Tag: maatschappij

Allemaal samen naar een nieuwe, gezonde maatschappij

Jean-Paul Close1 reactie

UNITED (SAMEN)

De techniek van veilig meedoen aan verandering

Download hier de pdf vorm…….

united-naar-niveau-4-uitlegDownload

Introductie:

Elke verandering is moeilijk. Op persoonlijk vlak is het al een hele uitdaging. Extra ingrijpend als het om meerdere mensen tegelijk gaat. Bijvoorbeeld binnen een gezin (een nieuwe woning, verhuizing naar het buitenland), een bedrijf (organisatie verandering, aanpassing van de missie en doelstellingen) of instantie (zoals een overheid die overstapt van reguleren naar participeren). Om brede steun en betrokkenheid te krijgen voor de verandering is het belangrijk om duidelijk hierover te communiceren, uitnodigen en structureren. Niet vanuit angst, zoals nu door de Coronavirus, maar vanuit duurzame positiviteit en persoonlijke betrokkenheid.

UNITED is ontwikkeld na jarenlange ervaring in verandermanagement en leiderschap. De laatste jaren is het zelfs gebruikt in de stapsgewijze transformatie van hele maatschappijvormen via niveau 4. Tijdens een recente internationale oproep voor de transformatie van het economische en financiële stelsel in de wereld werd ook UNITED geïntroduceerd als hulpmiddel en richtlijn. 

Hoe interessant ook de ambitie om wereldwijd het verschil te maken, de basis van de verandering begint bij onszelf. De wereld van een complexe samenleving begint bij onszelf en onze omgeving, lokaal en regionaal. Daarom presenteren we dit UNITED verhaal eerst aan de gemeentelijke overheden van Nederland. We nodigen ze uit naar niveau 4, de bewustzijn gedreven multidisciplinaire cocreatie. Als de gemeente bereid is aan tafel te komen als faciliterende partner in integraal sustainocratisch welzijn dan vullen de andere stoelen zich ook. 

Of, als de andere stoelen (burgers, ondernemers en kennisinstellingen) zijn ingenomen, dan kan de gemeentelijke overheid vaak niet anders dan aanschuiven. Belangrijk is wel dat men het met authentieke bereidheid doet en niet vanuit politieke aanwezigheid. 

(Samen werken aan de transformatie van ‘s werelds economische en financiële stelsel ten behoeve van duurzaamheid)

Algemene lokale uitnodiging (burgers, gemeentelijke en provinciale overheid, ondernemers en kennis) tot niveau 4 regionale ontwikkeling, voor ons Welzijn en Duurzaam voortbestaan

begrijpen, behoefte en betrokkenheid

UNITED (samen)

De U van Understanding (begrijpen)

Waarom? We hebben in korte tijd leren inzien dat als het om onze gezondheid gaat we allemaal samen verantwoordelijkheid dienen te nemen. Door de tekortkomingen en risico’s van huidige maatschappij systeem werden we gedwongen naar een lockdown en werd angst de grootste drijfveer. Velen zijn het erover eens dat dit tijdelijk misschien noodzakelijk was, om de zwaar uitgemolken ziekenhuizen niet te overspoelen met een golf van ernstig zieke mensen. Maar dit mag zich niet blijven herhalen. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat we onze gezondheid (weerbaarheid en immuniteit) voorop gaan stellen. 

Wie? En dat kan alleen als iedereen daaraan meedoet.

  • Burgers door gezondheid gedreven cultuur en gedragsaanpassing 
  • Overheid door beleid te voeren op gezondheid en gezonde leefomgeving 
  • Ondernemerschap door waardecreatie 
  • Kennisinstellingen en onderwijs door ons te helpen met inzichten over gezondheid 

Hoe? Wat is niveau 4? Niveau 4 is een vervolg op niveau 1, 2 en 3, die het gezicht en functioneren van een gebied zoals een stad historisch hebben bepaald. 

  • Niveau 1: basis infrastructuur. Er is ooit een reden geweest dat mensen samen kwamen in een gebied en zo een gemeenschap gingen vormen. Een kasteel, een kerk, een marktplaats, een haven, een kruispunt van wegen, enz. Er werden woningen gebouwd en straten aangelegd. Dat is niveau 1.
  • Niveau 2: geïntegreerde infrastructuur. Naar mate de gemeenschap groeide werd niveau 1 complexer. Er kwam voorzieningen bij, moesten op elkaar afgestemd worden enz. Denk aan verlichting, riolering, waterafvoer, winkels, diensten. 
  • Niveau 3: SMART. Slimme (technologische) oplossingen werden toegevoegd aan de moderne wereld. Stoplichten om het verkeer te regelen, sensoren om plannen te helpen onderbouwen, cameras voor veiligheid, enz. Nu ook internet om meer vanuit huis te kunnen werken. 

Niveau 1 werd veelal, en lang geleden, nog samen gedaan. Maar toen de gemeenschap te groot en complex werd ontstond een vorm van gemeenschappelijke  dienstverlening die het collectieve gedeelte ter harte nam. Omdat het gemeenschappelijke het individuele overstijgt kreeg deze dienstverlening (overheid) steeds meer zeggenschap. Niveau 2 en 3 zit in de machtscultuur van deze overheid. Via een democratisch debat konden keuzes gefundeerd worden vanuit belangen. Consequenties op menselijk niveau werden op eenzelfde manier aangepakt als het kiezen van een gebouw, bestrating of investering in technologie, op basis van kosten en baten. 

Aangezien de overheid sinds enkele decennia een risicomijdend “zorgbeleid” hanteert is de zorg ook een belangrijke kostenpost die constant onder druk staat door de groeiende zorgbehoefte in een economisch gestimuleerde, doorgeslagen, consumistische levensstijl. Daarnaast is de zorg verwikkeld geraakt in een economische belangenstrijd, net als alle andere overheid dossiers.

“De mens” werd vaak als argument gebruikt in de gebiedsontwikkeling maar vooral in de context van arbeidsparticipatie, kostenpost, belasting, verzekeringen en hypotheek betaler, en gedragsrisico (opstand). Beleid was gericht op inkomsten (economische groei), kostenbesparingen, groei en het “afhankelijk houden van het grootste deel van de bevolking”. Gaandeweg werd duidelijk dat dit een aanpak is die de eigen problemen voedt. Maar het is een aanpak die diepgeworteld zit in de bestuurlijke cultuurgeschiedenis en bijbehorende afhankelijke instellingen. 

In groeiende mate krijgt de bevolking en de structuur te maken met crisissen. Virussen zijn er een (Influenza, Corona, Sars, HIV, etc), hebzuchtige belangen uitingen en manipulatie (politiek economische samenzweerders) zijn een tweede. Steeds meer komt het menselijke voortbestaan ter discussie door gebrek aan aandacht voor de mens en haar omgeving. De een wil de levensstijl en bijbehorende wereldeconomie vasthouden en ziet in de bevolkingsgroei een probleem. De ander ziet het gezonde leven als basisrecht en ziet onze kwetsbaarheid en gebrek aan weerbaarheid als probleem. 

Elk van de opvattingen uit zich in de wereld. Vasthouden aan het oude uit zich via controle en manipulatie (inclusief lockdown). Verandering naar weerbaarheid en gezondheid uit zich in niveau 4 (we nemen eigen verantwoordelijkheid).

Niveau 4: participatie in cocreatie van onze menselijke en natuurlijke kernwaarden zoals gezondheid.

Op niveau 4 staat “de mens” centraal, niet het politieke economische belangen systeem. Door de mens centraal te stellen nodigen we alle mensen samen uit zich in te zetten voor hun eigen kernwaarden, zoals onderbouwd en gedefinieerd op dit niveau. Mensen die werken in een instantie maken deze instantie instrumentaal aan het bijdragen aan deze kernwaarden. Dan heeft de instantie bestaansrecht en krijgt erkenning voor de specialisatie die ze aan tafel brengt. Zo worden functies ondergeschikt aan de waarden en kunnen op die basis worden aangesproken. Functies als wethouder, ambtenaar, politie, ondernemer, arts, zorginstelling, enz..burgerschap kan worden gestimuleerd tot gezond gedrag en levensstijl. 

Op niveau 4 doen we het allemaal samen. Instellingen zijn onze gereedschapskist, de ambachtelijke handen van de gezonde maatschappij zijn van de mens zelf.

En wat gebeurt er met niveau 1, 2 en 3? Die blijven in handen van de overheid. Alleen worden besluiten niet meer getoetst aan de oude belangen maar aan die van niveau 4. De uitvoering is daarna in handen van de professionele instellingen die vaak zelf ook aan tafel zitten op niveau 4.

De N van Need (behoefte)

Uit het “begrijpen” ontstaat de behoefte en het urgentiebesef om ons naar dit nieuwe bewustzijn en operationeel niveau van “mens en natuur centraal”  te tillen. We kunnen niet op oude voet doorgaan daar dit alleen maar leidt tot meer crisissen zoals COVID19 en bijbehorende economische en menselijke malaise. Het is tevens onlogisch dat nieuwe lockdowns of een mogelijk vaccin de lange termijn oplossingen bieden voor de uitdagingen waar we voor staan. De enige oplossing is het stap voor stap creëren van een nieuwe maatschappelijke samenhang, een waarin geld hooguit een middel is maar gezondheid, weerbaarheid en natuurlijke immuniteit een permanent veiligheid en participatie doel is van alle betrokkenen in de regio, inwoners en instellingen gelijk. We kunnen niet onze geschiedenis overboord gooien, noch de bestaande structuren. Daarvoor is het allemaal te waardevol. We kunnen wel niveau 4 inrichten en laten functioneren zodat deze de onderliggende niveaus gaat voeden op een nieuwe, integraal welzijn gedreven manier.

De I van Involvement (betrokkenheid)

Het begrip “samen” wordt op deze manier relevant en uitdagend. Elke deelnemer, mens of instelling draagt een unieke verantwoordelijkheid en concrete bijdrage in het geheel. Wanneer organisaties zoals de overheid, het bedrijfsleven, stichtingen, onderwijs en kennisinstellingen, enz de noodzaak begrijpen dan is betrokkenheid fundamenteel en uit eigenbelang. Wanneer men meedoet kan men de eigen essenties aanpassen aan de nieuwe context en zichzelf daarin waardevol maken vanuit toegevoegde waarden, creativiteit en authenticiteit. Het creëren van bestaansrecht in de nieuwe werkelijkheid is fundamenteel. Het vergt aanpassings- vermogen en vaak een eigen transitiepad. Deelname maakt het de moeite waard. 

Zulks bestaansrecht is echter niet elke bestaande instantie toebedeeld. Zo zullen er organisaties zijn die alleen bestaansrecht hadden in de oude werkelijkheid en gedoemd zijn te verdwijnen (vaak met de nodige weerstand vooraf). Sommigen kunnen zich aanpassen en zich van nieuw elan voorzien. Er zullen ook nieuwe initiatieven ontstaan die in de oude werkelijkheid misschien de ruimte niet kregen of gewoon niet konden bestaan. Kortom, door het transformatiepad zal een nieuw economisch en financieel ecosysteem ontstaan met oude, aangepaste en nieuwe spelers. 

Dat heet evolutie. Je doet mee of niet, dat blijft een afweging en keuze. 

De T van Targeted (Doelgericht)

Het doel van de “transformatie van het economische en financiële systeem te behoeve van duurzaamheid” is te vaag en abstract om te verbinden, ondanks het besef van noodzaak en urgentie. Het COVID19 virus heeft de nodige concretie aangebracht door de proactieve verantwoordelijkheid van “gezondheid en weerbaarheid” voorop te stellen vanuit een menselijke en milieu perspectief, maar ook voor het effectief maken van een ondersteunend “zorg voor gezondheid” systeem. Door de geformuleerde en onderbouwde menselijke en natuurlijke  kernwaarden voorop te gaan stellen ontstaat een nieuwe dialoog die zich verder kan onderverdelen in specifieke regionale prioriteiten, projectmatige keuzes en leerproces. Voorbeelden van deze doelgerichte subcategorieën, waar niveau 4 tafels aan ontleend kunnen worden, zijn:

  • Weerbaarheid, immuunsysteem en gezondheid
  • Zorg voor gezondheid
  • Stedelijke voedselvoorziening en gezondheid
  • Gebiedsdynamiek, mobiliteit en gezondheid
  • Stedelijke ontwikkeling, wonen en gezondheid
  • Luchtkwaliteit en gebiedsdynamiek
  • Energie, kwaliteit van leven en lokale productiviteit
  • Stad en platteland verbinding
  • Transitie van voedselproductie van monocultuur naar natuurlijke diversiteit
  • Etc

Sommige van deze uitdagingen hebben al een niveau 4 precedent en hoeven alleen maar overgenomen te worden door andere gemeenten, van lokale verander prioriteiten voorzien te worden en eigen UNITED processen te omarmen. Denk aan:

  • AiREAS – luchtkwaliteit, gezondheid en gebiedsdynamiek
  • FRE2SH – stadslandbouw en gezonde voeding
  • COS3i – sociale inclusie en innovatie
  • School of Talents – participerend leren 

Alle niveau 4 clusters vullen elkaar aan, hebben overlappende activiteiten die ook gemanaged kunnen worden zodat de waardecreatie exponentieel wordt met rust, recreatie en cohesie tot gevolg dankzij overvloed. 

De E van Entrepreneurial (ondernemend)

Ondernemen is niet alleen beperkt tot ouderwetse geldgedreven bedrijven. We ondernemen allemaal, elke dag, vanuit het begrip “iets doen”. En als we dan wat doen laten we dan vooral “iets goeds doen”, hetgeen al een intrinsieke verbetering in zich heeft. Het probleem met het oude ondernemen was dat het geld gedreven was en daarmee vaak onze moraal ondermijnde over de consequenties van onze activiteiten. Geld was immers sturend, niet de moraal of ethiek. Omdat te veranderen creëerden we de moderne maatstaf voor 21e eeuws ondernemen, het 4 x winst principe, ofwel het Pyramide Paradigma voor integrale waarde creatie:

  1. Winst voor de mens, geredeneerd vanuit de natuurlijke menselijke kernwaarden zoals gezondheid,
  2. Winst voor de maatschappij in de vorm van sociale betrokkenheid, erkenning, beloning, participatie, gedeelde verantwoordelijkheid, kostenbesparingen, gelijkwaardigheid, participerend leren, bewustwording
  3. Winst voor het milieu middels het voorkomen en aanpakken van vervuiling, de introductie van lokale circulaire processen van materiaalgebruik, de herdefinitie en herstel natuurlijke ruimten en ecosystemen,
  4. Winst voor onze economische continuïteit. 

Dit 4 x Winst model is een verbindende aanpak op niveau 4 voor gebied en cultuurontwikkeling. Het is niet alleen relevant voor nieuwetijdse ondernemers maar ook voor niveau 4 overheidsparticipatie,  zelfbewust burgerschap, toegepaste kennis- ontwikkeling en overdracht, enz. In een samenwerking op dit niveau ontstaan projecten waarin nooit een van deze winsten op negatief mag staan omdat het uiteindelijk ergens waarde onttrekt dat niet gecompenseerd wordt. Voor weerbaarheid en maatschappelijke continuïteit moeten alle vier de winsten zich positief en meetbaar manifesteren, zonder uitzondering.

En de D van Devoted (bezield) 

De niveau 4 verbinding via UNITED en de menselijke kernwaarden is betekenisvol. Het raakt de zingeving en bevordert de passie van de deelnemers. Dit komt door de erkenning van de authentieke en noodzakelijke toegevoegde waarde van elke deelname, juist omdat het niet om geld gaat maar de creatie en het behoud van fundamentele waarden waar een ieder als mens achter kan staan. De lokale waarde creatie is voor iedere betrokkene, niet alleen voor “een ander”. Wanneer mensen en instanties hun eigenwaarde in de samenwerking inzien en versterken dan stimuleert die de motivatie tot deelname, het delen van de waarden en groei in deze processen. Tevens worden gespecialiseerde functies erkend door concrete toegevoegde waarde. 

Tot slot

Wie? Wie is verantwoordelijk voor niveau 4? De uitnodiging tot participatie in cocreatie wordt gedaan door een politiek economisch onafhankelijke persoon of stichting. Deze financiert zich via de projectmatige aanpak middels een transparante 10-10-80 formule. Deze persoon of stichting noemen we de Sustainocraat. Per niveau 4 cluster kunnen dat 1 of 2, hooguit 3 personen zijn. Deze bewaken het kader van menselijke kernwaarden en cocreatie, zorgen voor gelijkwaardigheid aan tafel en functioneren als tafelvoorzitter. In het geval van uit te voeren projecten zorgen zij voor het bewaken van de afspraken, navolgen van de doelstellingen en escalatie in geval van problemen of conflicten in de operationele uitvoering.

Binnen de clusters wordt ook aandacht besteed aan de begeleiding van de deelnemers zodat de waardecreatie onderling optimaal zich ontwikkelt en elke deelnemer een sparringpartner heeft voor de eigen transitie of transformatie uitdagingen.

Anekdote 

Sinds enige jaren hanteren bewegingen in Brussel en Europa het begrip “Small Heroes”, ofwel kleine helden. Dit verwijst naar de regio’s (gemeenten) die integraal welzijn hebben omarmt als drijfveer en dit als participatiemodel omarmen. De grotere verzuilde steden worden steeds meer door mensen gezien als bronnen van ongezondheid, ongezond gedrag, uitbuiting en getto-achtige manipulatie. De kleine helden ontwikkelen zo een bepaalde aantrekkingskracht voor mensen, vaak jongeren met kinderen, ouden van dagen en kunstenaars die in de rust, natuur en verbindende participatie zich beter voelen dan het grootstedelijke alternatief. In de kleine helden kunnen zich alternatieve waardesystemen ontwikkelen waardoor het principe van samenredzaamheid een totale lokale cohesie vormen. Onderlinge relaties tussen kleine helden zorgen voor uitwisseling van overvloeden die specifiek zijn voor de concrete clusters. Dit hoeft niet materieel te zijn in de vorm van producten. Dat kan ook zijn in de vorm van recreatie, zorg specialisatie, dienstverlening, natuur, sociale activiteiten, wedstrijden, enz. Voor vele bestuurders is het fijner om faciliterend vorm te geven aan een kleine held dan een grootstedelijk wespennest. 

Jean-Paul Close

Grondlegger van Sustainocratie, niveau 4 cocreatie

Initiatiefnemer van de Stad van Morgen (niveau 4 samenwerking)

Bedenker van UNITED

Deskundig adviseur voor niveau 4 initiatieven wereldwijd

Verbindend Sustainocraat

13. De wet van de tegenstellingen

Jean-Paul CloseEen reactie plaatsen

De blogserie “de grote omslag” wordt U aangeboden door Jean-Paul Close, de bedenker van Sustainocratie en maatschappelijk ondernemer met AiREAS, FRE2SH en STIR Academy binnen de context van de Stad van Morgen. De grote omslag verwijst naar het intense en complexe, evolutionaire proces dat de mens doormaakt en leidt tot een totaal aangepaste cultuur en maatschappijvorm.

Blog 13: De wet van de tegenstellingen

In de natuur zien we het dagelijks. Een hoge drukgebied communiceert met een lage door bewegende luchtmassa’s. Het veroorzaakt allerlei weertypes die soms erg extreem kunnen zijn. Bij de mens werken soortgelijke krachten ook, in ons bewustzijn. Soms voelen we ons gelukkig en willen we het vasthouden als een zwoele zomerse dag. Een andere keer stormt het in ons bestaan alsof een herfst tornado door ons leven woedt. Net als in de natuur volgen in ons leven de seizoenen elkaar op. Dat komt door de evolutionaire wet van de tegenstellingen.

In het weer is de wet van de tegenstellingen steeds goed te zien en merken

Zonder deze tegenstellingen zou het leven op Aarde zich niet hebben kunnen ontwikkelen. De cyclische processen in natuur zorgen ervoor dat zaden zich verspreiden, allerlei grondstoffen zich blijven mengen, levensvormen met elkaar in contact komen en DNA zich verstrengeld. Zo ontstaat een evolutionair patroon waarin perioden van groei, chaos, verandering en stabiliteit zich afwisselen. Allerlei cycli lopen door elkaar heen en beïnvloeden elkaar waardoor er een complexiteit ontstaat die veelal lastig te doorgronden is. Denk bijvoorbeeld aan de klimaatbeïnvloeding van de 7 jarige golfstromen el Nino en la Nina.

De mens is onderdeel van deze evolutionaire wervelwind. Wij zijn zelf voortgekomen uit die complexiteit van tegenstellingen als evolutionair product van het aanpassingsvermogen van het leven. Ons zelfbewustzijn maakt ons een getuige van deze processen, in tegenstelling tot de soorten die niet bewust zijn van zichzelf. Die tegenstelling geeft ons een voordeel zodat wij het eigenbelang kunnen beredeneren terwijl andere soorten hier intuïtief mee omgaan. Als we de wet van de tegenstellingen toepassen op de mens alleen dan zien we dat de natuurlijke cyclussen ook op onszelf, onze maatschappijvormen en economieën van toepassing zijn. We kunnen dit in het opkomen en in verval raken van grote tijdperken zien in onze geschiedenis. Ook analisten, zoals de econoom Kondratiev, hebben de cycli geconstateerd en trachten te beschrijven.

De economische cyclus is gerelateerd aan de menselijke psychologie en bewustzijn

Omdat wij een zelfbewust wezen zijn leren wij gaandeweg van ons levenspad en ervaringen. Zo doorgronden wij deze evolutionaire weg en kunnen wij een bepaalde manier de evolutionaire krachten naar onze hand zetten. Dat gaat niet zonder moeite. Want de grootste veranderingen gebeuren pas bij de grootste tegenstellingen. Ook ons bewustzijn ontwikkelt zich het meest bij de grootste spanningsvelden.

Ogenschijnlijke harmonie
Ondanks alle veranderingen lijkt de natuur steeds in harmonie. Dat is precies de leerweg die de mens nog moet ondergaan. Terwijl we constant bezig waren met onszelf, ons eigenbelang, in de basale processen van groei en onderlinge concurrentie, besteedden we nergens anders aandacht aan. Ons bewustzijn was en is meestal nog steeds gericht op winst ten kosten van alles. Dat is onderdeel van een natuurlijk, elementair groei instinct dat alle soorten in zich hebben. De Aardse omgeving was zo groot dat deze als oneindig werd ervaren. Obstakels werden vooral door de mens zelf gecreëerd. Men kon dan uitwijken, vechten of onderhandelen. De wereld om ons heen leek altijd onveranderd en werd ervaren als vaststaand feit. Schijn bedriegt door het blinde onbewuste.

Er veranderde wel degelijk veel. De bevolkingsgroei naar 1 miljard mensen op aarde ging redelijk onbewust met veel onderlinge strijd en territoriale concurrentie alsof de verschillende maatschappijen concurrerende soorten herbergden. De groei naar 2 en daarna naar ruim 7 miljard mensen ging niet ongemerkt voorbij. Dreigingen van onszelf werden exponentieel groter, confrontaties waren niet meer te winnen, alleen te verliezen en uitwijkmogelijkheden beperkt door overbevolking. De traditie van vervuiling, misbruik van onze omgeving, overconsumptie en vernietiging werd niet meer opgevangen door de natuur zelf maar begon deze aan te tasten. In 1000 jaar tijd roeiden wij 30% van alle diersoorten uit waardoor de natuurlijke diversiteit en harmonie verstoord raakte. Binnen 100 jaar roeien we nog eens 30% uit. Structurele ontbossing, afvallozing in de zeeën, overbevissing, verbranden van inefficiënte brandstoffen, enz zorgden voor de natuurlijke reactie binnen de wet van de tegenstellingen, zoals de opwarming van de Aarde, uitstervende planten en diersoorten, uitdroging van grote stukken landbouwgrond, enz. Dat had natuurlijk ook weer gevolgen voor de mens. We trokken massaal naar steden, armoede migraties groeiden met de dag, bekende en onbekende ziektes deden hun entree en harmonieus welzijn verdween gaandeweg naar de ultieme grote tegenstelling: chaos.

De veel beschreven parallel natuur van geldgedreven economie is gebaseerd op de dierlijke hebzucht van groei en concurrentie van de mens maar verstoken van moraal, ethiek en bewustwording. Net als de exponentiële groei van de mens verstorend was voor de natuur deed de geldbeluste economie daar een schepje bovenop door het bewustzijn te verwijderen uit menselijke consumptie en productieprocessen. Men kan dan wel het bewustzijn weg proberen te poetsen maar de natuur doet dat niet. De wet van de tegenstellingen zorgt dat deze in volle hevigheid terugkomt door catastrofes en ellende die ons als mens en maatschappij keihard raken. Zo worden ook de economieën verstoord waardoor wij weer voor de poort van de volgende stap in het bewustzijn komen te staan. De grote omslag is dan een natuurlijk gevolg. De grote vraag is dan: wat komt daarna?

Complexiteiten model
Toen mijn complexiteiten model ontstond kwamen ook de tegenstellingen in beeld die ons steeds sterker bezig gingen houden. Het voor het eerst dat er een kijkje genomen kan worden in de turbulente combinatie van organisatie en actie met bewustzijn en spiritualiteit. Deze innerlijke drijfveren zorgen voor de energetische stroming tussen uitersten in tegenstellingen. Omgaan hiermee voedt ons bewustzijn. De poort van dat leerproces ligt tussen chaos en verandering. Alleen bij de pijn van het loslaten van groei en in de strijd van concurrentie en aanpassingsvermogen ontstaat onze vooruitgang. Dat op zichzelf lijkt al een tegenstelling juist omdat wij harmonie en gemak als vooruitgang ervaren, niet pijn en verandering.

Dankzij tegenstellingen ontwikkelt zich het leven én de maatschappij
Dankzij tegenstellingen ontwikkelt zich het leven én de maatschappij

Daarom zien we dat de meeste baanbrekende innovaties zijn ontwikkeld in oorlogstijd en hun weg vonden naar de maatschappelijke ontwikkelingen in tijden van grote onrust, depressie en chaos. In tijden van vrede en vermeende voorspoed was er alleen groei in hebzucht maar amper een vernieuwingsdrang. In tegenstelling tot de mens gaat de natuur om met de dynamiek van tegenstellingen waardoor er altijd een zoektocht is naar harmonie. Dat is precies de grote omslag die mens in haar bewustzijn aan het maken is. In onze evolutionaire processen hebben wij miljoenen jaren ons uit kunnen leven in groei en onderlinge concurrentie. Maar de grenzen zijn bereikt. De volgende fase is aanpassing vanuit bewustzijn en streven naar harmonie, niet alleen onderling maar ook met onze natuurlijke omgeving. Wat betekent dat voor onze samenlevingen, economie en activiteiten?

Ná de grote omslag

De huidige maatschappelijke organisatie is verweven in groeiprocessen. De weg naar de toekomst is de herpositionering van de maatschappij, niet meer gebaseerd op groei maar op harmonie. In dit filmpje van 2012 geef ik het proces weer zoals we het in de Stad van Morgen toepassen in AiREAS, FRE2SH en STIR Academy.

Het filmpje geeft een route aan die de chaos omzeild. Dat is een zelfbewuste route die vorm wordt gegeven door mensen die wel degelijk de chaos hebben meegemaakt voor zichzelf en daardoor zijn doorgestoten tot het nieuwe bewustzijnsniveau. Als we dit koppelen aan de grote uitdagingen waar we voor staan in de wereld dan kunnen we met redelijk gemak uitkomen op samenwerkingsmodellen zoals AiREAS voor gezonde steden en FRE2SH voor zelfredzaamheid en productiviteit. Dat wil niet zeggen dat deelname aan deze samenwerkingsverbanden een organisatie vrijwaart van crisis en chaos. Het schept wél de mogelijkheid om er gedoseerd en zelfbewust mee om te gaan. Dat laatste vergt veel moeite voor bestuurders die verwikkeld raken in dit soort processen omdat zij aangesteld zijn in een dynamiek van groei en concurrentie, en zich ontpoppen in leiderschap voor verandering en harmonie. Het spanningsveld van de chaos verlegt zich op die manier van buiten de organisatie naar binnen om te komen tot een bezieling van de rol die men speelt in de grote uitdagingen van deze wereld. Dat is geen geldgedreven reflectie meer maar een gebaseerd op waarde creatie en meerwaarde ontwikkeling.

De nieuwe maatschappij van morgen is er een die nu al ontstaat en zich niet richt op groei maar op harmonie. Binnen die maatschappij speelt groei, chaos en verandering nog steeds een belangrijke rol maar de stimulans gaat niet meer naar de collectieve groei maar de onderlinge samenhang. De samenhang is niet statisch maar dynamisch, net als in de natuur. Zo leren we onszelf steeds weer aan te passen, persoonlijk maar ook met onze organisatievormen. Het enige wat we nodig hebben is een permanente “stip op de horizon” die als een soort baken onze koers bepaald. Dit is geen economisch baken maar een van duurzame menselijke vooruitgang. Daar kan een economie aan worden ontleend maar deze is een gevolg, geen doel op zich. Vandaar dat wij in de Stad van Morgen dit de naam Sustainocratie hebben gegeven, de democratie met een duurzame menselijke missie, en voorzien van een definitie waar we dagelijks verantwoordelijkheid voor kunnen nemen in onze permanente zoektocht naar harmonie door de aanvaarding van constante verandering:

“Samen blijven werken aan een gezonde, vitale, veilige, zelfbewuste en zelfredzame menselijke maatschappij binnen de context van onze aldoor veranderende natuurlijke omgeving waarin we leven en ons ontwikkelen”.

Jean-Paul Close (oktober 2014)

De grote omslag – 5 – ondernemen

Jean-Paul Close3 reacties

Dit is de 5e blog van de serie van 20 over “de grote omslag” in de (wereld) maatschappij die nu gaande is. De schrijver is Jean-Paul Close, sustainocraat en initiatiefnemer van de Stad van Morgen.

Blog 5 – ondernemen

Ondernemen hoort bij het leven zoals ademhalen of water bij de vis. In blog 2 hebben we een glimp gezien van het ontstaan van het leven op moleculair niveau miljarden jaren geleden. De essentie van “leven” is “iets doen”. En dat staat synoniem voor “ondernemen”, ofwel iets doen met een doel. Het maakt niet uit of je een virus bent, een hagedis, een boom of een mens. Het ondernemerschap van het leven zelf bestaat altijd uit een aantal basiszaken:

* voeding (groei, energievoorziening)
* vermenigvuldigen (paren, sex, deling)
* verdedigen (concurrentie/zelfbehoud)

Sommige geëvolueerde levensvormen voegen daar zelfbewustzijn aan toe waardoor ondernemen onderhevig wordt aan bewust doordachte keuzes in plaats van automatische reacties op prikkels. Daardoor zijn ook deze ondernemingsvormen ontstaan:

* aanvallen
* aanpassen
* leren
* samenwerken

In de natuur zien we dit functioneren in grote diversiteit bij alle levende soorten. De een schijnbaar agressief, de ander lijkt meer diplomatiek en vreedzaam. Toch onderneemt elk leven uitsluitend om zichzelf in stand te houden, elk op een eigen manier.

De mens zit daar midden in. We zijn in essentie vreedzame kudde wezens met een oerdrift naar zekerheden (hebzucht, welzijn, vrede) maar gaan daarvoor de territoriale (en geloofsovertuiging) concurrentie, ook onderling, niet uit de weg (agressie, macht, hiërarchie). Wij ondernemen elke dag ten behoeve van welzijn en welbevinden, wat wij daar ook persoonlijk of collectief onder mogen verstaan en hoe we het tot uitvoering brengen. Gaandeweg hebben wij als mens nieuwe, unieke elementen toegevoegd aan het ondernemen:

* ondernemen als beroep (anders dan ondernemen om te leven)
* creativiteit op gebied van gereedschappen maken
* producties automatiseren
* institutionaliseren van ondernemen
* dienstverlening
* het naar onze hand zetten van de omgeving (zoals infrastructuur voor logistiek, steden voor handelsconcentraties, massaproducties)
* geld als handelsmiddel
* psychologie (zoals marketing)

Er is een soort parallel wereld ontstaan waarin ondernemende instellingen een eigen leven leiden in een eigen universum gebaseerd op gebruik van natuurlijk materialisme en eigen economische regels. Onze maatschappijvormen hebben zich steeds aangepast aan die ondernemersevolutie en de ontwikkeling van deze parallelwereld die wij “de menselijke systeemcomplexiteit” noemen en anders blijkt te zijn dan “de natuurlijke systeemcomplexiteit” ook al zien wij de oorspronkelijke kernprincipes erin terug zoals de natuurlijke groeidrang.

Het spanningsveld in beeld gebracht
Het spanningsveld in beeld gebracht

Ook onze eigen ondernemerscomplexiteit transformeert. Bijvoorbeeld: Het landbouw tijdperk, dat nog redelijk was afgestemd op de natuur, transformeerde in het handelstijdperk. Het industriële tijdperk transformeerde in de consumptie economie. De arbeider – werkgever relatie transformeerde in consument – geldverschaffing. Het religieuze tijdperk (God bepaalt) veranderde in het wetenschappelijk tijdperk (kennis bepaalt). Elke transformatie heeft consequenties voor de manier waarop wij omgaan met onszelf, onze oerdriften, geëvolueerde opvattingen, onze natuurlijke omgeving, ons ondernemen (doen met een doel) en onze systeemcomplexiteit.

7 miljard mensen, 1 planeet
We zijn nu aangeland in de fase van een nieuwe transformatie. We zijn ons bewust aan het worden dat de menselijke systeemcomplexiteit te ver is afgedwaald van die van de natuur. De consequenties van onze oer-opvattingen rond ondernemen (zoals economie gebaseerd op groeien in plaats van waardecreatie) hebben ons bewust gemaakt van de beperkingen van onze planeet. Met een exponentieel groeiende wereldbevolking worden wij als zelfbewuste soort uitgedaagd om uit eigenbelang de signalen van de natuur serieus te nemen. Zoals elke soort die zichzelf overstijgt zonder zich aan te passen dreigen ook wij uit te sterven door toedoen van onszelf. Vervuiling, doorgeslagen hebzucht, uitvergrootte dominante macht relikwieën, massale migraties, armoede en rijkdomverschillen, klimaatverandering, misbruik van grondstoffen, uitbuiting van de aarde en de mens, manipulatie en speculatie, het zijn allemaal zelfmoordenaars die tot ons collectieve bewustzijn doordringen. Het wakkert andere vormen van ondernemen (iets doen met een reden) aan, zoals verzet en opstand maar ook nieuwe soorten bedrijfskundig en maatschappelijk ondernemen vanuit een nieuwe en groeiende fase van moreel en universeel besef. We zien in ons ondernemerschap allerlei termen hierover verschijnen: Cradle2Cradle, MVO, CSR, biomimicry, sustainocratie, enz.

De kern van het nieuwe ondernemen is bewustwording en bijbehorende “verantwoordelijkheid“, zoals aangegeven in blog 4. Natuurlijk zijn deze uitingen nog onderdeel van de gefragmenteerde wereld van materialisme en (groei)economie waardoor het nobele initiatieven zijn die zich binnen een oude wereldorganisatie manifesteren. Het is echter een teken van aankomende structurele verandering zoals we experimenteren met Sustainocratie.

image
Samenwerking burgers, overheid, wetenschap en bedrijfsleven

De natuur speelt weer een rol in ons bewustzijn en werkt inspirerend maar ook als partner in de transitie. Deze gaat hand in hand met de teloorgang van de “onverantwoordelijke” vorm die consequenties veroorzaakt die wij kenmerken als crisis. Natuurlijk valt de oude wereld niet in een keer om. Daar zijn nog teveel mensen en instellingen van afhankelijk waarbij velen zich nog onbewust wanen van de transformatie waardoor men volharden tracht te teloorgang te bevechten in plaats van de ogen te openen voor de op handen zijnde veranderingen. Degenen die het wel inzien nemen initiatief, passen zich aan en verenigen zich rond nieuwe maatschappelijke organisatievormen waarmee men experimenteert, zoals Sustainocratie.

De basis van de ondernemersevolutie is daarom:

  • Bewustwording
  • Verantwoordelijkheid
  • Redeneren vanuit het geheel (mens en natuur)

En deze geldt niet alleen voor bedrijven maar voor de gehele maatschappelijke structuur, inclusief overheden en wetrnschappelijke instellingen, en de mensen die het vormgeven.

Het nieuwe ondernemen levert 4 x winst
Het nieuwe ondernemen levert 4 x winst (winst voor de klant, maatschappelijke winst, milieu-winst en economische winst)

Leiderschap trekt ons door de chaos heen vanuit nieuw bewustzijn
Leiderschap trekt ons door de chaos heen vanuit nieuw bewustzijn

image
Piramide paradigma is gebaseerd op de menselijke complexiteit van natuuriijke vooruitgang (4xwinst)

De grote omslag – 1- mensbeeld

Jean-Paul Close3 reacties

Er veranderen enorm veel dingen in korte tijd in onze samenleving. In de Stad van Morgen noemen wij dit “de grote omslag”.  Voor veel mensen wordt die omslag eerst als een persoonlijke crisis ervaren omdat er plotseling zekerheden wegvallen waar men erg lang van heeft genoten. Toch hebben we dit al vele jaren aan zien komen en veel mensen zien het ook als kans om dingen “anders” te gaan doen. In een serie van zo’n 20 blogs zal ik (Jean-Paul CLose, initiatiefnemer van de Stad van Morgen in 2009) de grote lijnen van de grote omslag trachten aan te geven en in te kleuren. Stad van Morgen verbindt er zelfs een eigen nieuw maatschappijmodel aan, Sustainocratie genaamd, dat het al 5 jaar lang vorm geeft, zelfs samen met de belangrijkste spelers van de oude maatschappij. Maar voordat we dit verder kunnen toelichten moeten we eerst kijken hoe zoiets kan ontstaan.

1. Ander mensbeeld
De moderne mens anno 2014 ziet zichzelf niet meer als systeemslaaf van de overheid, de bank of het bedrijfsleven. De vele schandalen en problemen die zich de laatste jaren opstapelden hebben het wantrouwen geraakt van een groeiende bevolkingsgroep. Er zijn veel thema’s waar men de “leiders” van de oude tijd verantwoordelijk voor acht maar veelal voor zichzelf geen raad weet om er wat aan te doen. Men voelt zich vastgepind (hypotheek, maandelijkse verplichtingen, enz) in de oude verhoudingen maar doet dit niet meer van harte. Velen zoeken “bevrijding” van de oude belangenwereld en gaan op zoek naar iets nieuws.

Problemen stapelen zich op:
Lang werd “de maatschappij” als een soort heilige vorm van statusverschillen en kasten gezien waar men zelf een aanvaardde rol in speelde vanuit rechten en plichten. Directeuren, rechters, ondernemingen, politici, priesters waren respectabele burgers die door intelligentie, carrière, bezieling, erfenis of kunde tot een status waren doorgedrongen die hen aanzien verschafte. De rest van ons waren arbeiders, ondergeschikten, gelovigen en afhankelijken.

Door de kredietcrisis en opeenstapeling van nieuws rond vermogensdelicten, zwendel, graaikunst, bonussen, exorbitante salarissen, misleidingen, eigenbelang, belastingontduiking, kindermisbruik, machtsmisbruik, enz worden de vroegere statushouders nu al snel gezien als despoten en maatschappelijke misdadigers. Het systeem faalt. De normale medemens draait altijd voor de rekening op. Via de belastingverhogingen en dwangpraktijken worden ook de misstanden in stand gehouden. Via de eigen gezondheid moeten we onze vervuiling verwerken met kanker, diabetes, longziekten, hart en vaatproblemen, overgewicht, gedragsproblemen, enz en via de distributiekanalen van voedsel en kleding weten we niet meer welke kwaliteit we eten, of we wel kinderen en armen vermoorden in onzalige fabrieken en of we onze consumptie niet moeten bekopen met zelfvernietiging? Op werk hoeven we niet meer te wachten, de uitkering wordt stelselmatig beknot, de rijken worden rijken, de armen armer en er de zorg kunnen we wel vergeten. Ondertussen stijgen de kosten en gaan de schandalen gewoon door alsof er hele mensgroepen zijn die blind zijn voor hun verantwoordelijkheden in de ellende die ontstaat.

Wie kan ik nog vertrouwen?
We kijken ineens naar onszelf als enige betrouwbare mensrelatie die is overgebleven. Zichzelf vertrouwen schept verantwoordelijkheden. Hoe gaan we om met onze eigenwaarde? Hoe kijken we naar onszelf? We kunnen ons gaan beroepen op allerlei rechten die we menen te hebben maar ook eens kijken naar wat we zelf kunnen en willen. We lezen ineens andere artikelen, luisteren naar verhalen van mensen die pionieren met nieuwe ideeën en vormen zelf een nieuwe, geheel eigen mening over de dingen die gebeuren. Verontwaardiging maakt ons alert waardoor we open gaan staan voor nieuwtjes en soms zelfs deze nieuwtjes veroorzaken.

image
De omgeving is bepalend voor de eerste vorming van de "IK"

Nieuw eigenbeeld, nieuw maatschappijbeeld
Als we onze eigen rol in de samenleving opnieuw bekijken dan ontstaat er ook een nieuw beeld over de manier waarop we de maatschappij zich verhoudt tot ons. Voor de een betekent dit dat men de eigen normen en waarden bijstelt naar het “voorbeeld van de vele fraudeurs van niveau” en met een nieuwe flair of innerlijke agressie of boosheid omgaat met de wereld. Voor de ander ontstaat een lijdensweg dat uitmondt in overspannenheid, ziekte en soms zelfs moord en zelfmoord.

Toch zijn er ook veel mensen die de chaos overstijgen en ineens een innerlijke drijfveer ontdekken om “wat eraan te gaan doen”. Ook dat kan veel verschillende uitingen hebben. De een begint een stichting om de gedupeerden van een bankfraude of misleiding aan te pakken, de ander maakt zich hard voor armen via de Voedselbank of hulpverlening, en weer anderen beginnen een bedrijf dat iets radicaal anders aanpakt dan we gewend zijn. Sommigen stellen de oude tijd verantwoordelijk, terwijl anderen een geheel nieuwe tijd creëren. Al die initiatieven oogsten bewondering van veel mensen die zich gedupeerd voelen van wanbeleid en de gevolgen voor zichzelf. Zij raken geïnspireerd om mee te doen of zelf eens wat anders te gaan proberen. “Verander de wereld en begin bij jezelf” wordt zo een gezegde dat zich bewijst.

Conclusie 1:
Als je anders tegen de wereld aan gaat kijken ontstaat een geheel nieuw zelfbeeld en beeld van de maatschappij. Bewust en onbewust gaat men dan de dagelijkse keuzes voor zichzelf aanpassen. Zo ontstaat er gaandeweg een nieuwe maatschappij. Als je ineens anders denkt, zelfbewuster bent, vraagtekens zet bij de omgeving, dan ontmoet je andere relaties en put je nieuwe bronnen van energie aan. Ineens lijkt de wereld weer wat meer eensgezind ook al ligt dat aan de omslag die men zelf heeft gemaakt. De omslag van de wereld wordt dus gemaakt door mensen zoals u en ik die van zelfbeeld veranderen en zo anders naar de wereld gaan kijken.

image
De spiegel verschuift en "IK" kijk veel breder dan ooit te voren

Gamechanger en de Stad van Morgen

Jean-Paul CloseEen reactie plaatsen

“Wat is gamechanger?” zult u zich afvragen. Het woord betekent “spelveranderaar”. Het grote spel dat we met zijn allen spelen heet maatschappij. Dat spel kan op verschillende manieren worden gespeeld. Maar een bestaande speelwijze veranderen is erg lastig ook al is de noodzaak nog zo groot. Kijk eerst even naar deze animatie om te begrijpen dat spelverandering niet voortkomt uit onze politieke leiders maar onszelf. Daarna ga ik stapsgewijs in op het proces van de Stad van Morgen met wat tekeningen.

In deze tekening geef ik een maatschappij weer:

Dit is een ideale maatschappij
Dit is een “ideale” maatschappij

U ziet een maatschappij die zekerheden biedt aan de bevolking in ruil voor de persoonlijke inzet. Er ontstaat een zichzelf in stand houdend circulair “systeem”. Nederland is lange tijd zo geweest.

Als om de een of andere reden het systeem hapert dan ontstaat er een scheiding tussen de systeem en menselijk belangen. Het systeem probeert zich in stand te houden door de druk op de bevolking te verhogen. Meer belasting, meer werken, meer consumeren (als consumptie een maatstaf is zoals in Nederland), kortom “groei”.

Maar alles heeft beperkingen. Men kan niet tot het oneindige groeien. Er ontstaat stress (crisis). Dus worden er maatregelen genomen. Daardoor beginnen mensen uit het systeem te vallen omdat ze geen zekerheden meer krijgen en zich niet meer in kunnen zetten volgens de normen van het systeem. Zij verbinden zich niet meer met de regels van het systeem. Als de maatschappelijke zekerheden wegvallen dan richt men de inzet op zichzelf en niet de maatschappij. Men kiest tussen allerlei opties om te overleven. De een zoekt de criminaliteit op, de andere familieleden die kunnen helpen, de barricade, soms zelfmoord en vaak de openlijke kritiek. Men gaat op zoek naar nieuwe zekerheid. De maatschappelijke context werkt niet meer.

En sommige mensen worden spelveranderaar, gamechanger.

Als zekerheden wegvallen dan vallen mensen buiten de functionerende maatschappij
Als zekerheden wegvallen dan vallen mensen buiten de functionerende maatschappij

De inzet verdwijnt en men richt zich op zelfbehoud. Doordat men buiten het systeem is komen te staan kan men vaak met andere ogen naar de werking ervan gaan kijken. Men komt dan tot inzichten die voorheen, in het systeem, verborgen of ontkend zijn gebleven.

Druk van buiten de maatschappij
Nu doet zich de laatste decennia de unieke situatie voor dat de som van alle (vergelijkbare) systemen ook nog eens een milieu en menselijke ramp veroorzaakt. Men was zich in het systeem misschien al bewust en probeerde wat corrigerende acties te ondernemen (regels, MVO, CSR, groene bedrijven, persoonlijke initiatieven, cradle to cradle, enz) maar als men eenmaal buiten het systeem is gevallen dan wordt het helemaal evident. Dan ziet men ook dat het mens en milieu belang in het systeem ondergeschikt is aan politiek en economisch belang. De problemen worden alleen maar erger.

De gamechanger kiest een ander systeem
De gamechanger kiest een ander systeem

Als men de natuur als bron van inspiratie neemt en de mens en haar activiteiten (beleid, productiviteit, behoeften) in die context plaats dan kunnen we al snel aantonen dat we lange tijd systeemtechnisch verkeert bezig zijn geweest. Luchtvervuiling is bijvoorbeeld doodsoorzaak nummer 1 in de openbare ruimte maar heeft nog veel meer negatieve effecten zoals we in AiREAS aantonen. Klimaatverandering en stijgende zeeniveaus maken de overbevolkte kustgebieden tot potentiële rampgebieden.

De systeemwerkelijkheid is een onwerkelijkheid geworden die sommige mensen nog financiële zekerheden biedt maar de mensheid de afgrond in jaagt. Het oude systeem moet niet veranderen want het eenzijdige uitgangspunt van economische groei is verkeerd. We hebben een andere systeem nodig. Stad van Morgen introduceerde in 2009 Sustainocratie.

De gamechanger nodigt mensen en organisaties uit naar het nieuwe zelfbewustzijn
De gamechanger nodigt mensen en organisaties uit naar het nieuwe zelfbewustzijn

Maar mate de deelname groeit onder de nieuwe voorwaarden, die eerst samen de problemen van het oude systeem oplossen (bijvoorbeeld luchtkwaliteit: zie AiREAS van de Stad van Morgen), ontstaat er een nieuw systeem dat wél rekening houdt met de natuur en zekerheden voor de betrokken deelnemers.

Dit is een proces dat parallel gaat met de stress en verval in het oude systeem. Dat laatste krijgt het steeds zwaarder te verduren waardoor men maatregelen neemt die dat systeem eigen zijn en een eigen leven leiden los van de menselijkheid. Systemen van verschillende landen verbinden zich al decennia lang in een poging om politieke en economische efficiëntie te bereiken. In feite maakt men het allemaal alleen maar erger.

De presentatie in de tweede kamer van Thierry Baudet over deze systeembundeling zonder menselijkheid spreekt boekdelen over het spanningsveld dat is ontstaan tussen de machtskrampen van het systeem en de maatschappelijke medezeggenschap van de mens. Er zijn twee werelden ontstaan.

Natuurlijk zal de speech geen invloed hebben op de machtsspelletjes van de aan tunnelvisie lijdende, oude systeemleiders maar wel op het spanningsveld dat al vele mensen de eigen soevereiniteit heeft doen opzoeken. De speech én reactie van het systeem zal zelfs systeem mensen overtuigen over te stappen naar nieuwe systeemmogelijkheden die zich ontwikkelen, zoals in de Stad van Morgen.

Men voelt zich een betere Nederlander, Europeaan en wereldburger zonder die oude systeembelangen, ook al dwingt het systeem met de wetten die het geschapen heeft. Wanneer deze echter geen zekerheden meer bieden en bijdragen aan dood en verderf dan zijn ze niet meer rechtmatig in natuurlijke morele zin en draaien we ze met recht de rug toe. We gebruiken hooguit de goede elementen en ervaringen voor de inrichting van het nieuwe systeem op basis van andere morele opvattingen en verantwoordelijkheden.

Er ontstaat een nieuwe werkelijkheid en de oude verdwijnt in de geschiedenis boeken
Er ontstaat een nieuwe werkelijkheid en de oude verdwijnt in de geschiedenis boeken

De Stad van Morgen werkt vreedzaam uitnodigend door de functionerende specialisaties (lokale overheden, bedrijven, mede burgers) van de maatschappij uit te nodigen tot de spelverandering. De eerste succesjes hebben we al geboekt. Men kan passief lid worden of actief deelnemen. Men kan ook een leerproces aangaan.

Er zijn natuurlijk alternatieve oplossingen, zoals de traditie van oorlogen, burgeropstand, hongersnood, enz. Die sluiten we niet uit als het oude systeem dwingt met haar wetten en regels. Overal is gamechanging aan de orde van de dag. Het is dus ook dankbaar dat zelfbewuste systeemleiders open gaan staan voor bijvoorbeeld Sustainocratie en daarmee gaan experimenteren als men ervoor open gaat staan. Precedenten hebben we al.

STIR Academy
In de leerschool van de Stad van Morgen kunt u zich ontwikkelen in deze processen. Heeft u voldoende mensen om lokaal te beginnen aan een samenwerkingsvorm dat als gamechanger gekenmerkt wordt? Dan helpen wij u graag. Wilt u zelf wegwijs gemaakt worden dan kunt u deelnemen aan korte workshops.

Contact: nicolette.meeder@stadvanmorgen.com

Of:
jean-paul.close@stadvanmorgen.com

De economie van het transformeren

Jean-Paul Close1 reactie

In de levende natuur is transformatie overduidelijk zichtbaar. Als je moet concurreren dan zijn er maar twee mogelijkheden, je wint of je verliest. De verliezer verdwijnt in de vergetelheid,  de winnaar overleeft tot een volgende ronde. Wat gebeurt er als concurrentie zo divers is dat het niets meer oplevert omdat het geen winnaars meer heeft, alleen verliezers? Daar kunnen we nog uitgebreid over filosoferen maar wat we altijd zien in levende werkelijkheden (bewustzijn toegevoegd aan materiële en energetische banden)  is dat er dan een integrale vernieuwing plaats vindt, door invloeden van buitenaf of een transformatie van binnenuit. Dat is de consequentie van de dynamiek van het leven zelf.

Transformatie Economie
We gebruiken even niet de natuur maar de “economie van het transformeren”. In essentie vertoont een economie veel gelijkenissen met de natuur en geldt deze als bron van inspiratie voor succes,  groei, harmonie, concurrentie of evolutionaire verandering. Veel economen hebben niets met vergelijkingen met de natuur omdat men uitsluitend de werkelijkheid aanvaardt van “winst”. Binnen de gefragmenteerde wereld van eenzijdige productiviteit sluit het invloeden van buitenaf grotendeels uit. Men noemt dit “concreet” en “realistisch” maar dat is veel te beperkt als we een enkele verlies en winst rekening plaatsen binnen de context van een veranderende, veel grotere omgeving. Winst en verlies wordt dan vooral een korte termijn meet instrument waarin innovatie als kostenpost wordt meegenomen maar transformatie buiten beschouwing wordt gelaten. Men ervaart het als “abstract”.

Dat geldt voor bedrijven maar ook voor maatschappijen, zeker als deze op een transactie economie zijn gebaseerd waarin de variabelen zijn teruggebracht tot de hoeveelheid en waarde van transacties die omgaan in een gebied. Dan verschilt een maatschappij niet veel van een bedrijf. Een bedrijf kan de strijd verliezen en verdwijnen in een faillissement waardoor er ruimte ontstaat voor groei van de oude vijanden of voor nieuwkomers. Een land of gebied kun je wel economisch failliet verklaren maar het verdwijnt niet zomaar tenzij de zwakte het een prooi maakt voor agressie en inlijving van buitenaf. Dat is redelijk uit de tijd tegenwoordig.

Een land is als een soort begrensd territoriaal ecosysteem dat crisissen beleeft door invloeden van binnen en buiten om er in potentie steeds op een nieuwe manier uit te komen. Er ontstaat op termijn noodgedwongen een transformatie proces,  ofwel “een integrale aanpassing aan een nieuwe werkelijkheid”. Vaak gaat de breuk met de conservatieve, diplomatieke gevestigde orde gepaard met een opstand,  stakingen of zelfs een oorlog. Dan vindt ook het verval plaats dat de basis schept voor een integraal nieuwe werkelijkheid, helaas pas na veel ellende en verderf.

In de economische cyclus van bijvoorbeeld Kondratiev spreken we dan van een nieuwe opleving door de introductie en toepassing van ingrijpende vernieuwingen die een nieuwe economische cyclus inluiden (van zo’n 54 jaar). Denk aan de bloei van de scheepvaart in de gouden 17e eeuw van Nederland dankzij fundamentele uitvindingen die massale scheepsbouw mogelijk maakten. Of de toepassing ervan in de industriële processen van de textiel die het industriële tijdperk inluidden in Engeland in het begin van de 18e eeuw. De trein, die daarna het logistieke netwerk uitvergrootte, de telefoon voor wereldwijde telecommunicatie, de computersystemen, netwerken en PC die het kennistijdperk inluidden en internet dat de wereld van kennisdeling revolutioneert. Maar ook de watersnoodramp in 1953 die heeft geleid tot de ontwikkeling van wereldwijd erkende expertise op water gebied.

Als we terugkijken in de geschiedenis zien we dat de transformaties allemaal een plek kregen op een moment dat de gevestigde orde een punt van competitieve verzadiging bereikte, groei niet meer mogelijk bleek, de status quo leidde tot verzwakking en recessie of werd verrast door een catastrofe. Was dat niet te voorzien? Soms niet maar in vele gevallen wel. Ontkenning hoort bij de weerstand van conservatieve krachten.

Huidige tijd
Ook nu weer zien we zo’n periode waarin we een grote transformatie tegemoet gaan die wellicht alle voorgaande voorbeelden zal overtreffen. We hebben het voor het eerst over een globaal fenomeen. Wat uiteindelijk doorslaggevend zal zijn om het nieuwe tijdperk open te breken is nog de vraag. De oorzaak kan worden gevonden in het huidige systeem van schulden met gigantische consequenties tot gevolg op gebied van ecologische, menselijke en economische onbalans.

De genoemde lijst van technologische doorbraken suggereert dat ook nu weer de techniek voor de transformatie zal zorgen. Er wordt er dan ook flink geïnvesteerd door overheden in gesubsidieerde vormen van innovatie in de hoop dat men het lontje van de transformatie aansteekt en extra profijt neemt van de transitie.

Zo werkt het echter niet.
De gesubsidieerde innovatievormen missen veelal de pijn en creativiteit die aan integrale vernieuwing ten grondslag ligt. Een innovatieve olifant zal ook nooit een aap bedenken. De olifant zal meestal een andere olifant bedenken. Dat is voor de transformatie economie echter niet voldoende. Een transformatie stelt juist de oude werkelijkheid ter discussie door de oude werkelijkheid te confronteren met geheel nieuwe inzichten en oplossingen. De gevestigde orde zal dan ook nooit de transformatie bedenken hooguit leren faciliteren uit zelfbewustzijn.

De genoemde complexe onbalans (mens, milieu en economie) suggereert echter een veel ingrijpender proces dan puur technologisch. De vele rampen die de mens raken overal ter wereld geven onze kwetsbaarheid weer. Er staat veel meer op het spel waar we tegelijkertijd aandacht aan moeten besteden en dat heeft niets te maken met het instand houden van het verleden. We dienen urgent omgaan met onze toekomst. Tot op heden lukt dat onvoldoende.

Nokia als voorbeeld oude technologie transformatie
In het bedrijfsleven kennen we allemaal het bedrijf Nokia. Ooit begon Nokia als fabrikant van rubber laarzen om daarna te transformeren naar een elektronica gigant. Toen de concurrentie te groot werd probeerde het eerst samen te werken maar dat lukte niet. Het besloot uiteindelijk wederom te transformeren met een nieuwe kijk op mobiele telefonie en werd wereldwijd marktleider. Deze positie staat na 20 jaar weer ter discussie. De vraag is of Nokia in staat is om haar transformatieve kunsten nogmaals uit te voeren of dit keer ten onder gaat in het concurrentie geweld? Toch heeft Nokia geschiedenis geschreven door te laten zien dat “het kan”. Er zijn nog meer voorbeelden, maar dat zijn, net als Nokia, vooral uitzonderingen die de regel bevestigen. Als het bedrijfsleven het moeilijk vindt bedenk u moeilijk het is in een maatschappelijke democratie! ?

Nieuwe complexiteit
Van alle economische technieken blijkt transformatie de allermoeilijkste. Het combineert noodzaak met visie, leiderschap en gelegenheid. Toch vormt transformatie de enige werkelijke basis van vooruitgang. Zonder transformatie zou elke economie zich verzadigen, nooit vernieuwen en uiteindelijk een dood sterven. Dat zien we nu een beetje gebeuren door de constante kapitaal injecties die oude economieën moeten behouden terwijl we zien dat het  helemaal niets oplevert. Het enige wat men doet is de noodzakelijke transformatie in de weg blijven staan.

Transformeren vormt dus een wezenlijk onderdeel van het economische leven. Een moderne zichzelf respecterende maatschappij neemt het dan ook enorm serieus. De grote vraag is altijd “wanneer activeert het zich?”. En wanneer “breekt het door om de werkelijkheid te veranderen?”. In dit plaatje toon ik een formule dat kan helpen, los van de vraag waar en hoe de transformatie moet plaatsvinden.

1 = succes
< 1 = crisis, > 1 = succes

Kan het begrip “transformatie” standaard gaan behoren tot de economische werkelijkheid? Niet als kansloterij in een sinusgolf van Kondratiev, maar als wezenlijk zelfbewust instrument binnen de werkelijkheid van een vooruitstrevende maatschappij? Tot op heden niet omdat men de cyclus aanvaardde als feit niet als eenzijdige werkelijkheid.

Sustainocratie
Met de introductie van Sustainocratie kunnen we nu voor het volmondig met “ja” antwoorden. Maar dat wil nog niet zeggen dat het meteen met alle egaars wordt ontvangen. Als gezegd is de economische werkelijkheid nog steeds gebaseerd op de eenzijdigheid van winst op basis van groei en neemt “verandering” alleen ter harte als het de oude werkelijkheid in stand houdt.  De gevestigde orde heeft voor twee dingen angst: chaos en verandering. Door de introductie van Sustainocratie wordt chaos vermeden en wordt de gevestigde orde deelgenoot van de verandering door het te faciliteren, niet te sturen of manipuleren. Dat stukje kost nog even moeite ook zijn machthebbers door de dreiging van chaos steeds meer bereid om experimenteel mee te doen.

De economische werkelijkheid toont de klassieke cyclus van de menselijke complexiteit.  Als we economie en menselijkheid naast elkaar leggen dan zijn de prikkels voor transformatie ruim van te voren te herkennen. Omdat de traditionele economie draait rond tastbare materialistische instrumenten (transactie, product, dienst, winst, verlies) introduceert Sustainocratie de transformatie economie dat draait om een aantal wezenlijke maar voor de materialist “abstracte” menselijke zaken. Deze zijn:

  • Gezondheid
  • Veiligheid
  • Zelfredzaamheid
  • Kennis
  • Voeding (inclusief water)

Als we deze zaken projecteren op de succes formule dan zien wij de negatieve ontwikkeling ervan binnen het kernwoord “gevolgen”. Rondom de gevolgen is ook een economie ontstaan die groei vertoont maar zich voedt door de huidige primaire economie van consumeren. Wij trachten die gevolgen te compenseren middels externe sociale zekerheden zoals een uitstekende gezondheid zorg, groeiende politie aandacht, enz. Maar deze gevolgen overtreffen op termijn de groei en tonen dit al geruime tijd eerder in de macro economische ontwikkelingen. De gevolgen hebben altijd te maken met de mens en haar natuurlijke omgeving. We kunnen daarin ook de klimaatverandering, stijgende zeeniveaus en opwarming van de Aarde onder scharen maar ook de cultuurmigraties verstedelijking en groeiende afhankelijkheid van onhoudbare systemen.

De schreeuw is daarom voor Transformatie. Omdat we dit voor het eerst in onze economische en maatschappelijke beleving horen en weten te interpreteren trachten we ook het een plekje te geven. Om dat te laten gebeuren dienen er twee dingen tegelijk te gebeuren:

  1. Blokkerende zekerheden dienen stapsgewijs opgeheven te worden
  2. De maatschappij dient zich open te gaan stellen voor transformaties en deze gaan faciliteren

Ad 1. Het wegnemen van blokkerende zekerheden gaat niet alleen om de huidige kostenbesparende praktijken van het weghalen van steunmiddelen aan kwetsbare groepen. Het juist vooral om het wegnemen van de steunpilaren waaraan oude hierarchieën hun zekerheid ontlenen en hen uitdagen de transformatie zelf aan te gaan door de pijn die is ontstaan. We moeten aanvaarden dat dit economische slachtoffers oplevert die ooit behoorden tot de trotse diversiteit van het verleden. Het gaat dan zeker niet om het bezuinigen maar om het veroorzaken van een zichzelf opschonende nieuwe werkelijkheid. Dat wat sterk is om te blijven blijft dat wat niet sterk genoeg is verdwijnt of wordt opgegeten door een sterkere.

Dat geldt ook voor de sociale zekerheden. Mensen in de bloei van hun leven dienen dat te benutten voor de toepassing van creativiteit als ze daar de tijd en ruimte voor krijgen. Er ontstaat een cultuur rond verandering waarin de vernieuwing zich manifesteert. Door deze vernieuwing te koppelen aan veranderbewuste pilaren van de maatschappij (overheid, onderwijs, ondernemerschap en omgeving) kan er ruimte ontstaan om de innovaties uit te vergroten tot een nieuwe werkelijkheid.

Ad 2. Open stellen voor transformatieve vernieuwing gebeurt alleen als je er midden in zit en betrokken raakt vanuit eigen belang. Dat valt niet te sturen maar wel te faciliteren. Daarom kan een Triple Helix boeiende olifantachtige vernieuwingen bedenken maar zonder de betrokkenheid van de bevolking nooit tot de transformaties komen. De mens moet in een transformatie een kernrol spelen en dat gebeurt binnen Sustainocratie. In Sustainocratie wordt vanuit de menselijkheid naar de structuren gekeken, niet vanuit de structuren naar de mens. Deelnemende organisaties worden op bestuurlijk niveau gevraagd als mens aanwezig te zijn en dan pas hun bestuurlijke talenten en autoriteit in te zetten. De daadwerkelijke innovaties komen echter van buiten maar dienen de verbindende ruimte te krijgen om te groeien. Ook daarin faciliteert Sustainocratie omdat het onbevooroordeeld insluit en nooit uitsluit. Nieuwe initiatieven worden op basis van gelijkwaardigheid gehoord en getoetst aan het hoger menselijke doel waar men voor staat.

Andere economievormen

Er zijn ook andere economievormen die niet gebaseerd zijn op de beperking van materialisme, transacties en speculatieve handel in tekorten. Denk bijvoorbeeld aan de economie die zich baseert op de creatieve daadkracht van de mens en waardengedreven gunpatronen naar anderen. Ondanks het feit dat deze economievormen misschien meer moderne ruimte tot groei bieden dan de oude industriële basis, zal ook deze uiteindelijk weer tegen een plafond aanlopen. Dat is prima want dan ontstaat ook weer de transformatieve basis voor vernieuwing volgens de omgevingsfactoren van dat concrete tijdperk. Van belang is dat dan al de transformatie, transformatie economie en misschien ook geheel nieuwe vormen van Sustainocratie zijn gaan behoren tot de nieuwe werkelijkheid en geen problemen meer opleveren, niet voor de mens, niet voor onze omgeving en ook niet voor de economie.

1% transformeren is 100% groeisucces maar ook 100% van de moeilijkheid
1% transformeren is 100% groeisucces maar ook 200% van de moeilijkheid

Verslag avondcollege 4 juni

Jean-Paul Close2 reacties

Stip op de horizon

STIR avondcollege in de collegezaal van Fontys Eindhoven
STIR avondcollege in de collegezaal van Fontys Eindhoven

Dit avondcollege is het vervolg van 14 Mei waarin het evolutieproces van het leven in onze natuurlijke oorsprong werd behandeld. De harmonieuze moleculaire verhouding die de oorsprong van het leven omvat ontwikkelde een natuurlijk drang naar groei (voedsel, vermenigvuldiging, formaat, enz). Dit leidt op termijn tot concurrentie waarin de Darwinistische wet van de sterkste een selectie teweeg brengt. Maar tevens ontstaat de drang op concurrentie te mijden door “anders” te zijn middels aanpassing. De enorme diversiteit van leven op onze planeet, waaruit ook de mens is ontstaan, zoekt middels deze constante individuele groei/onderlinge concurrentie/evolutionaire aanpassingen steeds de symbiose op van het samen leven. De onderlinge samenhang is uiteindelijk van belang waarbij de mens dit benaderd vanuit een lerend zelfbewustzijn door vallen en opstaan. Mijn evolutionaire model van de menselijke complexiteit dient dan als bron van inspiratie.

Het evolutie model
Het evolutie model

De stip op de horizon is derhalve ook voor de mens “symbiose” (de kunst van het samen leven) waarbij de lat door ons groeiende bewustzijn steeds hoger wordt gelegd mede door de numerieke groei van de mensheid en de consequenties van de levensstijl die zich gaandeweg heeft ontwikkeld. Deze is prima te bezien vanuit het model en de operationele werkelijkheden die wij tegenkomen in de wereld. De gastdocenten geven dan ook hun eigen visie op het geheel binnen de context van historische menselijke belangen waarin zij hun menselijke en professionele werkelijkheid beleven.

Cor Denneman-Heilscher
Cor Denneman-Heilscher

Cor Denneman-Heilscher

Het levensverhaal van Cor is vergelijkbaar met dat van mij. Ook hij is van het klatergoud van dikbetaalde functies wakker geworden en heeft daarna zijn leven gewijd aan menselijkheid door zich te wijden aan harmonieuze relaties met de natuur. Zijn avontuurlijke werk bracht hem naar grote natuurgebieden in de wereld waar hij zelfstandig gebiedsontwikkeling doet vanuit het “symbiose” gedachtegoed. Er is een economische ondergrond maar geld wordt als katalysator en middel beschouwd nooit als doel op zich. Daardoor kan hij zich zo goed vinden in Sustainocratie en de bijbehorende nuancering van functionele structuren zoals de overheid, banken, enz. Zijn verhaal kunt u via dit korte interviewfilmpje zelf beluisteren en vooral zien.

Sinds 2012 is Cor betrokken bij de Club van Rome. Door zijn doe-gerichte karakter had hij moeite met de kritische houding van deze club en het gebrek aan concrete resultaten in de afgelopen 40 jaar. Dit resulteerde in een open brief aan het bestuur. Volgens Cor sloeg het in als een bom en werd men aangezet tot concrete acties die in de loop van 2013 al zichtbaar gaan worden. 

Erik van Merrienboer
Erik van Merrienboer

Erik van Merrienboer

Erik heb ik leren kennen als wethouder in Eindhoven. Nu werkt hij als directeur  economie in de Provincie Noord Brabant. Wat Erik kenmerkt is de waardengedreven benadering van “economie” in tegenstelling tot de speculatieve afhankelijkheidsbenadering van de centrale overheid. Het college geeft hij als “mens in dienst van de overheid” met een open beschouwing over de veranderende werkelijkheid van de functionaliteit van de instantie en zijn eigen rol daarin.

In zijn gastcollege legt Erik een verbintenis tussen de huidige bestuurlijke en maatschappelijke werkelijkheid in Nederland en mijn evolutie model. Vooral het element “symbiose” sprak tot de verbeelding omdat ook “de kunst van het samen leven” de titel is van het bidboek voor de Culturele Hoofdstad verkiezingen waar Brabant en Eindhoven de hoop op hebben gevestigd. In September 2013 wordt daarover uitsluitsel gegeven. “Kunst” kwam weliswaar vanuit cultuur en design en minder vanuit de gedrevenheid van samenleven maar toch was de verbintenis een boeiende oogopener.

Erik legt een verband met Brabant en de co-creatieve reactie op pijn met integrale vernieuwing door bevolkingsgroepen zelf. Zo verwijst hij naar de jaren 60 als voorbeeld van de weerbaarheid van Brabant als de nood werkelijk het hoogst is. Hij ontkent de maatschappelijke werkelijkheid van een doorgeslagen zorgstructuur niet en de noodzaak voor het ondersteunen van burgerinitiatieven en verantwoordelijkheden door een nieuwe rol van de overheid. Zo verwijst hij naar AiREAS als model dat ook tot een voorstel zou kunnen leiden voor de grote uitdagingen in “de zorg”. Echter blijkt het nog lastig om dit in de lagen van de overheid piramide te laten doordringen.

Ondertussen wijst Erik wel op de vooruitgang die is geboekt in onze lokale symbiose met de natuur en vooral op gebied van waterlandschappen. Al met al breekt Erik een lans voor waardecreatie in Sustainocratie maar heeft zelf moeite nog om in de overheid hiërarchie het nodige begrip te vinden voor de toepassing ervan. Wat ons betreft is dat ook niet nodig als Erik zelf maar, daar waar mogelijk, de ondersteunende ruimte weet te scheppen die nodig is voor het, vooralsnog experimentele “living lab” karakter van Sustainocratische processen zoals AiREAS, VE2RS en STIR.

Rik Konings
Rik Konings

Rik Konings

Voor het tweede gedeelte van de avondcolleges vroeg ik Rik Konings om mensen te vinden die “iets doen” met de deelnemers op gebied van emotionele bewustwording in plaats van het rationele proces in het eerste deel.

Aan het woord kwam Cindy Joos. Zij heeft een fotografie project gedaan “May I look inside” http://nl.blurb.com/books/2224913-may-i-look-inside . http://www.scherpediepte.nl

Na een persoonlijke introductie  presenteerde een aantal polaroid-achtige foto’s waarop het gezicht van mensen te zien waren. Ze begon met een foto van zichzelf en vroeg aan de zaal om dingen te zeggen die opvielen. Daarna deed ze hetzelfde met twee andere foto’s, elk van mannen die zij had meegebracht. Dit programma heet “kijken naar jezelf”.

Deze mannen kwamen daarna ook aan het woord om een contrast te scheppen tussen de indrukken van de getoonde foto’s en de menselijke werkelijkheid. De eerste vertelde dat hij door schulden in zijn leven in aanraking was gekomen met de handel in drugs. Hij wilde zo versneld zijn schulden aflossen maar werd opgepakt, opgesloten en kreeg een strafblad. Zijn mogelijkheden om een leven weer op te bouwen nadat hij van zijn fouten had geleerd werden volgens hem ontnomen omdat voor vele functies een “Verklaring van Goed Gedrag” overgelegd moet worden. Door het strafblad kan dat niet en krijgt hij ook geen baan. De boodschap is enerzijds dat hij nu op basisscholen kinderen bewust maakt wat er kan gebeuren als men de fout in gaat. Anderzijds dat de maatschappij iemand blijft achtervolgen door de fout en geen kans geeft zich te herstellen.

De tweede persoon vertelde dat hij enorme huidproblemen had gehad en deze uiteindelijk voort waren gekomen uit een psychische onbalans. Na herstel van zijn psyche via een reis naar India en kennismaking met chakra’s waren ook zijn lichamelijke klachten verdwenen. Zijn boodschap was dat er meer aandacht dient te komen voor de oorsprong van mogelijke problemen van onbalans in plaats van de symptomen aan te pakken.

Van groot naar klein (dat toch weer groot blijkt)

Via de grote natuurwereld van Cor en de regionale belangen vanuit Erik waren we aangeland op de individuele mens via Rik. De universele waarden van harmonie en levenscomplexiteit zijn voor zowel de mens als de maatschappij en de natuur die ons omringt hetzelfde. Het grote en het kleine vormt zo een groot levend geheel dat zich door bewustzijn ontwikkelt en evolueert. De mens speelt daarin haar eigen rol.

De discussie in de zaal ging verder over de jeugd, zorg en het gebruik maken van creativiteit van mensen in de vrijheid van een persoonlijk kruispunt. Het spelelement van het geheim en de held werd genoemd als positieve dragers voor sociale innovatie die STIR aan het uitrollen is. Een ieder is uitgenodigd om er kennis van te nemen.

Over spelelementen gesproken was ook het moment aangebroken om het Tuintopia spel van Arjen de Vries als beloning voor alle interactie en aandacht uit te delen.  Het spel speelt zich af rondom een huis waar stadslandbouw kan worden gespeeld door 1 a 4 personen. Het geeft een mooi beeld van de balans die nodig is en hoe men overvloed kan creëren door het zelfbewust te organiseren. Het spelletje zal verder worden gebruik door ons voor burgerparticipatie.

De tuin op tafel
De tuin op tafel

Conclusie

Met het evolutiemodel van “zijn” en “doen” als inspiratie en projectiebron van werkelijkheden kon de permanente stip op de horizon duidelijk worden gepositioneerd in het gebied van symbiose. Daarbij hadden ook de persoonlijke verhalen over dienstbaarheid, verantwoordelijkheid, structuren, enz duidelijk laten zien dat harmonie en symbiose voortkomt uit bewustzijn en de toepassing ervan op de veranderende werkelijkheid via een doelbewust aanpassingsvermogen en begrip van de menselijke en natuurlijke complexiteit.  Een ieder kan daar persoonlijk verantwoordelijkheid in nemen en ermee experimenteren vanuit het eigen bewustzijnsproces met in acht name van het grotere geheel dat zo duidelijk zich aftekent via de kennis die wij met elkaar delen. Het maakt alles er niet gemakkelijker op maar wel inzichtelijker.

Het volgende avondcollege is na de zomer, op 3 September en gaat over de rol van geld in duurzame menselijke vooruitgang

Verslag avondcollege 14 Mei – Muziek, leven en harmonie

Jean-Paul Close5 reacties

(Blog Jean-Paul Close)

Pythagoras en Galilei, onbewust grondleggers van bewustzijn

De avond begon met een uiteenzetting over de nieuwsgierigheid van Pythagoras in het “waarom wij mensen bepaalde muziektonen zo mooi vinden?” Hij wist een verband te leggen tussen de tonen door harmonieuze relaties van frequenties te ontdekken. Dat was in 500BC in  het toenmalige Griekenland. Het heeft daarna nog 2000 jaar geduurd voordat Galileo, de vader van de beroemde sterrenkundige Galileo Galilei er een vervolg aan gaf en de ontdekking verfijnde. De harmonieuze relaties vertonen unieke patronen die steeds weer terugkomen in het universum en onze dagelijkse werkelijkheid, zoals wij die kunnen observeren. In de jaren 70 van de vorige eeuw was Ray Tomes bezig met het analyseren van economische schommelingen en ontdekte identieke tijdspatronen die overeen kwamen met de muzikale patronen van Galilei. Hij wilde er eerst niet over praten uit angst voor gek verklaard te worden. Maar toen hij de verbanden tussen harmonieuze toonfrequenties, de opbouw van sterrenstelsels en planeten tot en met ons subatomaire niveau, terug zag bij onderzoeken van andere mensen kroop hij uit zijn schulp. Er volgde een zoektocht naar de betekenis van deze wijsheden die onmiskenbaar een verband legden tussen de cyclussen van menselijke organisatievormen, geboortes, sterfte, klimaatveranderingen, de stand van planeten, enz.

Binnen de visie over de menselijke complexiteit (het conflict tussen het Doen en het Zijn) kon ik zo de verschillende ontdekkingen samensmelten en zelfs tot de conclusie komen dat wij eerst zijn en dan pas doen.  Hoe? De uitleg over het ontstaan van het leven gaat als volgt. Deze is vooralsnog filosofisch maar gebaseerd op wetenschappelijk samengevoegde inzichten die samen een geheel vormen die ook op termijn formeel zal worden bewezen. Natuurlijk is de visie een confrontatie met werkelijkheden waar wij vanuit verschillende culturen mee zijn opgevoed en als “waar” beschouwen, zelfs met hand en tand verdedigen omdat ze ooit zekerheid hebben geboden. Dat hoort bij het proces, zoals ooit ook de moeizame aanvaarding van een ronde Aarde of de Zon als middelpunt van ons stelsel ooit een bron van verzet was van vermeende oudetijdse machtsstructuren.

Het ontstaan van het bewustzijn, de basis van het leven

De cyclussen die door de verschillende genoemde wetenschappers en onderzoekers worden beschreven, als ook de harmonische verhoudingen, zijn ook terug te voeren naar de manier waarop atomen trillen. Deze hebben veelal een positieve of negatieve lading maar ook een variatie in beweging die onder uiterst specifieke omstandigheden harmonieuze frequenties tonen. Deze frequenties hebben unieke eigenschappen, buiten de polariteit van de moleculen om. Hierdoor kunnen er tussen bepaalde moleculen stabiele harmonieuze relaties en verbintenissen ontstaan die op zichzelf OOK een nieuwe, stabiele harmonieuze frequentie teweeg brengen. De eerste komt per toeval tot stand dankzij de unieke omstandigheden van de elementen en omgeving. Daarna is het leven ontstaan met een vorm van organische stabiliteit tussen schijnbaar onverenigbare elementen. Die relatie tussen element A en element B is dus niet op basis van positief of negatief geladenheid maar de harmonie in unieke, zeldzame onderlinge frequenties, muziek dus. A+B wordt zo “(bewust)AB” waar “bewust” betekenis geeft aan de harmonieuze aantrekkingskracht van deze uniek AB combinatie onder speciale omstandigheden waardoor AB een eigen identiteit en gedrag krijgt dat niet behoort tot de traditionele leer van natuurkunde maar gaat behoren tot biologie, het leven. Het leven is nu ontstaan omdat de gestabiliseerde harmonieuze band open staat voor nieuwe harmonieuze bindingen. Hoe groter deze verbintenissen des te krachtiger de aantrekkingskracht en bewuste zoektocht naar nieuwe harmonieuze verbindingen. Dit vertaalt zich in ons gangbare biologische besef  naar “voeding” en “groei”, de eerste drijfveren van het leven.

Door het ontstaan van het leven in een speciale omgeving, waarin ook water een fundamentele rol speelt als drager van vele elementen die door de stroming van water (dat een uiterst neutrale eigenschap heeft als oplosser van vele vaste elementen) met elkaar in aanraking komen, ontstaat ook een organisch groeiproces. Groei van harmonieus samengekomen elementen kan echter niet onbeperkt doorgaan. Het ontwikkelt zich exponentieel waardoor er een punt van verzadiging komt (point of singularity). Als dit punt is bereikt dan stort het verband in als plumpudding of er ontstaan kleinere versies van dezelfde levende vorm (fractale groei). Door de enorme diversiteit van combinaties die ontstaan uit de vroegste harmonieuze verbintenissen ontstaat er een moment dat het op groei gecentreerde leven elkaar tegenkomt en met elkaar noodgedwongen gaat concurreren. Grotere harmonieuze levenscombinaties “eten” kleineren die overeenkomen met een specifiek harmonieus patroon dat de “waarde”van groei tegemoet komt.

Concurrentie geeft een nieuwe impuls aan de ontwikkeling van levensvormen waardoor er een soort Darwinische ontwikkeling ontstaat van de snelste, de grootste, de meest of minst harmonieuze, enz. Maar er ontstaat ook een andere dynamiek die de levende wereld op zijn kop zet: het aanpassingsvermogen. Verschillende soorten ontdekken dat concurreren alleen leidt tot dood en verderf via een bepaald eenzijdig selectieproces. Een doorbraak in de ontwikkeling en groei van vormen van het leven in een omgeving waar “overleven” tot de drijfveren ging horen ontwikkelde zich ook de dissonantie van harmonie en disharmonie waarin het gevoel “angst” zich kon ontwikkelen. Groei en vermenigvuldiging  werd via concurrentie aangevuld met een nieuw fenomeen dat de basis werd voor een nieuwe stap in zintuiglijke bewustwording, namelijk het aanpassingsvermogen door het ontwikkelen van zekerheden juist door confrontaties te mijden in plaats van op te zoeken. Het bewustzijn ging zich aan te passen in een veelzijdigheid van vormen, kleuren, voedingspatronen, enz. Nog steeds ervaren wij de oerimpulsen van onze levensdrang in ons dagelijks bestaan door onze emoties rond angst, tekorten en voortplanting. Deze zien wij ook terug in onze maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, vormen van zekerheden. macht, enz.

14 mei Muziek (presentatie in PDF)

De hogere stap in het bewustzijn tussen planten en dieren heeft ook een nieuwe dynamiek toegevoegd aan de processen, namelijk die van het maken van onbewuste en zelfbewuste keuzes. De combinatie tussen aanpassen naar niet confronterende relaties in een concurrerende omgeving opende de weg voor wederom een nieuwe vorm van leven en overleven. Dat is het SAMEN leven, de symbiose, waarin verschillende soorten elkaar zodanig ondersteunen waar beiden er voordeel bij beleven. Zo is elke mens zelf als individu een symbiose van miljarden samenlevende soorten organismen. De mens zou niet kunnen bestaan zonder de dynamiek van die organismen die zorgen voor onze lichamelijke balans, onze innerlijke muzikale harmonie. Wij dienen echter zelfbewust te zorgen voor onze eigen harmonie met de grotere universele buitenwereld, wederom om er samen profijt van te ondervinden (duurzame menselijke vooruitgang). Als wij dat niet doen zal de universele werkelijkheid uiteindelijk een nieuwe balans opdringen. Aangezien die onverwacht komt doordat wij er ons niet zelfbewust op hebben afgestemd zal deze als crisis en chaos worden ervaren. Door open te staan voor onze innerlijke kompas, die per slot van rekening miljarden jaren oud en bewust is, kunnen wij ons beeld van de werkelijkheid verenigen en harmonieus afstemmen met de werkelijkheid rond om ons heen. Daarom vinden wij muziek zo mooi, niet omdat de tonen en frequenties ons aanspreken maar omdat wij muziek ZIJN!

Irma Lohman

De tweede docent van de avond was opera zangeres en levenscoach Irma Lohman. Irma heeft gestudeerd aan het conservatorium en in haar jonge jaren veel samengewerkt op de podia van de belangrijkste organisatie van de wereld van muziek en entertainment. Zij is moeder van 6 kinderen, allemaal jongens! De tweede fase van haar leven werd gekenmerkt door de uitdagingen van het leven zelf, het loslaten van de schijnwereld van faam, en de werkelijkheid van een permanente ontdekkingsreis van harmonieuze verhoudingen die vaak niet te voorspellen zijn. De herkenbare problemen van omgevingsfactoren zoals de crisissen, met  burn out van partner, de speciale kenmerken van verschillende kinderen,  economische zorgen en problemen gingen ook parten spelen in haar eigen leven en dat van haar gezin. Haar pijn heeft haar innerlijke zelf losgemaakt en uiteindelijk kon ze zich weer vinden in haar zang, niet meer puur als entertainment instrument maar vooral ook als muzikale boodschapper en verbinder van emoties, nieuwe werkelijkheden en bewustzijn. Zij werkt dan ook als relatie coach en gebruik haar talent en persoonlijke verhaal voor het grotere publiek.

Irma vertelde haar verhaal waarna zij uitgenodigd werd om iets voor ons te zingen. Haar keuze viel op een stuk uit de wereld van opera waarin het drama van het leven verwoord wordt.  Na haar indrukwekkende optreden van 7 minuten lag er een stilte over de deelnemers. Het drama was binnengekomen. De vraag was alleen: “Waarom drama?” Waarom had Irma de keuze gemaakt juist voor dit lied? Was het om haar zangkunsten te vertonen als operazangeres omdat “opera veelal drama vertolkt?” of als boodschap?

Het college was vooral bedoeld om muziek als instrument te laten beleven volgens de context die in het begin van de avond was geschapen. Drama is een voorstelling van een werkelijkheid maar er zijn andere werkelijkheden. Daarom werd de vraag gesteld of zij een keuze kon maken uit haar repertoire om ons allen vrolijk en gelukkig te stemmen? Haar keuze viel op “Summertime”. Na de vertolking van dit nummer was de sfeer inderdaad “anders” in de zaal maar de zwaarte van het eerste lied dreunde nog door.  Op de vraag of wij nu genoeg opgevrolijkt waren kwam het volmondige maar met humor geladen “nee”. Het was tevens een smeekbede van de zaal om door te gaan op onze zoektocht naar het juiste gevoel van de avond. Rik vroeg aan Irma of zij misschien een boodschap wilde zingen vanuit haar innerlijke zelf. Wederom een uitdaging die Irma te beurt viel, haar aan het denken zette maar ook het publiek openstelde voor haar antwoord. Zij verkoos een nummer van Händel.

Na afloop heerste er een gevoel van tevredenheid in de zaal. Vraag en antwoord waren op elkaar afgestemd. Jan verwoordde het mooi door te zeggen dat hij “de innerlijke stilte had beleefd”. Peter vatte de drie nummers samen vanuit zichzelf “bij het eerste nummer ontstond bij mij een vraag die mij al bezig hield. Het tweede nummer zette mij aan het denken en bij het derde nummer kreeg ik van binnen het antwoord”.  Het verbond was muzikaal ontstaan en als bewijs geleverd van de presentatie eerder op de avond. Wij ZIJN muziek en onze werkelijkheden stemmen zich muzikaal op elkaar af in verschillende werkelijkheden. De onderlinge band die was ontstaan tussen Irma en alle deelnemers onderling verlangde een verder bevestiging, een definitieve waarborging van ons innerlijk zijn die avond, onze tijdelijke (misschien wel blijvende) symbiose. Rik vertelde over een ervaring tijdens een Renaissance groep bijeenkomst een jaar of 4 terug waar Paul en Carla van der Velden het lied Nessun Dorma (niemand zal slapen) hadden gezongen. Irma riep dat zij dat lied ook bij zich had! De zaal werd uitgenodigd om samen met haar te komen staan en de energie van die lied over een wakker bestaan te beleven. Het was een waardige en bijzonder afsluiting van de avond. De vertolking was subliem en de aanwezigen hadden zichtbaar moeite om de ontstane band los te laten. De gesprekken gingen door totdat de herhaaldelijke signalen van de school lieten weten dat wij het gebouw en terrein met tegenzin dienden te verlaten.

Al met al een mooie, betekenisvolle avond.  

Irma Brouwer - Opera zangeres en coach
Irma Lohman – Opera zangeres en coach

Het volgende STIR avondcollege is op 4 juni en gaat over de terugkeer van de oerwouden met onze eigen Indiana Jones, Cor Denneman.

Als je druk bent met de stukjes overzie je het geheel niet

Jean-Paul CloseEen reactie plaatsen

Als ik mensen en organisaties vraag om mee te doen aan mensgedreven sustainocratische projecten dan wordt ik geconfronteerd met de verwarring rond de gefragmenteerde belangen van elk van hen. Men is zo getraind om vanuit de stukjes van het grote belang te redeneren dat men het geheel niet overziet. En dat is niet zo vreemd want “het geheel” waar ik het over heb is “de mens en haar duurzame vooruitgang”. Mijn gesprekspartners redeneren in termen van economie, geld en kosten, en verbinden dit aan iets concreets, iets tastbaars, zoals een product, een dienst, een consequentie, een ziekte, een verandering, een optimalisatie, een advies….

Mijn gedrevenheid gaat over menselijke belangen zoals gezondheid, veiligheid, vitaliteit, dagelijks eten en drinken, wonen en bewustwording. Het zijn thema’s die één maatschappelijk geheel vormen in een maatschappij met duurzame ambities van stabiliteit en leefbaarheid. Voor mijn economische gesprekspartners is het te abstract, niet tastbaar genoeg. Dat ik vanuit die abstractie van menselijkheid terugwerk naar de huidige werkelijkheid, waarin die menselijkheid ver te zoeken is, blijkt voor die gesprekspartners veelal te ingewikkeld. Men reageert dan dat als ik een product of dienst wil ik het van hen kan kopen. Als ik de mens centraal stel wordt mij een product aangeboden. Zo ben ik omringd door aanbiedingen. Maar ik wil geen producten, ik wil een gezonde maatschappij. Hoe verbind ik het een met het ander?

Organisaties concurreren om producten aan mij te verkopen terwijl ik hen vraag om samen met mij een gezonde maatschappij te maken. Men vraagt mij dan of ik budget heb, hoeveel producten ik van hen nodig heb en wanneer? Wordt de maatschappij gezond als ik die producten koop? Of toepas? Ik denk het niet. Daar is meer voor nodig. Dus waarom zou ik ze kopen? Als we die producten of diensten bedenken en samen toepassen om een gezonde maatschappij te creëren, lukt het dan? Ik weet het niet maar het is het proberen waard. Dan stoppen we de creativiteit niet in concurrentie ten behoeve van geld verdienen maar gebruiken we het in waardecreatie ten behoeve van onszelf. Dat is lastig voor degenen die geld als doel hebben gesteld, minder lastig voor degenen die zich willen onderscheiden vanuit een concrete toegevoegde waarde.

Als men met mij samenwerkt vanuit dat onderscheidende vermogen dan hoeft niemand meer te concurreren want het gaat niet meer om het product maar om de resultaatgedrevenheid van de samenwerking. De ondernemer verbindt zich niet met mij door iets te verkopen maar met het eindresultaat waaraan waarde kan worden verbonden door iets bij te dragen. Het resultaat wordt uitgedrukt in gezondheid of veiligheid, twee basis zekerheden van duurzame menselijke samenlevingsvormen. Dat is de moeite waard om voor samen te werken.

“Maar wie betaalt ervoor?” Dat is altijd een grappige vraag want uiteindelijk wie heeft ervoor gezorgd dat de huidige maatschappij ongezond zou zijn? In onze consumptie gedreven structuur hebben we daar allemaal onze stinkende best voor gedaan én voor betaald. Als we dan weer een gezonde maatschappij willen hebben zullen we er allemaal voor moeten investeren, niet “iemand die de opdracht geeft”. We geven de opdracht aan onszelf. Dat wil niet zeggen dat er geen wederkerigheid is in de aanpak maar deze komt niet vooraf. We gaan samen bepalen welke prioriteiten we stellen, wat we daarbij nodig hebben en hoe het gaan aanpakken. Dan pas is ook duidelijk wat voor kapitaal er nodig is, dat zich niet alleen uitdrukt in geld maar ook in de hoeveelheid visie, kennis, menskracht, creativiteit, ruimte, overtuigingskracht, enz. En dan weten we ook wat we terug hopen te verwachten (resultaat) zodat we met elkaar meetbaar vooruitgaan.

Bovenstaande proces welkt vanuit het geheel naar de stukjes. Elk stukje is een onderdeel van de grote interactieve legpuzzel. Alleen de stukjes die zichzelf aanpassen aan de puzzel, dus kennis durven nemen van het geheel kunnen schakelen met hun omgeving om zich in te passen in het totaalbeeld. De stukjes die te druk met zichzelf zijn zullen nooit passend gemaakt kunnen worden en ploeteren voort als concurrerende eenlingen. Ik nodig de ondernemers uit om  zich verankeren in een groter geheel. Dat brengt wel enorme verantwoordelijkheid met zich mee. Met het creëren van een enkel product volstaat men niet want er wordt niet verbonden met het product maar met de creatieve ondernemer die steeds weer met nieuwe toegevoegde waarde komt.

Het blijkt enorm moeilijk om economische partijen te overtuigen om hun individualisme los te laten en deel te nemen aan de onvoorspelbaarheid van een lokale resultaatgedreven coalitie. Het vergt namelijk zelfvertrouwen in het eigen ondernemerschap zelf. Men verkoopt in feite zichzelf op basis van authenticiteit  daadkracht, betrouwbaarheid, betrokkenheid en initiatiefname. Men neemt verantwoordelijkheid in het geheel waardoor men verbintenissen smeedt die veel verder gaan en blijvend tot stand komen dan het leveren van een enkel product tegen een factuur.

Die eigenheid hebben veel ondernemende mensen niet. Men legt alle verwachtingen in het product dat in een concurrentiestrijd alleen maar waarde verliest. Men is bang de eigenheid te verliezen dat men identificeert via het product, geen controle meer te hebben over zichzelf door van het product af te stappen en zich te verbinden aan een waardengerelateerd eindresultaat. Maar het tegendeel is waar. Talent is bijna niet te evenaren als het zich authentiek manifesteert in de groep. Talent wordt gevormd door de eigenheid van de persoon of organisatie in kwestie.  Het product is maar een eenmalig onderdeel van de relatie (korte termijn). Talent verbindt zich aan de maatschappelijke, ethische, milieutechnische en omgevingswaarden die de mens constant beïnvloeden (lange termijn).

Kortom, als je druk bent met de stukjes dan overzie je het geheel niet. Dan ben je bezig met het overleven en niet met het leven zelf. Dat geldt voor ondernemers maar ook voor wetenschapper, scholen, overheden enz. Dat maakt ons eerste sustainocratische proces in Eindhoven, AiREAS genaamd, zo uniek. Want het verzamelt juist al deze partijen op basis van het geheel. Door de lange termijn van ons eigen welzijn en welbevinden te definiëren via gezondheid en omgevingskwaliteit bepalen wij ook onze korte termijn interactie. We draaien de wereld om en zien dan ook bij elke bijeenkomst dat er rust komt, een drang tot presteren vanuit eigenheid, zelfvertrouwen en betrouwbaarheid in de groep ten behoeve van het grote het grote geheel, volledig vertrouwend dat vanuit het geheel men ook op de juiste manier gecompenseerd wordt. Niet vooraf maar naar mate de waarde die we creëren zichtbaar wordt. De mensen die er aan mee doen onderscheiden zich al door zich niet als stukje te zien maar als mens, die door het geheel te dienen zichzelf dient. Zij samen hebben de wereld al veranderd.

Nu de rest nog.

Waarom Nederland in geldnood verkeert

Jean-Paul CloseEen reactie plaatsen

Prinsjesdag 2012 was weer een vertoning van de grote afstand die politiek Den Haag heeft met de werkelijkheid en de politieke onmacht waar men in leeft. De miljoenennota werd gepresenteerd en ondanks de vele bezuiningsacties van het vorige kabinet en dat wat nu in de maakt is schieten we er helemaal niets mee op. De staatschuld stijgt, de overheid kan het probleem niet meer aan en ondertussen worden de lasten van de maatschappij steeds maar hoger zonder dat men er ook maar iets van terugkrijgt behalve meer lasten en schulden. De maatschappij heeft zich rond verkeerde principes ontwikkeld. Probeer daar nog maar eens uit te komen…..

We zien een gemiddelde jaarlijkse stijging van de overheiduitgaven van 6%. Dat is een verdubbeling elke 11,5 jaar. En dat is ook te verifieren. In 2001 was de miljoenennota geen 260 Miljard maar ergens rond de 110 Miljard. De groei in lasten is exponentieel. Hebben we het zoveel beter dankzij die extra lasten? Nee, helemaal niet. Integendeel. Een groot deel van de groei in kosten gaat dan ook zitten in extra bestuurslagen, meer controle en regels, maar geen enkele toegevoegde waarde.

De economische groei in Nederland bleef echter een tijdje steken op ongeveer 3% maar de laatste jaren vertoont deze een afvlakking rond de 0% en soms zelfs een krimp. De grote groei van de onkosten heeft te maken met de manier waarop onze maatschappij is georganiseerd. Die heeft een ontwikkeling doorgemaakt die we nu voor onze kiezen krijgen. Dat ligt niet alleen aan de overheid. Aan de hand van wat plaatjes probeer ik een beeld te schetsen van het complexe probleem. Natuurlijk mag iedereen schieten op de weergave door over details te vallen maar de inhoudelijke tendens en problematiek zal niemand kunnen weerleggen. Helaas eigenlijk want we zitten midden in een schijnbaar onoplosbaar probleem vanuit een puur geldgedreven (lees economie) invalshoek. Er moet iets heel anders gebeuren dan politiek haalbaar is. Dat beschrijf ik al in sustainocratie, maar die oplossing wordt nog niet algemeen aanvaard. Dat komt nog wel…..

Een modern mensenleven:

Als we een normaal mensenleven beschouwen vanuit de traditionele productiviteit dan zien wij een plaatje waarin gezonde volwassenheid een piek vertoont waaraan een opbouwende jeugd vooraf gaat en een lichamelijke aftakeling op latere leeftijd.

De menselijke productiviteit kan positief worden beïnvloed

Een mensenleven wordt in productiviteit positief beinvloed door gezondheid, vrede, opleiding en positieve arbeidsomstandigheden in de directe omgeving. Zo kan men degewenst (motivatie is ook belangrijk) zelfredzaam bijdragen aan de maatschappij waarin men leeft.

De meerwaarde van zo’n productief leven wordt maatschappelijk belast om de investering te dekken die nodig is om die positieve productiviteit in stand te houden. In onze moderne samenleving hebben we tevens alles zodanig ingericht dat een mens zich volledig kan richten op die productiviteit waardoor er niet alleen belastbare meerwaarde optreedt maar ook voldoende extra’s voor investering in wooneigendom, luxe, pensioenen en zekerheden via verzekeringen.

Meerwaarde wordt belast voor zekerheden
Productiviteit en Meerwaarde wordt gebruikt om risico’s af te dekken

Dat is op papier een perfect draaiende economie ware het niet dat de mens nu eenmaal een mens is en geen robot. Wij hebben onze goede en minder goede kwaliteiten. Zo ontwikkelde de maatschappij zich in lutele decennia vanuit een relatief zelfredzame waardengedreven cultuur naar een consumptiecultuur van allerlei externe afhankelijkheden en hebzucht. Een gemeenschap die zichzelf afhankelijk heeft gemaakt van consumptie in plaats van meerwaardecreatie is uiteindelijk gedoemd te mislukken. Waardecreatie is namelijk een goede manier om innovatief bezig te zijn met verandering. Maar consumptie van overvloeden haalt niet de creativiteit maar juist gemak en hebzucht boven bij de mens. Daarnaast is overconsumptie ziekelijk voor de mens én de omgeving  Er ontstaan allemaal negatieve kwaliteiten die uiteindelijk de productiviteit van meerwaarde structureel schaden en zelf volledig teniet doen.

De lasten stijgen exponentieel
Lasten stijgen exponentieel als toegevoegde waarde achter blijft

Enerzijds leven we langer dankzij de medische kennis en langdurige vrede van deze tijd. Maar vanaf een bepaalde leeftijd leven we geen productief leven meer maar soeperen wij een welverdiend pensioen op waarvoor we gespaard denken te hebben. Deze pensioenen zijn gespaard in een economie die met inflatie gepaard gaat. Daardoor moet met het pensioen geld worden gespeculeerd om zowel de prijsstijging over de jaren als de langere levensduur te kunnen financieren.

We hebben daarnaast de maatschappij functioneel zodanig gefragmenteerd dat de oude rol van wijsheid en familiaire ondersteuning van de gepensioneerden niet meer wordt benut. De bewustwording die de ouderen hebben ontwikkeld wordt niet meer structureel overgedragen aan de jongere generaties. Noch krijgt deze generatie hulp van de ouderen in de opvoeding en opvang van de kinderen. Ook dat is structureel ge-economiseerd waardoor de lasten voor de productiviteit alleen maar omhoog zijn gegaan terwijl de generatie die dat als natuurlijk proces had ondergaan zich heeft ontwend van de taak.

De daarop volgende generaties leven met een gevoel van heb en gemakzucht omdat zij omringd zijn door schijnbare overvloed van een distributie maatschappij die erbij gebaat is zoveel mogelijk consumptie impulsen te leveren aan de gemeenschap. Opvoeding en ouderenzorg is uitbesteed aan het systeem waardoor er extra hard moet worden geconsumeerd om die lasten te kunnen bekostigen. Dat werk vindt men vooral in de distributie en verkoop sector welke zich niet kenmerkt door kennis maar vooral kosten efficientie. Hierdoor zijn vooral goedkope handjes van belang en lopen ouderen met een opleiding en ervaring steeds meer in de problemen om een toegevoegde waarde te kunnen leveren. Dankzij internet en webgebaseerde winkels is ook in deze de distributie en verkooparbeid onder druk komen te staan. De overheid gedomineerde instantie zoals zorg, onderwijs, veiligheid, e.d. worden in stand gehouden door de directe en indirecte belastingdruk op de consumptiewereld. Ongezondheid is economie geworden, gezondheid niet. Je hebt echter gezondheid (fysiek en mentaal) nodig voor waardecreatie. Ongezondheid onderbouwt vooral een consequentiegedreven zorgsysteem.

Dit valt om omdat zorg zonder waardecreatie alleen maar met schuld op te lossen is. Maar met welk onderpand? Schuld op een nog onbekende productiviteit in de toekomst?

Zo zijn er veel meer details die de individuele productiviteit omlaag brengen en de maatschappelijke lasten omhoog. Dit is natuurlijk onhoudbaar en ontploft in ons gezicht. Naast een reeds geleden (en voortdurende) kredietcrisis geldt in Nederland een “zekerheden” crisis en een “waardcreatie” crisis. Het gaat dan niet om geld alleen maar om de mentaliteit van de bevolking die oude zekerheden als garantie ziet maar niet het gebrek aan waardecreatie dat nodig is om de zekerheden te onderbouwen.

Recht op zekerheden, bureaucratie en gebrek aan waardecreatie

Met kapitaalinjecties worden de verkeerde elementen in stand gehouden die juist de problemen hebben veroorzaakt (banken, consumptiefocus en financiele zekerheden) terwijl het onderlinge wantrouwen en de bureaucratie toeneemt wegens de druk van de lasten (die hierdoor maar hoger worden). De schuldenlast stijgt bij alle partijen terwijl de maatschappelijke belasting steeds meer drukt op een onproductieve bevolking. De consumptiecultuur lost het niet op waardoor het faillissement van Nederland ook niet lang meer op zich laat wachten. Kapitaalinjecties die een hypotheek leggen op de toekomst kunnen het nog enige tijd uitstellen maar de ziekte zit al gebakken in de maatschappij.

Daarom verkeert Nederland in geldnood. Maar met geld lost men het niet op dus is al die politieke discussie zinloos in Den Haag. Helaas kan het niet anders omdat de democratie nu eenmaal van de instelling verlangt dat zij het klatergoud in stand houdt, tegen beter weten in, of men weet niet beter, een van de twee.

Waardecreatie is een emotie, een gevoel van innerlijke drang die te maken heeft met zingeving, duurzame vooruitgang en persoonlijke ondernemerschap. Dat ontbreekt in Nederland de laatste decennia en als dat niet snel wordt teruggevonden dan zal ons risicomijdend landje over niet al te lange tijd zich ook in de rij van de probleemlanden van Europa mogen gaan scharen. Als er dan nog sprake is van een Europa.