxe. Maatschappelijke overvloed, vrede en voorspoed maakt gemakzuchtig en hebzuchtig, hetgeen de huidige democratievorm tot onmogelijk instrument maakt voor structurele verandering. Gevolgen zoals klimaatverandering, vervuiling, migraties met cultuurconfrontaties, oorlogen om grondstoffen, schaarste, economische problemen, enz creëren conflicten en crisissen. Deze zijn niet vanuit een democratische consensus oplosbaar.

Nog nooit heeft een meerderheid ergens in de wereld een verandering veroorzaakt. Daarvoor is het in de menselijke maat onmogelijk om overeenstemming te krijgen. Complexe veranderingen komen door chaos, oorlog, opstand en crisissen of door de interactie en samenwerking van minderheden die de vrijheid nemen om de confrontatie aan te gaan met werkelijkheid en verandering door te voeren. Sustainocratie is een georganiseerde multidisciplinaire minderheid ten behoeve van structurele niet democratische verandering.

Sustainocratie werkt onafhankelijk vanuit een duidelijke en permanente menselijke stip op de horizon en gemeenschappelijke besef dat alleen een gezonde, vitale, veilige, zelfredzame menselijke samenleving in symbiotische samenhang met haar natuurlijke omgeving ook een gezonde democratie oplevert. Management en leiderschap zijn twee totaal verschillende belevingen waar je de gemiddelde mens niet mee kunt opzadelen.

Door Sustainocratie (zie plaatsje hieronder) te aanvaarden in een maatschappij (als gemeenschappelijke drijfveer voor integraal menselijk belang binnen de context van de natuurlijke omgeving) kunnen er multidisciplinaire verbanden ontstaan die de maatschappij vrijwaren van crisissen en voeden met nieuwe innovaties die grote chaos, conflicten en depressies voorkomen. We maken functioneel, evolutionair (niet hiërarchisch) leiderschap onderdeel de maatschappelijke beleving als hoogste vorm van bewustzijn. Hieruit ontstaan dan innovaties die uniek zijn en een nieuwe fase van welvaart en groei in kunnen luiden.

Huidige Parlementaire Democratie: concensus van de meerderheid, eigenbelang, vrijheid, verzuiling, gelijkwaardigheid, economische groei, concurrentie, geldafhankelijkheid, economie, zorg, regelgeving, structuur en organisatie: de wetten van de verdeelde massa (management – controle/beter) – focus op behoud

Sustainocratie: universeel menselijke belang, duurzame symbiose,  universele waarden, waardecreatie, multidisciplinaire samenwerking, permanente toegepaste innovatie, toegepaste kennis, democratie gericht op vrijheid van keuzes en prioriteiten, niet van doelstellingen: duurzame menselijke vooruitgang (leiderschap – visie/anders) – focus op verandering

Sustainocratie en Democratie
Sustainocratie en Democratie

Deze yin-yang achtige relatie tussen democratie en sustainocratie dient elkaar steeds weer uit te dagen zodat de democratie zich permanent moderniseert zonder schade aan te richten aan haar omgeving en met behoud van overvloed voor de bevolking.

Sustainocratie mag dan ook niet geïnstitutionaliseerd worden want dan ontwikkelt het zich ook weer als zichzelf instant houdende structuur. Het dient een functionele beweging te zijn die zich voedt vanuit de noodzaak van aanpassing (niveau 3 van bewustzijn) en symbiose tussen mens en de natuur (niveau 4) dat door alle kernpartijen van de maatschappij gedragen wordt. Het leiderschap in Sustainocratie wordt aangestuurd door de omstandigheden van lokale duurzame stabiliteit behoeften (zie hieronder). Het wordt door initiatiefnemers opgezet die niet de baas zijn maar uitnodigen tot de coöperatieve co-creatie vanuit de 5 kernprincipes van harmonie tussen duurzame menselijkheid en natuurlijke omgeving.

  1. Gezondheid
  2. Veiligheid
  3. Welzijn
  4. Toegepaste kennis
  5. Zelfredzaamheid

Alle 5 de thema’s zijn inhoudelijk gebaseerd op de kern van evolutionaire duurzaamheid. Als deze kernfactoren goed worden behartigd zorgen ze voor de juiste integrale vernieuwing. Deze leidt dan weer tot optimale groei en concurrentieperspectieven in de maatschappelijke dynamiek en economische daadkracht zonder onnodige confrontaties met andere groepen of kosten met risico’s door gevolgen. Het geeft dienstbaarheid vanuit innovatiekracht.

Sustainocratie is daarom een noodzakelijke aanvulling op de huidige parlementaire democratie, die deze van een duidelijke stip op de horizon voorziet van menselijkheid waar weer allerlei belangen aan kunnen worden ontleend. Sustainocratie in tegenstelling tot democratie dient niet gefinancierd te worden, alleen opgestart met een minimum aan startkapitaal als katalysator. Dit kapitaal dient alleen om van de maatschappelijke partners het vertrouwen te krijgen door hen middelen te tonen waar men voor gaat samen werken. Die middelen worden als katalysator ingezet.  Sustainocratie is een waardecreatie instrument dat zichzelf bedruipt uit de coöperatieve resultaat gedrevenheid. Waarden die zich bevestigen worden in de economie opgenomen en uitvergroot. Daarvan is een deel voor de vervolgstappen van de Sustainocratie juist omdat Sustainocratie zich altijd in de toekomst plaatst met terugwerking naar het heden. Het is even wennen aan de plek die Sustainocratie in neemt maar daar waar het functioneert zijn de vruchten al zichtbaar.

Sustainocratie is niet democratisch omdat het van algemeen erkend belang is waar altijd voor gekozen dient te worden. Het wordt wel democratisch uitgevoerd in de prioriteitstelling en keuzes van het moment.

Sustainocratie wordt uitgevoerd door minderheden die bereid zijn vanuit menselijk perspectief de eigen professionaliteit en autoriteit te koppelen aan het algemene belang. Het zijn stuk voor stuk mensen met passie voor de mens en menselijke vooruitgang, waarbij ook machtsposities functioneel zijn voor het bereiken van de juiste resultaten.

Precedenten

AiREAS (gezondheid en omgevingskwaliteit), VE2RS (zelfredzaamheid en wederkerigheid met de omgeving) en STIR (bewustzijnontwikkeling en toepassing) zijn concrete voorbeelden van Sustainocratische initiatieven die de democratie aanvullen met een innovatieve dynamiek die voortkomt uit geheel eigen drijfveren (stip van duurzame menselijkheid) anders dan de parlementaire democratie (behoud, groei, concurrentie, welzijn en reactie op gevolgen).

Positionering van Sustainocratisch Ondernemen
Positionering van Sustainocratisch Ondernemen