Rene Otjes stond aan de wieg van het samenwerkingsverband AiREAS van de Stad van Morgen als deskundige rondom fijnstof metingen en bijbehorende instrumenten. Sinds zijn pensionering stelt hij de incompetentie van het politieke financiële systeem aan de kaak als het gaat om het waarborgen van ons voortbestaan als mens. Via de kunst van science fiction zocht hij de hulp van buitenaardse intelligentie met zijn boek Aarde in Gijzeling.
Of concreter: hoe krijgen we jongeren mee in het thema gezondheid en gezonde lucht?
Met deze vraag gingen studenten van Fontys ACE in Tilburg aan de slag. Na een uitgebreid onderzoek over de belevingswereld van hun eigen generatie konden ze AiREAS van advies dienen. Dit werd hun eindpresentatie.
Fontys for Society is het tegenwoordig en dat maakt deze onderwijs instelling waar door participerend leren toe te passen via minors. A.I. Advanced en A.I. for Society horen daarbij net als toegepaste ICT, dataverwerking en interpretatie. AiREAS levert veel data via verschillende sensoren maar wat is nu eigenlijk een goede leefomgeving? Hoe maken we het onzichtbare zichtbaar op een manier dat mensen aanzet tot bewustwording en zelfs gedragsverandering? Hoe betrekken we jongeren bij deze uitdaging? Of het bedrijfsleven? Allemaal vragen waar studentengroepen zich over buigen nadat ze zelf de keuze hebben gemaakt om zich erin te verdiepen. De vraag is gesteld door de Stad van Morgen, AiREAS of een van onze partners, zoals TNO of de Gemeente Eindhoven.
Met deze presentatie van Henri van der Velden aan Metropool Regio Eindhoven zet hij krachtig neer welk gezondheid verhaal we willen vertellen met elkaar. Deze presentatie was gericht op de bestuurders die de komende vier jaar het gemeentelijke beleid in de regio uitvoeren. Velen zijn nieuw sinds de verkiezingen.
Allerlei professionals uit het gebied van luchtkwaliteit komen online samen, een keer in de maand. Ze bespreken ervaringen, krijgen presentaties en bespreken mogelijke acties samen. Velen vertegenwoordigen universiteiten zoals hier uit Noorwegen, Nederland en Griekenland. Maar ook stichtingen zoals hier uit Kosovo, en natuurlijk de cooperatieve AiREAS community.
Aireas is onze samenwerking in Brabant voor gezondheid en luchtkwaliteit. Daar zijn velen bij betrokken. Met de lokale partijen komen we regelmatig samen fysiek of online. Met de landelijke organisaties is dat vaak moeilijk door de drukke agenda’s van deze partners. Het is dan fijn om via deze videoweg hun betrokkenheid kenbaar te maken.
Vandaag zijn we in gesprek met Marita Voogt, werkzaam in het RIVM, en een van onze verbindingen met deze organisatie. Twee interviews:
Algemeen over de betrokkenheid van RIVM in AiREAS:
En specifiek over de rol in het Regionale Meetnet:
AiREAS was een van de vele opdrachtgevers in HAVO/VWO. Het Heerbeeck College in Best had het dit jaar anders aangepakt. Dit jaar geen individuele presentaties in de les. Aan zo’n 20 tafels in de Aula konden de vele groepjes van 4 jongeren hun onderzoek presenteren. Als opdrachtgever konden we op die manier meerdere presentaties meemaken.
Los van de inhoudelijke presentatie van onze eigen groep werden we vooral geïnteresseerd in de manier waarop deze 16 tot 18 jarigen hun onderzoek hadden uitgevoerd in teamverband. Tot onze verrassing bleken de teams die uitsluitend uit jongens bestonden het volledig anders aan te pakken dan de groepjes die volledig uit meisjes bestonden.
De jongens creëerden al snel een hiërarchie. Een van de jongens was de baas of voorzitter terwijl de rest onderling taken kregen toebedeeld. Bij de ene groep werkte dit uitstekend omdat de “baas” autoriteit had in de vorm van visie en kennis. De presentatie en het eindproduct had kwaliteit en de groep toonde cohesie maar ook afhankelijkheid van de autoriteit. Voor een andere groep werkte de hiërarchie juist averechts. De “voorzitter” had een economische insteek die alleen maar leidde tot verwarring, onenigheid en gebruik van macht in plaats van dialoog. De eindpresentatie was dan ook 3xniks.
Bij de meisjes waren de presentaties en inhoudelijke resultaten bewonderenswaardig. Elk van de teamleden bleek even deskundig en inhoudelijk op de hoogte. Bij navraag over hun manier van organiseren bleken ze op basis van gelijkwaardigheid en overleg hun project uitgevoerd te hebben. Een van de groepjes bleken vriendinnen die als groep hadden gewerkt. Een andere groep had elkaar door het project leren kennen en ook dezelfde techniek toegepast. Gaandeweg waren ze vriendinnen geworden.
We hebben te weinig groepjes kunnen spreken om een statistisch oordeel te kunnen vellen. De eerste indruk van de verschillen waren frappant genoeg om uit te nodigen tot vervolg onderzoek tijdens andere interacties met scholieren.
In Amsterdam blijken meetbuisjes aan te geven dat er delen van de stad structureel boven de norm van NO2 uitkomen. De burgers pikken het werken op basis van gemiddeldes door de lokale overheid niet langer. Hierdoor staat de individu steeds machteloos terwijl de politiek gewoon doorgaat met ziekmakend beleid uit politiek of economisch gewin. Handhavingsverzoeken worden genegeerd of tussen instanties gepingpongd. Wie neemt verantwoordelijkheid? De politieke overheid schijnbaar niet.
Volgens samenwerkingsverband AiREAS gaat het juist om de individuele blootstelling aan luchtvervuiling, niet de stadsgemiddeldes. Individueel gebeuren teveel ellendige dingen in een stad die zich uiteindelijk uiten in verminderde kwaliteit van leven, productiviteit en betrokkenheid, en vergroting van ergernissen, boosheid en zorgen. De “grote gemene deler”, de stille meerderheid die hooguit tijdens de verkiezingen van zich laat horen en alleen in statistieken op een vaak verkeerde manier te zien is, is misschien politiek relevant maar op lokaal menselijk niveau schandalig ineffectief.
Dat is zoiets als het verhaal dat er twee personen zijn met honger. Er is één gebraden kip. De politiek zegt dat statistisch gezien allebei een halve kip hebben gegeten. De werkelijkheid toont dat eentje de hele kip verorberde.
Kortom, als het gaat om menselijke kernwaarden dan is politiek niet de aangewezen volksvertegenwoordiging. Wanneer het gaat om het bouwen en onderhouden van algemene zaken zoals een infrastructuur, wat huishoudelijke regels of een gemeenschappelijk zorgsysteem dan kunnen we redelijk overweg met de politiek mits we ze ook hier houden aan de kernwaarden in hun keuzes en debatten.
Als de politiek aangestuurde overheid en semi-overheid de menselijke kernwaarden in onze huidige maatschappelijke paraplu niet of onvoldoende vertegenwoordigen, en zelfs aantoonbaar schaadt door ongezonde keuzes te maken, wie dient dan de verantwoordelijkheid te dragen?
Wijzelf! Uiteindelijk zijn wij die overheid zelf. Politiek en overheid zijn niet hetzelfde. Politiek bepaalt beleid, overheid acht het uit te voeren. Dan komen we op een van de grote problemen van deze tijd. Het politieke systeem heeft alle macht. Dat is onterecht maar wel de werkelijkheid waar we tegenaan lopen. Deze macht uit zich op twee fronten:
Tijdens de verkiezingen komen alleen de grote lijnen van maatschappelijke belangen aan bod die via de “grote gemene deler” aanpak gesaust worden in partijpolitieke kleuren die allemaal zekerheden verkopen maar geen verantwoordelijkheden nemen. Vele politici bevolken tevens de luxe banen in de overheid waardoor ook de overheid politiek gekleurd wordt. Het menselijk belang is dan ver te zoeken.
Als wij derhalve een gezonde en veilige straat of wijk willen dan moeten we er zelf voor gaan zorgen. Dat betekent dat we specifiek voor onze kernwaarden de macht die we hebben weggeven terugnemen. Een tweede stap zou zijn dat we ook de middelen terugnemen en deze zelf investeren in de innovaties die we nodig achten voor onze duurzame menselijke vooruitgang gestuurd door de kernwaarden die we via Sustainocratie hebben leren kennen in onderbouwde vorm.
De beroemde lichamelijk invalide maar geestelijk uiterst bekwame fysicus, kosmoloog en wiskundige, Stephen Hawking, zegt zelfs dat “het nu gevaarlijker is dan ooit” voor de mens. Het gevaar komt niet van buitenaf maar uit onszelf. De gewone mens voelt zich in de steek gelaten door “hun leiders”.
Politici zijn echter niet “onze leiders”, het zijn mensen die een netwerk van instanties in stand houden waar de mens afhankelijk van is gemaakt. Die instanties zouden voortreffelijke innovatieve prestaties kunnen leveren als ze zich zouden richten op het creëren en in stand houden de natuurlijke kernwaarden van mens. Dan zouden eerst de politici zich eraan dienen te gaan houden. Er zou zelfs een geheel nieuwe samenhang komen tussen de regionale bestuurlijke instanties, de bevolking, de wetenschap en de ondernemers. Die samenhang bestaat al, in prille kwetsbare vorm, aangestuurd door de kernwaarden, bevolkt door burgers met de hulp van geprofessionaliseerde en gespecialiseerde instanties én vaak samen met uiterst betrokken en bekwame ambtenaren en politieke bestuurders die zich als mens herkennen in deze verantwoordelijkheid. Grappig genoeg genieten bestuurders die deze keuze maken veel meer maatschappelijk aanzien en steun dan zij die het niet doen.
Het is geen kwestie van opstand tegen de gevestigde orde, maar een zaak om de gevestigde orde middels dringende uitnodiging ondergeschikt te maken aan de natuurlijke kernwaarden en condities van onze duurzaam vooruitstrevende samenleving zoals in Sustainocratie wordt beschreven en georganiseerd. Als onze regionale bestuurders (beter woord dan leiders) zich niet ondergeschikt maken dan doen we dat eerst zelf. Door ons te groeperen en bestuurders erbij uit te nodigen ontstaat er een dialoog, ook als de bestuurders niet meedoen en zich publiekelijk dienen te verantwoorden “waarom niet”.
De evolutie van de mens is vaak een revolutie van de systemen.
Introductie nieuwetijdse ondernemer: Rino Groenenberg – Specialist binnenklimaat
Als de maatschappij zich structureel aanpast aan een nieuwe kijk op de werkelijkheid dan ontstaan ook nieuwe initiatieven, diensten en producten met bijbehorend ondernemerschap. De luchtvervuiling binnen en buiten bijvoorbeeld zorgt voor veel gezondheid klachten, stijging van zorgkosten, vroegtijdig sterven en zelfs wereldwijde klimaat uitdagingen. Regelgeving, pilletjes en bureaucratie werkt niet meer. Wat we als mens kapot maken valt soms niet meer te repareren. Zo zit dat met onze leefomgeving. Alleen zien we het vaak niet, en wat we niet zien ……
Nieuwe ondernemers ontwikkelen diensten om het onzichtbare zichtbaar te maken en ons bij te staan met het gezond maken van onze leefomgeving. Dat is bijvoorbeeld de wens van Rino Groenenberg. Hij heeft zich aangesloten bij de School of Talents waarin we samen werken aan het succes van zijn ondernemerschap met behulp van de 4 x winst methode en 5 kernprincipes van succesvol ondernemen in de 21ste eeuw.
Rino Groenenberg: Binnenklimaat specialist
Hoger ondernemer´s doel: gezond wonen en werken
Aanpak: Metingen binnenklimaat (lucht, straling) en advies
Werk samen als partner met: AiREAS
Contact: rinogroenenberg@gmail.com
Gezondheid is een maatschappelijke kernwaarde die pas tot voor kort tot ons bewustzijn is doorgedrongen. Veiligheid is er ook een, waaraan zelfs oorspronkelijke maatschappijvorming kan worden gerelateerd. We voelen ons veilig in een maatschappij waarin de kansen tot overleven optimaal zijn. Dit manifesteert zich in werkgelegenheid, evenementen, toegang tot basisbehoeftes maar ook fysieke veiligheid in de vorm van bewaking, regels, wetgeving en het ontbreken van agressie en oorlog.
Gezondheid heeft nog nooit ons echt beziggehouden. Totdat de klimaatverandering, vervuiling en de vele zogenaamde welvaartsziektes ons liet inzien hoe kwetsbaar we zijn als we gezondheid niet als integrale verantwoordelijkheid erkennen. Dat wil niet zeggen dat we ons niet af en toe ongezond mogen gedragen. Het wil zeggen dat ongezondheid niet door ons maatschappijmodel mag worden veroorzaakt.
Kijk eens naar dit relevante plaatje. Het neutrale punt geeft een situatie weer waarin geen ziektes noch welzijn prikkels aanwezig zijn. Ons huidige maatschappijmodel gaat uit van dit neutrale punt waarna het zich ontwikkelt vanuit politiek economische belangen. Gezondheid is pas relevant als er signalen van ongezondheid zijn. Dan treedt het mechanisme van symptoombestrijding en behandeling op die bekostigd en gereguleerd wordt uit de politiek economische structuur. Zo hebben we een uiterst kostbare zorgstaat gecreëerd die verantwoordelijkheid neemt voor het “Behandel Paradigma” terwijl het zich laat aansturen door andere belangen.
Er zijn een aantal redenen op te sommen waarom we van maatschappijmodel aan het veranderen zijn. Dit zijn er een paar:
Het neutrale punt bestaat dus niet meer als maatschappelijk ankerpunt. Het is een verwijzing geworden waar de maatschappij boven staat binnen de kaders van het “Wellness Paradigm”. In plaats van gezondheidszorg als reactieve maatregel op ons gedrag en beleid creëren we zorg voor gezondheid als integrale verantwoordelijkheid. Dit heeft enorme consequenties voor de manier waarop onze maatschappij functioneert, de rol van de overheid, die van het bedrijfsleven, de wetenschap en de gedragscultuur van de bevolking.
Dat dit proces veel dieper gaande is dan alleen de Stad van Morgen en haar samenwerkingsverbanden blijkt wel uit de artikelen die landelijk in binnenlands bestuur zijn opgenomen:
* De handen ineen voor een gezonde stad
* De gezonde stad vergt samenwerkende overheden
Kernwaarden lucht en water komen zo aan bot. Luchtkwaliteit is relevant vanuit burgerparticipatie omdat we voor 50% verantwoordelijk zijn voor onze eigen blootstelling aan vervuiling (bron: AiREAS). Water is vooral een overheid aangelegenheid ook al dient waterbewustzijn zeker door te dringen tot de gebruikers. We hebben nog een lange weg te gaan voordat ook voedsel en energie tot de cocreatie en basisverantwoordelijkheden gaan behoren. Doordat de maatschappelijk context verschuift naar het Wellness Paradigma komt bewustwording en educatie structureel in beeld als instrumenten voor duurzame menselijke vooruitgang en de integraal hoog niveau welzijn benadering. Het is een proces dat gaande is en onstuitbaar de toekomst zal bepalen.
Stad van Morgen 