Om een duurzaam vooruitstrevend leven te leiden is het belangrijk om steeds een keuze te hebben. Dat geldt voor ons als individu maar ook voor instellingen en bestuurders ervan. De keuze is er altijd alleen wordt deze niet altijd als zodanig ervaren. Waarom niet? Soms is men zich er niet van bewust, soms wordt de keuze geblokkeerd. In beide gevallen ontvouwt zich een drama. Totdat bewustzijn zich manifesteert of blokkades zich opheffen.

Zelfvoorziening op buurtniveau. Duurzaamheid, waarin de mens en onze regionale zelfvoorziening centraal staan, en niet het belangen gestuurde “geldsysteem”, is een principe dat steeds meer aanhang krijgt. Sterker nog, initiatief nemende mensen voelen het als een bevrijding van een systeem dat steeds meer zichzelf als verplichting oplegt terwijl het aantoonbaar onze leefomgeving, intermenselijke relaties, gezondheid en toekomstperspectieven schaadt.

In Sustainocratie is lokale samenredzaamheid via multidisciplinaire cocreatie een van de vijf menselijke kernwaarden voor een duurzame menselijke evolutie. We staan niet alleen in die opvatting. Eind jaren 90 ontstond bijvoorbeeld in Engeland het principe van “Sustainable Livelihoods” met een soort draaiboek voor het verwezenlijken van duurzame, samenredzame buurten. 

Deze samenredzaamheid werkt verbindend, community vormend op buurt niveau. Het lost hedendaagse problemen op zoals eenzaamheid, armoede, uitzichtloosheid, ongelijkheid, criminaliteit, enz. Ook de zware bureaucratie, onnodige dienstverleners, de belastingdruk, grote zorgkosten, enz kan aan banden worden gelegd. De buurt als zorgzaam ecosysteem, met de stad als verzameling van positief interactieve buurten, draagt mede bij aan het klimaat, de sociale cohesie, de natuurlijke omgeving,  hergebruik van grondstoffen, reductie van mobiliteit behoeften, vermindering van vervuiling, enz. 

Met zoveel voordelen kunnen we ons afvragen waarom de zogeheten “gevestigde orde” deze geclusterde samenredzaamheid niet steunt? Of zelfs moedwillig in de weg staat? Is het een overgebleven tunnelvisie vanuit het industriële tijdperk? Is het wegens (geld)belangen die in het geding worden gebracht? Wil men de macht vasthouden die voortkomt uit algehele, kunstmatige of opgelegde afhankelijkheid? Of komt het door pure onkunde, misschien door de manier waarop de maatschappij zich heeft georganiseerd rond geld en politiek in plaats van menselijke waarden, expertise en participatie? Wie zal het zeggen?

Ook buurtbewoners hebben moeite om zich te betrekken. Vaak voelt men zich afhankelijk van geld, is men niet geneigd moeite te doen om zelfvoorzienende praktijken op te starten, denkt men dat “het niet mag”, is er gebrek aan vrije ruimte in de wijk om dit te doen, of zijn de instanties die deze ruimte vrij moeten geven niet bereid dit te doen. Dit laatste omdat men er zelf een financieel doel in ziet. Zo was de opmerking vanuit Den Haag over zelfstandige voedselteelt en verdeling in de wijken dat men “wel BTW moet betalen over de zelf geteelde slaplantjes!” Dit is een indicatie van de prioriteiten en tunnelvisie van eigenbelang gedreven instanties.

Opstand. Wat wél duidelijk moge zijn is dat bij het blokkeren van zelfvoorzienende mogelijkheden voor mensen in de knel, bij het onnodig creëren van afhankelijkheid van instanties, bij gebrek aan medewerking, er allerlei groeperingen in opstand komen. Ze protesteren niet alleen. Ze verzamelen ook (juridisch bewijs tegen de betreffende instanties en ontzien daarbij de betreffende bestuurlijke personen (soms met terugwerkende kracht) niet. Men wordt ter verantwoording geroepen voor het leed dat wordt veroorzaakt. Acties tegen de overheid, big pharma, oliemaatschappijen, enz groeien met de dag en met groeiend succes. Dit laatste omdat ook advocaten en rechters achter de verandering gaan staan, er jurisprudentie wordt opgebouwd en

Stad van Morgen kent dit soort intenties (Urgenda, Milieudefensie, Extinction Rebels, en een groeiende hoeveelheid lokale bewegingen die onderling ook netwerken). Stad van Morgen wordt regelmatig gevraagd om eraan mee te doen. Ondanks de verleiding om aan te sluiten, omdat wij ook grotendeels achter deze beweging van opstand en verzet staan (afhankelijk natuurlijk van vorm), omdat deze noodzakelijk blijkt, kiezen wij voor de route van het opbouwen van de nieuwe werkelijkheid. Niemand, ook een regering niet, noch een kunstmatig maatschappij systeem of bedrijf, zal ooit boven de natuurlijke weerbaarheid behoeften van de mens en mensheid uitstijgen, zelfs niet met behulp van zelfgeschreven onderdrukkingswetten, het ingekochte leger of politie. De geschiedenis heeft dit zo vaak bewezen. 

Het basisrecht om mens te zijn wordt steeds sterker onderbouwd en zal steeds vaker de basis zijn van processen waarin dit recht wordt bevochten. Stad van Morgen kijkt mee met de activisten, studenten en nuanceert met ons eigen verhaal over de “weg van de minste weerstand”, het omzeilen van obstakels en het benutten van ruimte die door crisissen, revolutie en bewustwording wordt gecreëerd voor ons om aan de opbouw te werken. Dankzij de activisten wordt die ruimte vaak sneller groter, ook zonder grotere crisissen waardoor het menselijk leed vermindert. Revolutie en evolutie vullen elkaar zo aan.

Stad van Morgen hanteert de aanpak van de positieve uitnodiging tot het cocreeren van natuurlijke menselijke waarden. Volgens onze ervaring zijn er overal bestuurders, ambtenaren, ondernemers, bedrijven, medeburgers, enz te vinden die wél die transitie willen maar vaak zichzelf opgesloten voelen in een dogmatisch keurslijf. Als ze een keuze voorgeschoteld krijgen dan is dat anders wanneer zit dit in hun eigen functie zelf moeten creëren. Ze sluiten zich aan. Wanneer ze dat doen dan is het belangrijk dat men terecht te komen in een constructieve omgeving gebaseerd op proactieve sturing, erkenning van toegevoegde waarde en inzet, gelijkwaardigheid en vertrouwen. Stad van Morgen hanteert in onze samenwerkingen dan ook onze eigen waardekolom. Deze biedt de nodige veiligheid maar daagt elke deelnemer uit die waarden te dragen:

Door de welwillende mensen uit te nodigen om aan tafel te komen creëren we samen de invulling van de ruimte van vernieuwing naar samenredzaamheid. We maken zo ook de stapsgewijze transitie mogelijk van instanties die wel zich verbinden en aanpassen aan deze werkelijkheid. Dit alles ongeacht of die ruimte gecreëerd wordt door de opstand en het groeiende en opkomende (juridische) gevecht van anderen of door de aanvaarding, bewustwording en bereidheid tot commitment in de bestuurlijke kringen zelf.  

Hoe dan ook. De moderne vorm (een communityvorm tussen verstedelijking en platteland) van samenredzaamheid in zelfvoorziening wordt de basis van de nieuwe maatschappij. Hoe eerder men meedoet, hoe beter het is voor iedereen.