UNITED (SAMEN)

De techniek van veilig meedoen aan verandering

Download hier de pdf vorm…….

Introductie:

Elke verandering is moeilijk. Op persoonlijk vlak is het al een hele uitdaging. Extra ingrijpend als het om meerdere mensen tegelijk gaat. Bijvoorbeeld binnen een gezin (een nieuwe woning, verhuizing naar het buitenland), een bedrijf (organisatie verandering, aanpassing van de missie en doelstellingen) of instantie (zoals een overheid die overstapt van reguleren naar participeren). Om brede steun en betrokkenheid te krijgen voor de verandering is het belangrijk om duidelijk hierover te communiceren, uitnodigen en structureren. Niet vanuit angst, zoals nu door de Coronavirus, maar vanuit duurzame positiviteit en persoonlijke betrokkenheid.

UNITED is ontwikkeld na jarenlange ervaring in verandermanagement en leiderschap. De laatste jaren is het zelfs gebruikt in de stapsgewijze transformatie van hele maatschappijvormen via niveau 4. Tijdens een recente internationale oproep voor de transformatie van het economische en financiële stelsel in de wereld werd ook UNITED geïntroduceerd als hulpmiddel en richtlijn. 

Hoe interessant ook de ambitie om wereldwijd het verschil te maken, de basis van de verandering begint bij onszelf. De wereld van een complexe samenleving begint bij onszelf en onze omgeving, lokaal en regionaal. Daarom presenteren we dit UNITED verhaal eerst aan de gemeentelijke overheden van Nederland. We nodigen ze uit naar niveau 4, de bewustzijn gedreven multidisciplinaire cocreatie. Als de gemeente bereid is aan tafel te komen als faciliterende partner in integraal sustainocratisch welzijn dan vullen de andere stoelen zich ook. 

Of, als de andere stoelen (burgers, ondernemers en kennisinstellingen) zijn ingenomen, dan kan de gemeentelijke overheid vaak niet anders dan aanschuiven. Belangrijk is wel dat men het met authentieke bereidheid doet en niet vanuit politieke aanwezigheid. 

(Samen werken aan de transformatie van ‘s werelds economische en financiële stelsel ten behoeve van duurzaamheid)

Algemene lokale uitnodiging (burgers, gemeentelijke en provinciale overheid, ondernemers en kennis) tot niveau 4 regionale ontwikkeling, voor ons Welzijn en Duurzaam voortbestaan

begrijpen, behoefte en betrokkenheid

UNITED (samen)

De U van Understanding (begrijpen)

Waarom? We hebben in korte tijd leren inzien dat als het om onze gezondheid gaat we allemaal samen verantwoordelijkheid dienen te nemen. Door de tekortkomingen en risico’s van huidige maatschappij systeem werden we gedwongen naar een lockdown en werd angst de grootste drijfveer. Velen zijn het erover eens dat dit tijdelijk misschien noodzakelijk was, om de zwaar uitgemolken ziekenhuizen niet te overspoelen met een golf van ernstig zieke mensen. Maar dit mag zich niet blijven herhalen. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat we onze gezondheid (weerbaarheid en immuniteit) voorop gaan stellen. 

Wie? En dat kan alleen als iedereen daaraan meedoet.

• Burgers door gezondheid gedreven cultuur en gedragsaanpassing 
• Overheid door beleid te voeren op gezondheid en gezonde leefomgeving 
• Ondernemerschap door waardecreatie 
• Kennisinstellingen en onderwijs door ons te helpen met inzichten over gezondheid 

Hoe? Wat is niveau 4? Niveau 4 is een vervolg op niveau 1, 2 en 3, die het gezicht en functioneren van een gebied zoals een stad historisch hebben bepaald. 

• Niveau 1: basis infrastructuur. Er is ooit een reden geweest dat mensen samen kwamen in een gebied en zo een gemeenschap gingen vormen. Een kasteel, een kerk, een marktplaats, een haven, een kruispunt van wegen, enz. Er werden woningen gebouwd en straten aangelegd. Dat is niveau 1.
• Niveau 2: geïntegreerde infrastructuur. Naar mate de gemeenschap groeide werd niveau 1 complexer. Er kwam voorzieningen bij, moesten op elkaar afgestemd worden enz. Denk aan verlichting, riolering, waterafvoer, winkels, diensten. 
• Niveau 3: SMART. Slimme (technologische) oplossingen werden toegevoegd aan de moderne wereld. Stoplichten om het verkeer te regelen, sensoren om plannen te helpen onderbouwen, cameras voor veiligheid, enz. Nu ook internet om meer vanuit huis te kunnen werken. 

Niveau 1 werd veelal, en lang geleden, nog samen gedaan. Maar toen de gemeenschap te groot en complex werd ontstond een vorm van gemeenschappelijke  dienstverlening die het collectieve gedeelte ter harte nam. Omdat het gemeenschappelijke het individuele overstijgt kreeg deze dienstverlening (overheid) steeds meer zeggenschap. Niveau 2 en 3 zit in de machtscultuur van deze overheid. Via een democratisch debat konden keuzes gefundeerd worden vanuit belangen. Consequenties op menselijk niveau werden op eenzelfde manier aangepakt als het kiezen van een gebouw, bestrating of investering in technologie, op basis van kosten en baten. 

Aangezien de overheid sinds enkele decennia een risicomijdend “zorgbeleid” hanteert is de zorg ook een belangrijke kostenpost die constant onder druk staat door de groeiende zorgbehoefte in een economisch gestimuleerde, doorgeslagen, consumistische levensstijl. Daarnaast is de zorg verwikkeld geraakt in een economische belangenstrijd, net als alle andere overheid dossiers.

“De mens” werd vaak als argument gebruikt in de gebiedsontwikkeling maar vooral in de context van arbeidsparticipatie, kostenpost, belasting, verzekeringen en hypotheek betaler, en gedragsrisico (opstand). Beleid was gericht op inkomsten (economische groei), kostenbesparingen, groei en het “afhankelijk houden van het grootste deel van de bevolking”. Gaandeweg werd duidelijk dat dit een aanpak is die de eigen problemen voedt. Maar het is een aanpak die diepgeworteld zit in de bestuurlijke cultuurgeschiedenis en bijbehorende afhankelijke instellingen. 

In groeiende mate krijgt de bevolking en de structuur te maken met crisissen. Virussen zijn er een (Influenza, Corona, Sars, HIV, etc), hebzuchtige belangen uitingen en manipulatie (politiek economische samenzweerders) zijn een tweede. Steeds meer komt het menselijke voortbestaan ter discussie door gebrek aan aandacht voor de mens en haar omgeving. De een wil de levensstijl en bijbehorende wereldeconomie vasthouden en ziet in de bevolkingsgroei een probleem. De ander ziet het gezonde leven als basisrecht en ziet onze kwetsbaarheid en gebrek aan weerbaarheid als probleem. 

Elk van de opvattingen uit zich in de wereld. Vasthouden aan het oude uit zich via controle en manipulatie (inclusief lockdown). Verandering naar weerbaarheid en gezondheid uit zich in niveau 4 (we nemen eigen verantwoordelijkheid).

Niveau 4: participatie in cocreatie van onze menselijke en natuurlijke kernwaarden zoals gezondheid.

Op niveau 4 staat “de mens” centraal, niet het politieke economische belangen systeem. Door de mens centraal te stellen nodigen we alle mensen samen uit zich in te zetten voor hun eigen kernwaarden, zoals onderbouwd en gedefinieerd op dit niveau. Mensen die werken in een instantie maken deze instantie instrumentaal aan het bijdragen aan deze kernwaarden. Dan heeft de instantie bestaansrecht en krijgt erkenning voor de specialisatie die ze aan tafel brengt. Zo worden functies ondergeschikt aan de waarden en kunnen op die basis worden aangesproken. Functies als wethouder, ambtenaar, politie, ondernemer, arts, zorginstelling, enz..burgerschap kan worden gestimuleerd tot gezond gedrag en levensstijl. 

Op niveau 4 doen we het allemaal samen. Instellingen zijn onze gereedschapskist, de ambachtelijke handen van de gezonde maatschappij zijn van de mens zelf.

En wat gebeurt er met niveau 1, 2 en 3? Die blijven in handen van de overheid. Alleen worden besluiten niet meer getoetst aan de oude belangen maar aan die van niveau 4. De uitvoering is daarna in handen van de professionele instellingen die vaak zelf ook aan tafel zitten op niveau 4.

De N van Need (behoefte)

Uit het “begrijpen” ontstaat de behoefte en het urgentiebesef om ons naar dit nieuwe bewustzijn en operationeel niveau van “mens en natuur centraal”  te tillen. We kunnen niet op oude voet doorgaan daar dit alleen maar leidt tot meer crisissen zoals COVID19 en bijbehorende economische en menselijke malaise. Het is tevens onlogisch dat nieuwe lockdowns of een mogelijk vaccin de lange termijn oplossingen bieden voor de uitdagingen waar we voor staan. De enige oplossing is het stap voor stap creëren van een nieuwe maatschappelijke samenhang, een waarin geld hooguit een middel is maar gezondheid, weerbaarheid en natuurlijke immuniteit een permanent veiligheid en participatie doel is van alle betrokkenen in de regio, inwoners en instellingen gelijk. We kunnen niet onze geschiedenis overboord gooien, noch de bestaande structuren. Daarvoor is het allemaal te waardevol. We kunnen wel niveau 4 inrichten en laten functioneren zodat deze de onderliggende niveaus gaat voeden op een nieuwe, integraal welzijn gedreven manier.

De I van Involvement (betrokkenheid)

Het begrip “samen” wordt op deze manier relevant en uitdagend. Elke deelnemer, mens of instelling draagt een unieke verantwoordelijkheid en concrete bijdrage in het geheel. Wanneer organisaties zoals de overheid, het bedrijfsleven, stichtingen, onderwijs en kennisinstellingen, enz de noodzaak begrijpen dan is betrokkenheid fundamenteel en uit eigenbelang. Wanneer men meedoet kan men de eigen essenties aanpassen aan de nieuwe context en zichzelf daarin waardevol maken vanuit toegevoegde waarden, creativiteit en authenticiteit. Het creëren van bestaansrecht in de nieuwe werkelijkheid is fundamenteel. Het vergt aanpassings- vermogen en vaak een eigen transitiepad. Deelname maakt het de moeite waard. 

Zulks bestaansrecht is echter niet elke bestaande instantie toebedeeld. Zo zullen er organisaties zijn die alleen bestaansrecht hadden in de oude werkelijkheid en gedoemd zijn te verdwijnen (vaak met de nodige weerstand vooraf). Sommigen kunnen zich aanpassen en zich van nieuw elan voorzien. Er zullen ook nieuwe initiatieven ontstaan die in de oude werkelijkheid misschien de ruimte niet kregen of gewoon niet konden bestaan. Kortom, door het transformatiepad zal een nieuw economisch en financieel ecosysteem ontstaan met oude, aangepaste en nieuwe spelers. 

Dat heet evolutie. Je doet mee of niet, dat blijft een afweging en keuze. 

De T van Targeted (Doelgericht)

Het doel van de “transformatie van het economische en financiële systeem te behoeve van duurzaamheid” is te vaag en abstract om te verbinden, ondanks het besef van noodzaak en urgentie. Het COVID19 virus heeft de nodige concretie aangebracht door de proactieve verantwoordelijkheid van “gezondheid en weerbaarheid” voorop te stellen vanuit een menselijke en milieu perspectief, maar ook voor het effectief maken van een ondersteunend “zorg voor gezondheid” systeem. Door de geformuleerde en onderbouwde menselijke en natuurlijke  kernwaarden voorop te gaan stellen ontstaat een nieuwe dialoog die zich verder kan onderverdelen in specifieke regionale prioriteiten, projectmatige keuzes en leerproces. Voorbeelden van deze doelgerichte subcategorieën, waar niveau 4 tafels aan ontleend kunnen worden, zijn:

• Weerbaarheid, immuunsysteem en gezondheid
• Zorg voor gezondheid
• Stedelijke voedselvoorziening en gezondheid
• Gebiedsdynamiek, mobiliteit en gezondheid
• Stedelijke ontwikkeling, wonen en gezondheid
• Luchtkwaliteit en gebiedsdynamiek
• Energie, kwaliteit van leven en lokale productiviteit
• Stad en platteland verbinding
• Transitie van voedselproductie van monocultuur naar natuurlijke diversiteit
• Etc

Sommige van deze uitdagingen hebben al een niveau 4 precedent en hoeven alleen maar overgenomen te worden door andere gemeenten, van lokale verander prioriteiten voorzien te worden en eigen UNITED processen te omarmen. Denk aan:

• AiREAS – luchtkwaliteit, gezondheid en gebiedsdynamiek
• FRE2SH – stadslandbouw en gezonde voeding
• COS3i – sociale inclusie en innovatie
• School of Talents – participerend leren 

Alle niveau 4 clusters vullen elkaar aan, hebben overlappende activiteiten die ook gemanaged kunnen worden zodat de waardecreatie exponentieel wordt met rust, recreatie en cohesie tot gevolg dankzij overvloed. 

De E van Entrepreneurial (ondernemend)

Ondernemen is niet alleen beperkt tot ouderwetse geldgedreven bedrijven. We ondernemen allemaal, elke dag, vanuit het begrip “iets doen”. En als we dan wat doen laten we dan vooral “iets goeds doen”, hetgeen al een intrinsieke verbetering in zich heeft. Het probleem met het oude ondernemen was dat het geld gedreven was en daarmee vaak onze moraal ondermijnde over de consequenties van onze activiteiten. Geld was immers sturend, niet de moraal of ethiek. Omdat te veranderen creëerden we de moderne maatstaf voor 21e eeuws ondernemen, het 4 x winst principe, ofwel het Pyramide Paradigma voor integrale waarde creatie:

1. Winst voor de mens, geredeneerd vanuit de natuurlijke menselijke kernwaarden zoals gezondheid,
2. Winst voor de maatschappij in de vorm van sociale betrokkenheid, erkenning, beloning, participatie, gedeelde verantwoordelijkheid, kostenbesparingen, gelijkwaardigheid, participerend leren, bewustwording
3. Winst voor het milieu middels het voorkomen en aanpakken van vervuiling, de introductie van lokale circulaire processen van materiaalgebruik, de herdefinitie en herstel natuurlijke ruimten en ecosystemen,
4. Winst voor onze economische continuïteit. 

Dit 4 x Winst model is een verbindende aanpak op niveau 4 voor gebied en cultuurontwikkeling. Het is niet alleen relevant voor nieuwetijdse ondernemers maar ook voor niveau 4 overheidsparticipatie,  zelfbewust burgerschap, toegepaste kennis- ontwikkeling en overdracht, enz. In een samenwerking op dit niveau ontstaan projecten waarin nooit een van deze winsten op negatief mag staan omdat het uiteindelijk ergens waarde onttrekt dat niet gecompenseerd wordt. Voor weerbaarheid en maatschappelijke continuïteit moeten alle vier de winsten zich positief en meetbaar manifesteren, zonder uitzondering.

En de D van Devoted (bezield) 

De niveau 4 verbinding via UNITED en de menselijke kernwaarden is betekenisvol. Het raakt de zingeving en bevordert de passie van de deelnemers. Dit komt door de erkenning van de authentieke en noodzakelijke toegevoegde waarde van elke deelname, juist omdat het niet om geld gaat maar de creatie en het behoud van fundamentele waarden waar een ieder als mens achter kan staan. De lokale waarde creatie is voor iedere betrokkene, niet alleen voor “een ander”. Wanneer mensen en instanties hun eigenwaarde in de samenwerking inzien en versterken dan stimuleert die de motivatie tot deelname, het delen van de waarden en groei in deze processen. Tevens worden gespecialiseerde functies erkend door concrete toegevoegde waarde. 

Tot slot

Wie? Wie is verantwoordelijk voor niveau 4? De uitnodiging tot participatie in cocreatie wordt gedaan door een politiek economisch onafhankelijke persoon of stichting. Deze financiert zich via de projectmatige aanpak middels een transparante 10-10-80 formule. Deze persoon of stichting noemen we de Sustainocraat. Per niveau 4 cluster kunnen dat 1 of 2, hooguit 3 personen zijn. Deze bewaken het kader van menselijke kernwaarden en cocreatie, zorgen voor gelijkwaardigheid aan tafel en functioneren als tafelvoorzitter. In het geval van uit te voeren projecten zorgen zij voor het bewaken van de afspraken, navolgen van de doelstellingen en escalatie in geval van problemen of conflicten in de operationele uitvoering.

Binnen de clusters wordt ook aandacht besteed aan de begeleiding van de deelnemers zodat de waardecreatie onderling optimaal zich ontwikkelt en elke deelnemer een sparringpartner heeft voor de eigen transitie of transformatie uitdagingen.

Anekdote 

Sinds enige jaren hanteren bewegingen in Brussel en Europa het begrip “Small Heroes”, ofwel kleine helden. Dit verwijst naar de regio’s (gemeenten) die integraal welzijn hebben omarmt als drijfveer en dit als participatiemodel omarmen. De grotere verzuilde steden worden steeds meer door mensen gezien als bronnen van ongezondheid, ongezond gedrag, uitbuiting en getto-achtige manipulatie. De kleine helden ontwikkelen zo een bepaalde aantrekkingskracht voor mensen, vaak jongeren met kinderen, ouden van dagen en kunstenaars die in de rust, natuur en verbindende participatie zich beter voelen dan het grootstedelijke alternatief. In de kleine helden kunnen zich alternatieve waardesystemen ontwikkelen waardoor het principe van samenredzaamheid een totale lokale cohesie vormen. Onderlinge relaties tussen kleine helden zorgen voor uitwisseling van overvloeden die specifiek zijn voor de concrete clusters. Dit hoeft niet materieel te zijn in de vorm van producten. Dat kan ook zijn in de vorm van recreatie, zorg specialisatie, dienstverlening, natuur, sociale activiteiten, wedstrijden, enz. Voor vele bestuurders is het fijner om faciliterend vorm te geven aan een kleine held dan een grootstedelijk wespennest. 

Jean-Paul Close

Grondlegger van Sustainocratie, niveau 4 cocreatie

Initiatiefnemer van de Stad van Morgen (niveau 4 samenwerking)

Bedenker van UNITED

Deskundig adviseur voor niveau 4 initiatieven wereldwijd

Verbindend Sustainocraat