Met tussenpozen van 2 jaar wordt door het ministerie een conferentie georganiseerd die de naam ROET heeft gekregen. Normaal gesproken wordt deze conferentie gehouden in een van de vier grote steden van Nederland. Deze keer echter had Edwin de vraag gekregen of Noord Brabant als gastheer kon optreden. Het verband met onze AiREAS (www.aireas.com) samenwerking in Eindhoven werd snel gelegd door het pionierschap van Edwin in AiREAS. Dus zat ik op 13 november als toehoorder in de zaal van het High Tech Campus met het stiekeme genoegen toch een beetje bij te hebben gedragen aan dit Haagse feestje in onze stad. Dit genoegen deelden ook andere aanwezigen die nauw betrokken zijn bij onze samenwerking voor een gezonde stad terwijl zij hun verbazing uitten dat AiREAS geen enkel punt van aandacht kreeg als praktisch concept terwijl het grootste deel van de sprekers en het lokale publiek tot het samenwerkingsverband behoren. Maar AiREAS is een burger initiatief met lidmaatschap van de overheid. Deze bijeenkomst is van landelijke aard, aangestuurd door de Haagse politiek, waarin de kracht van samenwerking nog niet aan de orde is.

De toespraken waren vooral gericht op de ambtelijke beleving van de uitdaging rond luchtkwaliteit en volksgezondheid. Het was dan ook boeiend om te zien hoe ver men was gekomen met allerlei maatregelen op gebied van verkeersstromen, infrastructuur, onderzoeken en beleid.

Interessant is ook de benadering op basis van statistieken over de belangrijkste gezondheid bedreigende factoren. Er zit enorm veel kennis en goede wil in de overheid maar ook onmacht en eenzijdigheid (te veel ambtelijke organisatie en geen samenwerking).

Mooi was de interactie met de zaal door de dagvoorzitter. Regelmatig kwam uit de zaal de vraag voor aandacht voor burger verantwoordelijkheid en de multidisciplinaire interactie waardoor er toch wat veelzijdige balans kwam. Zo kwam ook het spanningsveld weer in beeld tussen de systeem complexiteit van Den Haag en de menselijkheid benadering van AiREAS. Ergens in het midden komen we bij elkaar maar de uitgangspunten willen nogal verschillen.

Ik noteerde enkele opmerkingen:

* toen burger verantwoordelijkheid rond luchtverontreiniging ter sprake kwam vond de staatssecretaris het belangrijk om toch ook het economische belang nog even te benadrukken.

* de beperking van de overheid kwam aan het licht toen vervuild auto rijden en open haard stoken betiteld werden als “recht” dat moeilijk aan te pakken is.

* “we zijn allereerst mens” zei de wethouder van Eindhoven (partner in AiREAS).

* “hemel op Aarde is mogelijk, een kwestie van willen” zei Ruud Koornstra in een clownesk duet met de wethouder. Maar de boodschap was duidelijk. Er is vaak geen kwade wil maar gebrek aan zelfbewuste keuze. Dan valt men terug op oude tradities. Bij keuze kiest men graag de hemel op Aarde.

* Subsidies worden uitgetrokken om de meest vervuilende auto’s te laten vervangen voor schonere. “Zo wordt de vervuiler beloond en degene die verantwoordelijkheid heeft genomen niet.” Het gevoel in de zaal gaf aan dat dit de verkeerde weg was.

* Adviseur van Bree gaf een uitgewerkt beeld van “wat betekent dat nu “de gezonde stad”?”. Het was voor het eerst dat de beleving van gezondheid in de stad werd uitgespit in complexiteit. Dat deed mij genoegen omdat het laat zien dat het leeft. Maar tussen het presenteren van een advies en het praktisch uitvoeren van de transformatie zit toch een extra dimensie. Ook al werd AiREAS niet genoemd was de sfeer wel degelijk aanwezig.

Onze uitdaging is dat we laten zien aan de hele wereld dat het ook echt kan. Dan is het geen Haags feestje meer maar een succes van de Nederlandse bevolking die de schouders heeft gezet onder een van de meest uitdagende problemen van deze tijd. Dat begint in Eindhoven maar komt vanzelf terecht in de andere gebieden, ook in Den Haag. Al met al was het een boeiende conferentie maar nog steeds geldt de opmerking van Isha die wij aanpassen aan onze beleving:

“Zolang men niet investeert in bewustwording, verantwoordelijkheid en samenwerking zal verduurzaming vooral een thema blijven voor conferenties.”