Burgers ZIJN de maatschappij en participeren altijd. Wanneer er dan expliciet gesproken wordt over burgerparticipatie waar hebben we het dan over? Om dát te begrijpen gebruiken we gemakshalve de gelaagdheid van een maatschappij. Aan de basis van onze maatschappij staan wij, de burgers, de mensen die samen de stad, de provincie, het land of continent vormen. De wereldburgers die door ons bestaan “de mensheid” vorm geven die voor zichzelf grenzen heeft opgeworpen om zichzelf een regionale groepsidentiteit te geven waar men zich mee verbonden voelt. Allereerst zijn wij dus mens en als zodanig grenzeloos verbonden aan alle mensen op Aarde. Daarna zijn wij burgers door territoriaal ons te verbinden aan regels die gelden in dat gebied. Die regels komen voort uit een geschiedenis en een mengelmoes van zichzelf toegeëigende machtsposities van bepaalde families of groeperingen en organische ontwikkelingen die een gebied heeft meegemaakt en waaraan we onze identiteit en manier van functioneren ontlenen. Dat heeft gaandeweg een infrastructuur opgeleverd en een diversiteit van opvattingen die eigen zijn aan de lokale demografie en cultuur. Zo is het gekomen dat Nederland anders is dan China of Mexico en ook intern verschillen toont tussen Zuid Holland en Friesland of Limburg, en Eindhoven, Amsterdam of Enschede.
Op wereldschaal is Nederland maar een speldenprik op een landkaart, grotendeels te zien als een deel van de kustlijn van de Noordzee en een grote delta door de monding van enkele grote Europese rivieren. Die positie heeft veel van de ondernemende kracht, handelsgeest en economische drijfveren van Nederland in de wereld bepaald. Als we dan weer kijken naar ons burgers dan is de geografische nietigheid van ons landje en de grootsheid van onze interactie met de wereld zo’n enorm contrast dat we ons af kunnen vragen wat er eigenlijk overblijft voor burgerparticipatie?
Als we dit vragen aan de ministerraad van Nederland dan krijgen we een heel andere benadering dan wanneer we het antropologisch, biologisch, sociologisch of evolutionair bezien vanuit de individu, het gezin of de buurt waarin we wonen. De kracht van het menselijk bestaan is vanuit samenhang, groepsvorming en creatievermogen fundamenteel voor het succes van bedrijven, maatschappijen en gemeenschappen. De sturing van menselijke groepsvormen wordt gevormd rondom belangen die de burgers aanzetten tot deelname aan arbeidsprocessen, vrijwilligerswerk, geloofsuitingen, opstand of vormen van emotieloze ondergeschiktheid. Burgerparticipatie is hier geen onderwerp van debat omdat de burger altijd al participeert. Er kan hooguit een dialoog ontstaan over het eco-systeem waarin men actief is wanneer voortschrijdende inzichten en bewustwording nopen tot het organiseren van nieuwe activiteiten en betrokkenheid, of het laten verdwijnen van activiteiten die in een nieuwe samenstelling niet meer relevant zijn of zelfs schadelijk voor de samenhang.
Regeringen en overheden richten beleid in op basis van regionale sturingsbelangen die een geheel eigen mix vormen tussen gemeenschappelijke zekerheden en uitingen van macht met bijbehorende (eigen)belangen. Als we het in die omgeving hebben over burgerparticipatie dan ontstaat een spanningsveld tussen het organiseren van de zekerheden en de machtsbelangen verbonden aan de gedelegeerde of ingenomen beleidsfuncties. Binnen macht is de opvatting “de burger mag meepraten maar wij zijn de baas”, binnen het organiseren van onze zekerheden regeert de opvatting “de maatschappij structureert zich vanuit interactief burgerschap en het beleid faciliteert”.
In onze huidige Nederlandse maatschappij heerst verwarring binnen de opgebouwde zorgstaat over de macht en burgerparticipatie. En dat komt vooral tot uiting in de zekerheden zoals:
gezondheid in relatie tot vervuiling,
veiligheid in relatie tot migraties,
samenredzaamheid in relatie tot burger en institutionele taakverdeling,
bewustwording in relatie tot onderwijsvormen
basisvoorzieningen in relatie tot economische afhankelijkheid
Burgerparticipatie eist in dit spanningsveld een deel van haar belastinggeld op voor het structureren van haar eigen zekerheden op basis van samenredzaamheid terwijl het beleid vanuit macht deze gelden toe-eigent om de machtsverhoudingen in stand te houden. Deze spanningen nemen explosieve vormen aan wanneer men niet tot elkaar kan komen. Burgerparticipatie is dan ook de kracht van de samenleving en de angst van het beleid omdat deze weet dat het van burgerparticipatie nooit kan winnen. Macht kan alleen zodanig standvastig optreden dat vertraging optreedt in actief burgerschap waardoor de spanningen alleen maar hoger oplopen.
Als daarentegen macht zich openstelt voor samenwerking en zich transformeert in faciliterende autoriteit met bijbehorende gedeelde omgang met middelen dan wint het aan eigenwaarde in de samenleving en sterkt het de eigen beleidspositie door aanpassingsvermogen en bestuursinnovatie afgestemd op de ontwikkelingen van deze tijd.
In dit laatste helpt de Stad van Morgen door burgers, beleid en bedrijfsleven doelbewust en resultaat gedreven met elkaar te verbinden in Sustainocratische processen. Deelnemers in reeds bestaande processen (AiREAS, FRE2SH, COS3I, School of Talents) erkennen dat ze er allemaal in autoriteit en erkenning op vooruitgaan terwijl het niet deelnemen leidt tot spanningen, kritiek en problemen. Ook binnen de Stad van Morgen groepen en gelieerde initiatieven groeit de wens tot opstand na een periode van bestuurlijke en burger samenhang die de laatste tijd weer lijkt te zijn verdwenen. In de beleid gelederen wijt men dit aan de aanstaande verkiezingen volgend jaar waardoor velen een risicomijdend gedrag vertonen. Binnen Sustainocratie heerst echter de opvatting dat menselijke kernwaarden niet afhankelijk dienen te zijn van verkiezingen maar een permanente rode draad in de maatschappij vormen waar structureel fondsen en ambtenaren aan verbonden dienen te zijn.
Recent kreeg ik het krantenbericht van Dirk onder ogen waaruit zou blijken dat hij en zijn partner uit huis worden gezet omdat hij zijn dak groen had geverfd. Nu wil de media berichten wel eens met enige sensatie inkleuren. Als persoon die in de nieuwe werkelijkheid leeft van Sustainocratie, de democratie die zich door menselijke kernwaarden laat aansturen, kijk ik naar deze berichtgeving met verbazing en herkenning. Herkenning omdat ik het natuurlijk ook allemaal heb meegemaakt en verbazing dat dit nu, anno 2016, nog steeds gebeurt. Hebben we dan niets geleerd in al die tijd van crisissen en gedwongen zelfreflectie? Kennelijk leeft de oude aftakelende en nieuwe opbouwende wereld nog braaf naast elkaar en af en toe bereikt dan zo’n menselijk drama de keukentafel en het persoonlijk contact.
Sustainocratie wordt al thematisch toegepast in verschillende regio’s en steden, zoals bijvoorbeeld AiREAS gezonde gebiedsontwikkeling in Eindhoven en Breda, het Rijk Dommel en Aa, FRE²SH samenredzaamheid, CITI-MAP en de wereldwijde nieuwe leeromgeving die ontstaat via STIR Academy. Deze nieuwe werkelijkheid is niet zomaar ontstaan. Daaraan is een lijdensweg vooraf gegaan waarin ik die van Dirk herken. Maar, zoals Socrates heel wijs heeft gezegd, “je kunt je leven lang vechten tegen het systeem of al je energie steken in het creëren van iets nieuws”. Dat vechten ben ik al lang afgeleerd. Het creëren van iets nieuws is veel leuker. Terwijl je daarmee bezig bent wordt je vanzelf de Goliath van je eigen nieuwe werkelijkheid en is de rest ellende van vroeger waar we allemaal veel van hebben geleerd en nooit meer opnieuw willen meemaken. Prof. Paul de Blot van Business Spiritualiteit Nyenrode zei het ook zo mooi: “Alles wat je hebt kun je kwijtraken, alles wat je bent niet” refererend aan zijn eigen 5 jaren in het Jappenkamp in de tweede wereldoorlog. Focus op het zijn en niet het hebben, leven in plaats van overleven.
En dan Dirk. Die zit er nog midden in. Wereldwijd investeren we in groene daken in onze nieuwe wereld, al dan niet bedekt met etenswaren, wegens de energiebesparing en duurzame oplossingen van zulke dakbedekking. Maar ergens in de regelgeving van de stad Oss staat dat een groen dak niet mag. Handhavers hebben Dirk verplicht zijn dak te veranderen of een boete te betalen. Dat kan Dirk niet want hij zit met zijn zieke lijf in de WAO en heeft al moeite om het hoofd boven het geld-gedreven water te houden. Daarnaast heeft hij een beleggingshypotheek waar sinds de kredietcrisis alleen maar meer schulden door zijn ontstaan. Het huis staat onder water. De hypotheek is in feite een gedrocht dat nooit had mogen ontstaan en strafbaar gesteld zou moeten worden, en uiteindelijk bijgedragen heeft aan het verdwijnen van vertrouwen in het gecorrumpeerde bankwezen. Dit bankwezen blijft op haar stutten daar en eist haar betalingen op want anders wordt de woning van Dirk, met groen dak en al, in de verplichte verkoop gegooid. Dirk beweegt stad en land tegen de bestuurlijke, ambtelijke en bancaire onmenselijkheid maar vangt overal bot behalve sensatiegerichte media aandacht. “Een gebroken mens”, ooit de Willy Wortel in de bedrijven waar hij werkte, een creatieve geest die in zijn tuin een sprookjesbeleving aan het maken was en nu met lede ogen ziet dat de natuur het overneemt en zijn droom wordt overwoekerd. Zijn partner heeft het ook zwaar en kampt met depressies. Slachtoffers van een corrupt dwangsysteem en een blind handhavingsprincipe dat weerlegbaar is als men de context zou durven aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid. Het gebeurt nog te vaak in Nederland dat ambtenaren blind vast houden aan hun regels en daar mensen koudbloedig in de vernieling mee brengen omdat het systeem nu eenmaal belangrijker is dan de logica van het menselijk bestaan. Dat geldt helemaal voor banken. Als het huis van Dirk ver onder de eigenlijke waarde is geveild dan legt men de restschuld bij hem neer, Dirk kan verhuizen naar de daklozenopvang of krijgt een huurwoning toegewezen met arbeidsongeschiktheid voorzieningen waar de gemeente wel een potje voor heeft en gaat in de schuldsanering. Het huis wordt weer verkocht aan een nieuw hypothecair slachtoffer, het dak blijft waarschijnlijk gewoon groen en de bank dekt haar boekhoudkundig verlies af bij de staat waar een garantiefonds de belangen van de bank in stand houdt. Het is een boekhoudkundig verlies want Dirk heeft al ruim 25 jaar betaald dus de banken hebben al dik geld verdiend aan de relatie. Eigenlijk is het crimineel schandalig. Maar zo ziet de bank, het juridische systeem en de overheid het niet. Er ligt een getekende overeenkomst en die is bindend.
En Dirk? Ach weer zo’n zelfredzame creatieve figuur die niet meer binnen de radartjes van het manipulatiesysteem paste en er zonder enige emotie uitgespuugd wordt, net zoals zovelen in het land, om daarna in de kostenbesparende zorgstaat terecht te komen die vooral wil dat mensen voor zichzelf gaan zorgen maar wel naar de pijpen dansen van de regels. Hoe krom wil je het hebben? Het is onbegrijpelijk dat er nog geen opstand is geweest tegen beleid en banken.
Tijdens de wereldwijde bijeenkomst in het Evoluon in 2010 ter ere van de Earth Charter, een verdrag dat door allerlei wereldleiders ergens in 2000 werd getekend voor het behoud van onze leefomgeving De Aarde, sprak ook Jacques Fresco. Hij is de grondlegger van het Venus Project, dik in de 90 maar vitaal en welbespraakt. Nadat ik mijn podiumverhaal had gedaan over alle onrecht dat mij was aangedaan door banken en overheden en de Wereldwijde transformatie die ik vorm wilde geven, kwam hij aan het woord. In plaats van een verhaal over architectuur en stadsdesign ging hij met de vuist in de lucht “alle huidige politici en bankiers kunnen rechtstreeks naar de gevangenis”. Het redeneerde fel dat de geschiedenis heeft uitgewezen dat alle ellende op deze wereld, alle oorlogen en misstanden veroorzaakt zijn door de belangenstrijd tussen deze zogenaamde elite en volksvertegenwoordigers. En zo is het ook, nog steeds. Daarom moeten we af van deze oude werkelijkheid van hiërarchische hebzucht culturen waar we zelf van aan de “democratische” basis staan, vaak ook uit eigenbelang. Tijdens verkiezingstijden wordt ons hoop verkocht (koopkracht, geld genoeg, huisvesting, enz) en tijdens de regeerperioden alleen maar gezaaid met angsten om de hiërarchie en onderdrukking in stand te houden.
Wat ben ik blij dat ik mij nu omring met de vele mensen, inclusief bestuurders, die het beter voorhebben met de mens en mensheid en wij door middel van multidisciplinaire samenwerking aan onze kernwaarden de zin en onzin van alles wat hierboven staat beschreven de rug toe keren. We hebben nog een lange en intense weg te gaan. De geschiedenis zal ongetwijfeld de kentering kenmerken en uiteindelijk het tijdperk van moedwillige vernietiging van menselijke waarden in perspectief plaatsen. Het opbouwen van de nieuwe samenleving geschied met vertrouwen, samenhorigheid en gelijkheid in de verdeling van de waarden. Maar wat schiet Dirk hiermee op? Niets! Hij moet zich nog los worstelen van de monsters die hem in hun greep hebben, inclusief het eigen monster van zelfbeklag en weemoed. Eenmaal vrij dan is hij en zijn partner meer dan welkom om weer energie te putten uit de nieuwe werkelijkheid en als herboren Willy Wortel de wereld in te kleuren met innovatie die dienstbaar is aan mens en omgeving.
Deze blogserie van 20 over de grote omslag, ofwel de enorme veranderingsuitdaging waar de mensheid voor staat als we over als soort willen blijven voortbestaan met een zekere vorm van welzijn, wordt u aangeboden door Stad van Morgen initiatiefnemer, Jean-Paul Close.
Blog 12 – verzet
Het is moeilijk te bevatten dat we een fase in zijn gegaan van verzet en verandering. Zeker als we het doorgeslagen individualisme en machtsmisbruik in onze omgeving als maatstaf nemen van een eenzijdige werkelijkheid.
Doorgeslagen individualisme
Velen vinden dat we doorgeslagen zijn in narcistisch individualisme en dat lijkt ook zo. In elke menselijke cyclus ontstaat er binnen een periode van overvloed een psychologische apathie en gemakzucht waarvan machthebbers profiteren tot ze er zelf bij neervallen. In het economisch materialisme is deze vorm van individualisme natuurlijk het meest interessant. Iedereen een huis, auto, vakanties, luxe eigendommen, schulden, veel consumeren, enz. Doe daar de speculatie bovenop van kapitalisme, dat prijzen doet stijgen door het creëren van tekorten, dan krijg je een groei economie. Iedereen wil meer, zoekt concurrentie met de omgeving door verschil te willen maken en schermt angst om iets kwijt te raken af door zich te vereenzamen, in een status hiërarchie of met het gezelschap van internet dat alles biedt dat men nodig lijkt te hebben.
Zelfs President Obama wist zijn publiek recent te vertellen dat de gemiddelde mens zo simpel is dat men alleen kan functioneren onder een krachtige hiërarchie. Het toppunt van politiek en economisch systeemslavernij is bereikt met zelfverheerlijkte dictatorachtige machotypes zoals Obama en Putin. Binnen de context van de menselijke complexiteit hebben wij een absoluut moreel dieptepunt bereikt.
Wakker worden
Door deze blinde afhankelijkheid ontstaan er ineens de meest uiteenlopende tegenstellingen. Rijk wordt als maar rijker, arm als maar armer, macht machtiger, onmacht wanhopiger. Criminaliteit stijgt uit zelfbehoud of hebzucht en systeemagressie bouwt zich op wegens het massale gevoel van onrecht dat van onderop de maatschappelijke basis ter discussie gaat stellen. De cultuur van eigenbelang en gemak breekt op. De zelfberekende, eigenzuchtige individualist komt weer in aanraking met emoties. Chaos is nodig om los te laten uit het oude systeemdwangbuis. Die onstabiliteit maakt de natuurlijke mens in ons wakker. Deze ontwaakt uit de bevroren egostatus en gaat schakelen met de omgeving uit overlevingsdrang. Eerst voelt men angst, daarna boosheid. Men gaat op zoek naar zichzelf en daadkracht voor nieuwe stabiliteit. De emoties moeten een weg vinden en men gaat op zoek naar de zin van alles. Verzet tegen de gevestigde orde kan zich op vele manieren uiten en deze reageert terug met meer machtvertoon, dwang en bureaucratie. Dat wekt nog meer verzet op dat zich uiteindelijk afzet tegen alles wat beweegt of maar ademt vanuit gezag.
Individualisme naar bewustwording
De bewustwording van de onmacht in het systeem brengt de natuurlijke mens in aanraking met werkelijke macht van de mens. Men ontdekt zichzelf en het zelfbewustzijn. Het onrecht wordt zichtbaar dat door de machtstructuren “recht” wordt genoemd. Men raakt in verzet door afstand te nemen en op zoek te gaan naar de inkleuring van een nieuwe werkelijkheid waarin men zelf een bevredigende rol speelt. Men raakt in aanraking met oude en nieuwe verbanden waar men bij kan horen, zoals een religie, een sekte, een vereniging of samenwerkingsverband. Of men creërt er zelf een, zoals ik Sustainocratie heb geschapen.
Het grijpen naar de oude moraliserende geschriften is een logische oplossingen om een constitutie van onrecht te vervangen met iets van blijvender aard. Maar dat is slechts één van de oplossingen. Tijdens de Arabische Lente zagen we opstand tegen het regiem dat uiteindelijk omver geworpen werd. De macht van het volk werd zo duidelijk maar ook het diepgewortelde virus van macht. Het verwijderen van de kopstukken was als het plukken van de paddestoelen. Er kwamen er evenveel voor terug.
Concessies via de stembus krijgt men pas als het grootste deel van de bevolking er achter staat. Maar verandering ontstaat nooit bij meerderheden. Het zijn de minderheden die het zelfbewustzijn als eerste doorbreken en de gevestigde orde ter discussie stellen. Evolutie is nooit democratisch maar empatisch. Keuzes die gemaakt worden op basis van inleving in een nieuwe werkelijkheid waarin samenhang en harmonie van belang is met een hoger bewuste “ik ben” benadering. Dan verdwijnt het verzet en werkt men open en transparant aan de opbouw van de nieuwe wereldbeleving.
Maar velen blijven hangen in het verzet en vechten tegen de oude gevestigde orde. Deze ziet daarin aanleiding om zich te uiten vanuit macht. Uiteindelijk verzwakt men elkaar en ontstaat er ruimte voor de daadwerkelijke vernieuwing. Niemand wil de harde woorden van strijd en oorlog, moord en doodslag, maar die van liefde en opbouwende voorspoed. Maar zonder eerst geconfronteerd te worden met de pijn en het wakker worden blijft de narcistische individualist ingeslapen en maatschappelijk gedrogeerd. Zowel het verzet als de vernieuwing groeit en bouwt zich op. Wanneer de oude machthebbers wakker worden dan is het te laat. Het verzet verwijt hen de schandalen van onmenselijkheid waardoor weer geschiedenis wordt geschreven van goed en kwaad. Dit maal zo gedocumenteerd dat we hopelijk een definitieve evolutionaire stap maken door onszelf in kracht en zwakte door en door te leren kennen. Wie weet gaat de mensheid dan een nieuwe era tegemoet. Daar wordt aan gewerkt. Bij ons in ieder geval, wij die het verzet zijn overstegen.
Blog 3 uit de serie van 20 van Jean-Paul Close over “de grote omslag”. Deze derde blog gaat over de noodzakelijke maar moeilijke introductie van een nieuw maatschappelijk systeem.
Blog 3: Nieuw systeem
De mens is een gemeenschapswezen dat kaders nodig heeft om optimaal en vreedzaam te kunnen leven. Binnen regionale (vaak nationalistische) belangen zijn de kaders ingegeven door lokale wetten en regels met een hiërarchisch systeem voor het managen van de algemene belangen. Er wordt macht uitgeoefend om de kaders te handhaven. Historisch gezien is deze macht in handen van een beperkte groep mensen of instanties die zich verheven voelt boven de massa door de controle over de 5G’s (Grond, Geloof, Gebouwen, Grondstoffen of Goederen en Geld). Zij hebben het voor het zeggen omdat de bevolking afhankelijk is gemaakt. Zolang deze welzijn beleeft binnen die kaders dan wordt de macht in wederkerigheid getolereerd en gesteund. De macht is georganiseerd en het volk versnipperd.
Machtstress
Onderling tussen de gefragmenteerde machtsgebieden bestaan spanningsvelden die zich door de exponentiële vergroting van de wereldbevolking, de som van de lokale welzijn en machtsbelangen, het vervagen van landsgrenzen en de eigen geldafhankelijkheid, doet uitvergroten tot conflicten. Het systeem heeft zich gaandeweg gestandaardiseerd rondom geld dat als onzijdige en gevoelloze factor de gefragmenteerde belangen verbindt. Hierdoor is geld dominant geworden in de onderlinge relaties en een overheersende machtspositie op zichzelf.
Eigenbelang overheerst
Het probleem van dit, uit evolutie ontstane systeem van belangenverstrengelingen en tegenstellingen is dat het eigenbelang van elk macht-eiland steeds regeert. Dat geldt niet alleen voor gefragmenteerde machtsverdeling maar ook voor de welzijn genietende lokale bevolking. Een democratie lijkt een eerlijke keuze mogelijk te maken voor het gemeenschapsbelang maar is vooral een hiërarchie opgebouwd uit consumerend conservatief eigenbelang. Alleen daarin is er eensgezindheid bij de massa én de machtsverdeling. In het model van de menselijke complexiteit positioneert zich dit systeem structureel in het gebied van ongenuanceerde groei en hebzucht op het laagste maatschappelijke niveau van moreel bewustzijn (groei en concurrentie). Geschiedenis en kennis leert ons dat dit altijd crisis en verval tot gevolg heeft.
De wereldproblemen zijn ondergeschikt
Nog nooit heeft de mensheid zo’n grote populatiesprong in aantallen gemaakt. Van 2 miljard naar 7 miljard in amper 80 jaar! Het huidige geëconomiseerde individualisme zorgt daarbij voor een groot, op groei en hebzucht gebaseerde “marktkans” als men het gecommercialiseerde welzijn weet te globaliseren. Elke mens een huis, auto, voeding, kleding, luxe artikelen, communicatiemiddelen, onderwijs, zorg, verzekeringen, diensten, leningen, energieverbruik, enz is een materialistisch eldorado waarin de 5-G machtsbolwerken zich uit kunnen leven door economische groei als maatstaf te gebruiken voor elk van de partijen. Maar die droom heeft beperkingen en is vooralsnog voor maar een beperkt deel van de wereld ingevuld en veroorzaakt nu al veel problemen. En daar waar het welzijn niet lokaal haalbaar is ontstaan gigantische migraties naar plekken waar het wel kan.
Consumenten economie
Dit met geld en macht gemanipuleerde welzijnsstreven via bijvoorbeeld de consumenten economie is met haar consequenties contextueel juist desastreus. De stress tussen de 5-G’s loopt op en de confrontaties worden steeds serieuzer. Grondstoffen worden schaarser, ongelijkheid ontstaat in voorzieningen van basisgoederen (voedsel, water) die noodzakelijk zijn voor welzijn en luxe is een vermeend lokaal maatschappelijk recht in plaats van lokaal productiviteit resultaat. Speculatie rond tekorten wordt economisch lucratiever dan waardecreatie van overvloed waardoor morele verantwoording ondergeschikt raakt aan geldbelang.
De Aarde
Ondertussen is het leefklimaat op Aarde zodanig beïnvloed dat we steeds meer gebieden te kampen krijgen met rampen (droogte, watertekort, aardbevingen, hoosbuien, tsunami’s, enz) die de basisvoorzieningen van alle mensen treffen, degenen met de minste welzijnsvoorzieningen eerst. De vervuiling neemt ook toe waardoor onze leefomgeving meetbaar geschaad wordt voor ons welzijnsperspectief voor de toekomst. Het eigenbelang van de gefragmenteerde machthebbers staat oplossingen in de weg omdat geen van hen het totaal overheerst en alleen het eigen fragment in stand tracht te houden. Men kan geen verantwoordelijkheid nemen voor iets dat buiten hun eigen macht of autoriteit valt. Verantwoordelijkheden worden gezien als kostenposten die men in een machtsstrijd niet wenst te dragen en via belastingen en regels alleen kan verleggen naar de bevolking en de andere macht-eilanden. Men wil het liefst geen ander beroep doen op het volk dan de geldende verplichtingen en bureaucratie omdat men anders aan macht moet inboeten. De druk op de bevolking wordt groter waardoor gaandeweg het welzijnsgevoel wegvloeit en het volk anders naar zichzelf en de macht gaat kijken. Dat geldt voor alle 5-G’s, niet alleen het territoriaal belang. De macht raakt steeds meer in stress.
Dreiging, ethiek en verantwoordelijkheid als nieuwe drijfveer
Ondertussen is het mensbeeld in het volk aan het veranderen (blog 1), ontwikkelt de kennis verder over wat we echt zijn (blog 2) en de consequenties van het huidige systeem op ons als mens met onze planeet als thuisbasis in een, vooralsnog onbereikbaar groot heelal. De dreiging van chaos, die vaak al als werkelijkheid wordt ervaren in de bestuurlijke taken, zorgt voor openheid voor oplossingen uit angst voor eigen verval. De ethiek en verantwoordelijkheden die de geëconomiseerde, onderling strijdende 5-G’s niet zelf kunnen dragen voor het grote geheel door macht-versnippering kan de mens individueel wél dragen vanuit integraal duurzaam menselijkheid belang en holistisch evolutionaire bewustwording. Elke mens is de mensheid en als zodanig op natuurlijke wijze autoritair ten opzichte van de werkelijke natuurlijke waarden van het bestaan. Daarin bestaat geen macht-hiërarchie, ook het schuldsysteem niet noch ondergeschiktheid, alleen de duurzame menselijke vooruitgang binnen onze natuurlijke context. Maar één mens is geen maatschappij noch systeem. Het kan er wel voor zorgen.
De oude kaders die zorgden voor decennia lange vrede en welzijn staan ter discussie door grote wereldwijde systeem consequenties maar ook door corruptie, graaicultuur, machtsmisbruik en schandalen in de machtscultuur. De zelfbewuste mens ziet de machthebbers niet meer als “verheven” personen maar potentiële despoten die misbruik maken van het systeem voor eigen belang over de rug van de bevolking. Steeds meer komt de roep om leiderschap met autoriteit in plaats van macht en management.
Het overheersende systeem (management structuur van macht) valt niet te bevechten omdat het eigen lokale regels hanteert voor het handhaven van de macht. Ethiek en verantwoordelijkheid levert ondertussen nieuwe inzichten die in de moderne wereld bekend zijn geworden als People, Planet en Profit. Helaas wordt Profit nog steeds vaak geïnterpreteerd als geldelijke winst in plaats van “meerwaarde creatie” waardoor PPP projecten toch altijd weer over geld en kosten gaan. Daarom hanteren wij (Stad van Morgen) niet Profit maar “Productivity”, met een genuanceerd beeld erover binnen de door ons gestelde kaders van ethiek en verantwoordelijkheid:
Duurzame menselijke vooruitgang (Productivity, People, Planet): ”
samen blijven werken aan een gezonde, vitale, veilige, zelfredzame en zelfbewuste lokale menselijke maatschappij binnen de altijd veranderende natuurlijke omgeving waarin we leven”.
Automatisch komen we dan buiten de wereld van handel en economie en binnen de wereld van oplossingsgerichte projecten en verantwoordelijkheden. Men kan het oude systeem niet dwingen te veranderen maar wel een nieuw systeem introduceren of toevoegen dat voldoet aan de ethische en verantwoordelijkheid eisen van deze en de komende tijd, en de dreiging structureel aanpakt.
Dat nieuwe systeem verenigt, faciliteert en inspireert de versnipperde bevolking en nodigt de instellingen van de oude wereld uit om in de nieuwe samenstelling en systeemregels te komen functioneren, al was het maar experimenteel. Als de systeeminnovatie betere zekerheden en perspectieven biedt, ook voor die delen van de macht die zelfbewust zijn, dan stapt men over en komt het oude systeem in verval, verdwijnt of schoont zich op.
De grote omslag
De grote omslag vindt dan plaats omdat er systeemkeuzes zijn en men niet gebonden meer is aan een enkele eenzijdige versnipperde machts-hiërarchie. Zo ontwikkelt zich een maatschappelijke selectie en bijbehorende autoriteit rond de keuzes. Dat gaat eerst langzaam maar uiteindelijk, naar mate het oude vervalt en het nieuwe zich bewijst, steeds sneller. Het klinkt allemaal eenvoudig op papier en in essentie is het slechts een keuze, als die er eenmaal is. In de praktijk is het echter een gigantische uitdaging die in de geschiedenis geen precedenten kent door de schaalgrootte van zowel de problematiek, de transitie, de machtsverdeling en de oplossing. Daarom kiest de Stad van Morgen ervoor om het eerst te bewijzen op het kleinste maatschappelijk niveau waar de complexiteit zich integraal voordoet: de stad. Eenmaal tastbaar en zichtbaar gemaakt zal het zich kunnen uitvergroten vanuit kansen in plaats van bedreiging.
Sustainocratische samenwerkingsvormen
Zo positioneert de Stad van Morgen alle spelers van de huidige maatschappij allereerst in de context van harmonieuze cocreatie en dan pas in individuele groei. Dat is een omgekeerde wereld voor het huidige gefragmenteerde machtsysteem.
Gebruik makend van de stress in de huidige versnipperde macht-eilanden nodigt de Stad van Morgen uit om multidisciplinair samen te werken vanuit een missie die zich toetst aan de definitie van duurzame menselijke vooruitgang en voldoet aan de stress van “global issues”, bijvoorbeeld AiREAS, voor gezondheid, luchtkwaliteit en gebiedsdynamiek. In plaats van met elkaar te wedijveren vraagt de sustainocratische samenwerking om elkaars talent en autoriteit (niet macht) te bundelen in een opdracht tot cocreatie van maatschappelijke harmonie met onszelf en onze natuurlijke omgeving. De projecten zijn niet geld maar waardengedreven. De waarden die uit elk proces ontstaan zijn wel weer elementen die via de traditionele handels en bestuurseconomie kunnen worden uitvergroot in groei-scenario’s.
Een sustainocratische samenwerking verbindt de macht-eilanden middels een onafhankelijke middleman (sustainocraat) die het menselijk evolutionaire belang behartigt. Zo oefent is elke macht gelijkwaardig ten opzichte van elkaar en kan zichzelf zijn zonder macht uit te oefenen op de anderen maar vanuit autoriteit bij te dragen aan de complexe lokale waardecreatie. Na het waardecreatie proces vervalt elke macht weer in haar normale rol maar neemt veranderingen mee die ook de eigen organisatie (maar niet de autoriteit) transformeren. Zo ontwikkelt zich een ontstressende situatie door toegepaste kennis in bestuurlijke systeem innovatie met toepassing van technologische en sociale innovatie.
Door de toevoeging van Sustainocratie positioneert de lokale maatschappij zich in haar eigen PPP harmonisering in het hoogst mogelijke deel van morel verantwoording en samenhang. Groei, verval en bewustwording tot cocreatie en integrale innovatie plaatst zich dan in de context van de wereldse uitdagingen van harmonieus welzijn met betrokkenheid (productiviteit) van de hele bevolking. Door de waardecreatie op welzijn en stabiliteit te focussen ontstaat een totaal nieuw maatschappijbeeld met integrale wereldwijde innovatie tot gevolg. Daarin zit zowel de transformatie als groei economie van morgen verborgen en het uiteindelijke bereik èn betrokkenheid van de hele wereldbevolking voor wereldwijd welzijn en stabiliteit.
De gemeenteraad verkiezingen 2014 zijn achter de rug. De herverdeling heeft plaatsgevonden. Het hanengevecht is weer begonnen om de “macht” maar is dat zo terecht?
De gemeentelijke overheid heeft een belangrijke gebiedsfunctie. Maar daar blijft het bij. De duurzame 21e eeuwse gemeenschap is geen eenzijdige overheidtaak (meer) ook al denken sommige partijen of mensen dat nog wel. Daarvoor zijn de maatschappelijke ontwikkelingen te complex, met teveel invloeden van binnen en buitenaf. De maatschappij 3.0 is een cultuur van samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheden rondom concrete duurzame doelen.
Daarvoor zijn grote veranderingen nodig die veel eisen van de bestuurders die nu gekozen worden. Zij zullen de transitie moeten waarmaken van een dominante, bureaucratische, machtgedreven overheid naar een participatieve en faciliterende overheid in een coöperatie maatschappij met hogere duurzaam menselijke doelen die politieke en economische belangen overstijgen.
Het gaat niet meer om links of recht
Het niet meer om de kleur van de partij, gefragmenteerde beloftes of eigenbelang van de deelnemers en hun partij aanhangers. Het gaat om grote lokale ontwikkelingen die voortkomen uit wereldwijde uitdagingen (global issues, local solutions, global application) op gebied van integraal menselijkheid en duurzame vooruitgang die een overheid niet alleen aan kan. Het professionele profiel en de menselijkheid van de raadsleden en kandidaat wethouders is doorslaggevend, niet de politieke kleur.
Bepalend voor de gemeentelijke gebiedstoekomst is hun bereidheid en capaciteit vandaag tot transparant en doortastend, multidisciplinair samenwerken aan de grote uitdagingen. Dit gebeurt niet meer op basis van dominantie maar gelijkwaardigheid. Er verandert hierdoor veel voor het hele ambtenaren apparaat, de gemeentelijke werkwijze, enz. Het probleem is dat deze transitie structureel in de weg wordt gestaan door de ouderwetse juridische en operationele verhoudingen die ruim 160 jaar geleden zijn samengesteld en doorontwikkeld. Dit transformeren vergt een uniek bestuursprofiel dat dun is gezaaid. Men levert de macht in voor autoriteit door samen te gaan werken. De raad staat erbij en kijkt ernaar, met een blokkerende mentaliteit of zelfbewustzijn rond grote transformatieve veranderingen.
Stad van Morgen (stichting STIR ) stippelde al in 2009 de grote veranderingslijnen uit die het samen met zelfbewuste bestuurders en ambtenaren in Eindhoven uitprobeerde middels AiREAS, VE2RS en STIR Academy. Veel gemeenten tonen nog moeite met de nieuwe verhoudingen met de lokale bevolking en instanties maar de precedenten zijn positief, noodzakelijk en transformatief. Niet alleen de overheid wordt geraakt door de transformatie, ook alle andere deelnemers moeten zich aanpassen. De een doet dat met meer overtuiging en daadkracht dan de ander. Ook hierin zit een uitdaging waarin vooruitstrevende gemeenschappen kansen ontwikkelen die de conservatieve regios missen. Het is een onstuitbaar proces. Crisissen zullen uiteindelijk zorg dragen voor draagvlak overal. Maar zelfbewuste gemeenschappen nemen het voortouw èn hun kansen.
Hier treft u lijstje van belangrijke veranderingen:
1. Bestuur vanuit oude macht is meer beperkende last dan vooruitstrevende lust.
2. Coöperatie maatschappij in opkomst
3. Toestemmingscultuur op de schop, maakt plaats voor Sustainocratie
4. Alleenrecht over besteding belastinggeld ter discussie
5. Nieuwe juridische basis gebiedsontwikkeling
Ad 1. De macht van de lokale politiek is de laatste decennia erg verminderd. De oude structuur tracht verantwoordelijkheid te blijven dragen door belastingen en bureaucratie te verhogen maar blokkeert ermee de vooruitgang die in de bevolking gaande is. Sommige bestuurders willen wel maar zitten vast in een netwerk van conservatieve belangen en verhoudingen. Hierdoor is veelal de lol van het besturen eraf. De verantwoordelijkheid is te groot en de oude werkwijze te problematisch zodat er nog weinig eer te behalen lijkt.
Er ontstaan bestuurlijke verschillen. De ene wethouder is helemaal voor de autoriteit en kans van doelgericht samenwerken terwijl de andere liever functioneert vanuit besloten machtculturen. Het blijft lastig om BenW, raad, politieke verschillen, conservatieve belangen te betrekken bij vooruitstrevende veranderingen en deze door te voeren. De andere maatschappelijke partijen stellen eisen en willen commitment die de oude Thorbecke cultuur niet kan geven. Het is geen lolletje meer om raad en bestuursfuncties te bekleden terwijl de wereld op zijn kop staat en men ondemocratisch uitgedaagd wordt er verantwoordelijkheid voor te nemen terwijl men er democratisch op wordt afgerekend. Het is een uitdaging die uniek is en van levensbelang. Stad van Morgen nodigt uit om de transformatie aan te gaan en helpt mee.
Ad 2. Er is een transitie gaande waarin verschillende scenario’s zich ontwikkelen. In alle gevallen is lokale politiek en bestuur geen dominante partij meer maar een samenwerkingspartner. Voorbeelden:
* Triple helix: Samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en wetenschap. Deze samenwerking is vooral institutioneel. Dat wil zeggen dat de samenwerkende instanties nog steeds vanuit het oude paradigma van geldafhankelijkheid en macht redeneren. Daarom is men er in Eindhoven op teruggekomen. De belangentegenstellingen wilden te vaak uitmonden in gepolder zonder resultaat.
* Sustainocratie: Hierin staat de mens en milieu centraal met de verschillende instanties (overheid, bedrijven, wetenschap) als instrumentarium voor duurzame ontwikkelingen (global issues, local solutions). AiREAS, VE2RS, enz zijn voorbeelden van moeizame maar succesvolle experimenten die de wereldbelangen inspireren. Sustainocratie hanteert een definitie van duurzame menselijkheid en vooruitgang.
Ad 3. De oude toestemmingscultuur hoort bij de oude dominante overheid. De coöperatie maatschappij verlangt commitment en expertise van de overheid voor gebiedsontwikkeling, hoger doel en bepaalde publieke functies. Het is een faciliterende cultuur waarbij samenwerking gestuurd wordt door het hogere doel van duurzame menselijkheid en vooruitgang, niet partij keuzes noch polderdiscussies of eenzijdige toestemming. Concensus wordt bereikt over prioriteiten en middelen, niet over de richting want die staat vast (duurzame menselijke vooruitgang).
Ad 4. Alleenrecht over besteding belastinggeld is een op te lossen probleem vanuit punt 3. Vandaag nog is een groot deel van de overheid begroting vastgezet in oude aanbestedingen. De vrijheid van handelen is daarom enorm beperkt terwijl de lobby tegen elke verandering druk uit oefent op de beleidstructuren. De coalitie van multidisciplinair samenwerken accepteert geen commitment zonder toegang tot middelen. Het wordt een grote uitdaging om belasting geld in coöperatieve verband te besteden in plaats van eenzijdig.
Ad 5. Bovenstaande geeft tevens aan dat er veel juridische bepalingen uit de oude verzuilde en gefragmenteerde relatie cultuur blokkerend werken in een gedeelde verantwoordelijkheid cultuur. Daar dient verandering in te komen en ook dit gebeurt niet zomaar. 160 jaar van opgebouwde regelgeving transformeer je niet in een keer zonder de maatschappij in chaos te dompelen. De Stad van Morgen heeft de STIR lus geïntroduceerd. Door deze toe te passen ontstaat er een proactief proces. Het verlangt leiderschap van alle betrokken partijen.
Na het zoveelste conflict met een woningbouwcorporatie, bank of overheid over woonruimte, betalingen, geldbelangen van instanties en uitingen van macht en onmenselijkheid is het tijd dat ook het aspect “duurzame maatschappelijke veiligheid” in relatie tot woonruimte en maatschappelijke waardecreatie projectmatig aandacht krijgt in de Stad van Morgen (naast gezondheid, zelfredzaamheid, voedsel en bewustzijn).
In de huidige publieke discussie over de economische en praktische verduurzaming in Nederland komt het begrip “wonen” nauwelijks voor. In het private debat is het echter aan de orde van de dag door de angst die men heeft om huis en haard kwijt te raken. We leven in een tijdperk waarin huisvesting ondergeschikt is gemaakt aan financiële scenario’s die een beperkend, dominant leven zijn gaan leiden onder overheid, woningbouwcorporaties en bancaire geldgedreven belangen. Het maatschappelijke duurzaam menselijke perspectief is eruit verdwenen. Er is een spanningsveld ontstaan dat ons leidt naar een chaos als we geen maatregelen nemen. Stad van Morgen introduceert voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid een werkwijze die gebaseerd is op bewustwording, verantwoordelijkheid name en samenwerking (sustainocratie). Zo kunnen we de “traditie” van een volksopstand of oorlog voorkomen. Het vergt echter de zelfbewuste deelname van mensen met autoriteit en maatschappelijke besef. En die zijn vaak moeilijk te vinden in de leidinggevende functies van de betreffende instanties. Maar daar komt langzaam verandering in, door crisissen én de uitnodiging van de Stad van Morgen.
Menselijke complexiteit
Onze samenleving, net als de natuur om ons heen, evolueert altijd en aantoonbaar op een cyclische manier via de fasen van groei (hebzucht), verval (crisis), aanpassing (bewustwording) en harmonie (samenwerking) zoals weergegeven in onderstaande tekening.
Traditionele maatschappelijke ontwikkeling (2 miljoen jaar lang)
In het plaatje zien we de traditie van de cyclus die maatschappijen al zo vaak hebben doorlopen. Onze huidige lokale situatie zien we op de lijn van groeiproblemen. We zijn “groei” ruimschoots voorbij, zitten op een dieptepunt van ethische werkwijzen en zijn “op weg naar verval”. Machthebbers manipuleren al enkele decennia de economische groei die men zoveel mogelijk tracht voort te zetten. Al geruime tijd toont dit beleid grote signalen en uitingen van verval die men tracht te ontkennen en tegen te gaan met instrumenten die men ter beschikking heeft. Personeel in leidinggevende functies missen de kennis, het bewustzijn of de moed om het beleid ter discussie te stellen. Men voert het blindelings uit, vaak ondersteund door incassobureaus, deurwaarders en juridische steun met de opmerking “regels zijn regels”. De kredietcrisis van 2008 heeft de onhoudbaarheid van deze onethische ontwikkeling al aangetoond maar in essentie is er niets veranderd. Het ergste moet nog komen hetgeen zich laat voelen in een negatief spanningsveld.
Hoe manifesteert zich het spanningsveld?
De typische negatieve tekenen in een gebied op weg naar verval zijn (algemeen en zeker binnen de context van huisvesting):
verharding van de incassocultuur
onmenselijk gedrag van beleidsmedewerkers (het systeem en de regels zijn dominant)
werkloosheid
men kan niet meer aan de verplichtingen voldoen
voelbaar onbalans tussen vernieuwing en conservatieve belangen
angst
eerste tekenen van opstand
agressie tegen het systeem
verhoogde bureaucratie
belastingverhoging
stijgende lasten
uit huisplaatsingen
stijging van de schulden
vastgoed en geldbelang boven menselijk belang
geld is doel, mens is middel
schuldsanering
verhoogde bijstand
migratie van goedkope arbeidskrachten
stijging criminaliteit
huisvesting is macht
“Wonen” is van huis uit een regionaal dwangmiddel om volgens vooropgestelde criteria deel te nemen aan een maatschappij. Al in tijden van de Romeinen werden mannen gedwongen deel te nemen aan veldtochten in ruil voor een landgoed bij terugkeer. Nu is het “economie”. Als men geld verdient dan heeft men toegang tot allerlei voorzieningen. Zonder geld niet. Geld wordt echter vanuit macht gereguleerd. Huisvesting is dan macht met “het recht huisvesting te ontzeggen”. Als zowel collectieve als gefragmenteerde belangen zich positioneren in “groei” dan is de cyclus van toepassing en crisis/verval onvermijdelijk.
Het kan ook anders.
Stad van Morgen positioneert zich in “harmonie”
Als stichting plaatsen we ons in het gebied van harmonie. Van daaruit nodigen wij mensen en instanties uit om multidisciplinair mee te doen aan integrale, regionale verduurzamingsprocessen. Hierin is huisvesting een belangrijk onderwerp, niet vanuit vastgoed maar vanuit “veiligheid” en vooruitstrevendheid. Om de fasen van collectieve chaos en bewustwording te omzeilen introduceert Stad van Morgen de holistische benadering, Sustainocratie genaamd, gecombineerd met het begrip “Transformatie economie“. Bestuurders worden uitgenodigd naar deze samenwerking waar complexe waardecreatie plaats vindt, zoals wijkvernieuwing en projecten. Instanties die huisvesting faciliteren laten dan specifiek voor dit proces projectmatig het groeiprincipe los op zoek integrale lokale harmonie middels experimentele veranderingen. Men draagt de verantwoordelijkheid niet alleen maar collectief, sustainocratisch gekaderd door een of meerdere sustainocraten.
Huisvesting in dit geval is geen economisch vastgoed management instrument maar een stimulans voor maatschappelijke toegevoegde waarde ontwikkeling. Men biedt dan veiligheid als maatschappelijke motivator, niet tegen geld maar lokale toegevoegde waarde ontwikkeling. Stad van Morgen zoekt 6 woningen in wijken van Eindhoven om ze 5 jaar lang beschikbaar te stellen aan onze teams.
Het regionaal collectieve dient zich altijd te positioneren in “harmonie”
De diversiteit van duurzame belangen op gebied van gezondheid, veiligheid, zelfredzaamheid, bewustwording, voeding, enz is zo groot dat een grote hoeveelheid specialisaties de traditionele cyclus kunnen doorlopen en daarmee de harmonie voeden in een regio.
Stad van Morgen coördineert deze processen door met vastgoedbedrijven afspraken te maken voor het bieden van veiligheid en geborgenheid aan de kleine groep hoogbewuste Sustainocraten die zich daarvoor inzetten, of het leerproces aangaan. Maar 1% veroorzaakt de permanente zoektocht naar stabiliteit en duurzame vooruitgang. Deze levert 100% groeipotentieel voor de partners. De compensatie die men levert is niet economisch maar op basis van “wederkerigheid”. Zo verstoort men het proces van passie en motivatie niet door het te verwarren met dat van groei.
Voorbeeld projecten
Het moge duidelijk zijn dat de aanpak van de Stad van Morgen zo nieuw is dat we in de steden (bolwerk van economische belangen) nog geen steun hebben ontvangen van woningbouwcorporaties. Toch ontwikkelen we in Eindhoven met uiterst bekwame “vrijwilligers” de permanent beta dagen om gaandeweg te laten zien wat we bedoelen. Door het zichtbaar en tastbaar te maken verwachten we het bewustwordingsproces van bestuurders te raken. Met support in wederkerigheid in plaats van alleen geld kunnen wij in de wijken de lat steeds hoger leggen.
In Eindhoven willen wij zo de 6 wijken aanpakken, te beginnen met Gestel (Tongelre, Woensel, Stratum, Strijp en Centrum). Wij zoeken een woning (gesponsord voor 5 jaar) in elke wijk voor onze sustainocratische mensen.
In Vught hebben wij een voorstel gedaan voor Fort Isabella (zie plaatje helemaal onderaan waarin het Fort ook de basis wordt voor regionale ontwikkelingen)
We zoeken op dezelfde manier een pand (oud kasteel of klooster) waarin wij het hele principe van veiligheid, huisvesting en toegevoegde waarde zichtbaar kunnen maken en tegelijkertijd als leerschool op kunnen bouwen voor wereldwijde kennisdeling.
Vooruitlopend op de boeiende STIR avondcolleges in Eindhoven (en binnenkort ook in Antwerpen) over geld, schuld en macht (na de zomer) wil ik u nu alvast deelgenoot maken van een aantal documenten van onze nieuwe STIR partner en Sustainocraat in wording in Antwerpen, Werner van Ginneken.
De interessante conclusie is dat
“Schuld niet echt bestaat. Het is een pressiemiddel”
Er zijn alvast twee pdf-documenten van Werner kunt u hier downloaden
Werner gebruikt elke principes van Fisher en Einstein in rekenkundige vergelijkingen die op papier natuurlijk erg logisch zijn maar in de werkelijkheid opboksen tegen een niet wiskundig fenomeen: de menselijke complexiteit. Dat laatste verdient natuurlijk onze STIR aandacht. Hoe gaan we hier mee om? Daarvoor gebruik ik liever even mijn eigen woorden. Die van Werner kunt op papier lezen en na de zomer persoonlijk met hem in het college bespreken.
Berg geld
Pak al het geld van Nederland (of België) en gooi het op een hoop. Maak een foto van die hoop en geef nu al het geld aan de Nederlanders (of Belgen) om er wat mee te doen. Als men klaar is dan gooien we al het geld weer op de hoop en maken er nog een foto van. Er is niets veranderd. Beide foto’s zijn gelijk.
Een hoop geld
Geld is dus een stabiele factor, het blijft altijd hetzelfde. Het is een tastbaar middel. Schuld heeft niets met het geld te maken want schuld is niet tastbaar, het is een onderlinge afspraak rond het wegnemen van geld van de hoop om het te gebruiken en te zorgen dat het weer op de hoop komt. De hoop blijft zo intakt en kan keer op keer gebruikt worden in de processen waar het voor bedoeld is. Dat laat Werner zien aan de hand van vergelijkingen die aantonen dat Schuldeiser en Schuldenaar tegen elkaar weggestreept kunnen worden. Zolang de hoop compleet is dan is er ook geen schuld.
Bewustwording door even te roeren in wat begrippen
Vanaf hier ga ik in de beeldvorming blijven roeren om duidelijk te maken dat de crisissen waar we mee te maken hebben geen enkele betekenis hebben, in tegenstelling tot wat machthebbers ons willen doen geloven. We gaan terug naar die twee gelijke hopen geld. Tussen de eerste en tweede berg van hetzelfde geld is wel degelijk wat veranderd. Namelijk datgene wat men met het geld heeft gedaan. Men heeft het ingewisseld voor onderlinge gunsten (emotionele waarde). In het proces is er wat geld zelf betreft niets gebeurd alleen het is van hand veranderd volgens een maatschappelijke afspraak en is daardoor een gunst aan de maatschappij toegevoegd. Het geld brengt dus vooruitgang door de uitwisseling van gunsten te stimuleren en tastbaar te maken. Een maatschappij brengt in principe geld in circulatie om die reden. Dat heet waardecreatie. Schuld bestaat dan niet omdat geld neutraal is en alleen de onderlinge gunsten waarde hebben.
Als iemand geld heeft maar (nog) geen gunsten nodig heeft dan kan deze het aan iemand anders geven (of uitlenen) die er wel behoefte aan heeft. De som van de actie is dat we er integraal op vooruitgaan. Dat is de oorsprong van de coöperatieve bank (Dhr. Raiffaisen). Ik kan zelf altijd iemand weer een gunst doen en daar geld voor krijgen dat ik alleen nodig heb als ik zelf ook iets nodig heb dat met geld wordt betaald. Zo is geld gewoon een middel in circulatie.
Natuurlijk kan ik de schuld noteren van de geldlening die ik iemand heb gedaan. Dan is hij mij geld of een gunst schuldig. Door het proces om te keren kan de schuldenaar gunsten uit gaan wisselen voor geld en zo de schulden aflossen door het geld terug te geven. Deze schuld kan natuurlijk ook in gunsten worden afgelost want geld en gunst zijn uitwisselbaar. Geld in omloop creëert zo alleen maar menselijke waarden. Schuld en schuldeiser strepen zich tegen elkaar weg zolang het motortje van waardecreatie blijft draaien. En het geld in omloop blijft nog steeds dezelfde grote hoop. De samenleving draait om de onderlinge afspraken rond geld en de uitwisseling van gunsten waarbij schuld en schuldeisers in onderling evenwicht blijven.
Waarom zitten we dan zo in de crisis?
Er zijn verschillende redenen. Er ontstaat een probleem als iemand mij geld wil lenen zodat ik gunsten kan kopen en deze schuldeiser mij niet één maar twéé gunsten terugvraagt. Op het moment van de lening is het geld één gunst waard in mijn handen maar op papier ben ik er twee schuldig. Ik moet dus zelf dubbel zoveel gunsten doen om in de omloop in het reine te komen. Het is oneerlijk dat de schuldeiser de schuld dubbel opeist dan hij gegeven heeft. Waarom accepteren we dan zo’n deal? Omdat we misschien iets nodig hebben voor het dagelijks leven dat op een andere manier niet verkrijgen is (macht door het creëren van tekorten), zoals een huis om te wonen. Door ons afhankelijk te maken van geld voor onze dagelijkse behoeften en niet van onze gunsten bepaalt het geldsysteem wat geldwaarde heeft en wat niet.
Als de schuldeiser geen gunsten terug wil, alleen meer geld dan dwingt hij mij mijn eigenwaarde te halveren en dubbel zo hard bepaalde gunsten (die geld opleveren, niet noodzakelijkerwijs maatschappelijke vooruitgang) uit te gaan delen waar ikzelf niets aan heb (behalve het in stand houden van mijzelf, geen enkele vooruitgang). Of ik moet meer schulden maken. Uiteindelijk stagneert de wereld van gunsten en geld en ontstaat er een crisis omdat niets meer circuleert. Geld gaat maar een kant opstromen, namelijk van schulden naar schuldeiser. Dat kan natuurlijk niet want schulden worden nu gecreëerd zonder dat er geld of gunsten tegenover hebben gestaan. Er is dan geen waardecreatie meer, alleen waardevernietiging. Degene die met het geld omgaat heeft een onterechte machtspositie door te eisen wat niet opeisbaar is. Er wordt geld gevraagd dat er niet is. Men wil steeds meer dan de berg groot is. Dat kan niet en bestaat ook niet in de echte wereld want wij als bevolking maken geen nieuw geld maar gebruiken geld alleen voor gunsten. Alleen in een virtuele wereld van schuld en macht kan de geldverplichting groeien vanuit schuldaanvaarding of opgelegde verplichting vanuit macht. Als wij dus het woord “groei-economie” horen dan zijn het deze speculanten die aan het werk zijn door meer geld aan ons terug te vragen dan er ooit in circulatie is geweest. Dat doet men dan door een claim te leggen op de toekomst, onze toekomst. Hierdoor wordt de bevolking in feite gegijzeld in een schuldsysteem.
Een tweede probleem ontstaat als wij gunsten vragen van buiten ons circulaire gunsten gebied. Wij krijgen dus gunsten maar het geld verdwijnt. De berg wordt kleiner. Een maatschappij kan dat compenseren door er geld bij te leggen om de berg in stand te houden voor lokaal gebruik maar dan ontstaat er een vertekend beeld. Door schuldeisers en schulden tegen elkaar weg te schrappen in een circulaire economie blijft het stabiele geld over. Maar nu verdwijnt het stabiele geld, ontvangen wij gunsten en is er niets weg te schrappen. Het stabiele geld is weg en laat alleen schulden achter. Het cirkeltje is doorbroken en het hoopje geld verdwijnt. Door het aan te vullen verhogen wij alleen de schuldontwikkeling, geen waardecreatie. Dat is tijdelijk goed voor het machtsysteem maar niet voor de maatschappij. Daarom moeten er kapitaal injecties komen om het hoopje in stand te houden, maar die lossen niets op want die worden toch weer leeggezogen of uitgewisseld tegen oude schulden.
De oplossingen
Er zijn natuurlijk vele oplossingen te bedenken. Zo kan het cirkeltje weer sluitend worden gemaakt door geld lokaal te houden en weer te koppelen aan gunsten in plaats van schulden. We zien overal op dit moment kleine waardesystemen ontstaan die deze functie op zich nemen nu de Euro onstabiel is geworden. We praten dan niet over een groei-economie maar een welzijnsmaatschappij (zoals sustainocratie).
Men kan ook de waarde van geld ten opzichte van de gunsten halveren in plaats van te verdubbelen. Een soort negatieve rente. Dan lost de schuld vanzelf op naar mate de bevolking weer in actie komt met gunsten verlenen. Dat is echter een puur technisch oplossing als we de oude explosie van onterechte schulden willen blijven erkennen. Het is niet echt praktisch omdat geld zelf geen waarde heeft. Dus de helft van niets is niets. We verdubbelen ons waardebesef van gunsten ten opzichte van geld en dat levert een moeilijke situatie op lokaal.
Men kan ook een wereldeconomie afspreken maar dan moeten de parameters van de gunsten wel gelijk getrokken worden in alle landen. China heeft een lager arbeidsloon dan Europa of USA. Een euro krijgt meer gunsten in China dan elders in de wereld. Daarom trekt de Euro ook massaal naar China en circuleert het niet in Europa. Als China echter gunsten terug wil vragen aan Europa kost het haar het dubbele of meer dan wanneer ze het zelf doet. Daarom ontwikkelt China zich zo snel met de middelen van buitenaf en zuigt het Europa en Amerika leeg. We moeten dus ophouden om gunsten te vragen aan China (zelfredzaamheid). En als ik China zeg dan gaat het over alle lageloon landen natuurlijk. China is echter een grootmacht in deze die snel haar eigen megacrisis ontwikkeld op deze manier.
Men kan ook weer de “gunsten economie” opbouwen en geld op een secondaire plaats zetten. Geld wordt dan het middel dat het ooit bedoeld is en niet het doel om alleen maar stijgende onwerkelijke schulden te betalen. Dat zijn allemaal keuzes die een mens eenzijdig kan maken en dan in conflict komt met het dominante schuldensysteem, of collectief regionaal door de schuldeisers uit te sluiten en samen te werken vanuit waardecreatie. Dan komt men misschien in conflict met schuldgerelateerde juridische ontwikkelingen van de laatste decennia maar ook dat zijn onderlinge afspraken over een morele soevereiniteit waar met samen uit kan komen.
Macht is het probleem
We komen altijd in het vaarwater van de machtsposities die zijn ontleend aan het geld, leen en het verhoogde terugeis systeem. Men wil alleen geld en geen gunsten dus raakt het land werkeloos en steekt men zich in grotere virtuele (want het verschuldigde geld bestaat niet eens in de vaste werkelijkheid) geldschulden om de eerste schulden af te kunnen betalen. Moderne juridische systemen zijn rond de geldelijke concentraties van macht gebouwd waardoor er ook een moreel conflict ontstaat in het juridische systeem. Ook vrouwe Justitia heeft zich laten verleiden door de blinddoek voor te doen, niet om onpartijdig te kunnen oordelen maar door de werkelijkheid niet te hoven zien in haar oordeel. Moraal is zo uitgesloten van de werkelijkheid. Vrouwe Justitia wordt uitgedaagd zich te herstellen door haar blinddoek af te doen, haar maagdelijke morele onafhankelijkheid te herstellen en een nieuwe fase van morele bewustwording in te luiden in ons samenlevingssysteem. Dat is ook moeilijk natuurlijk omdat ook het bewakende juridische systeem in de machtige handen is gevallen van het schuldsysteem en dienstbaar is geworden aan hebzucht in plaats van menselijkheid. De nieuwe vorm van democratie lost dit op maar dan moeten we wel de oude opzij durven zetten. Dat is een keuze vanuit zelfbewustzijn.
Als men dus weer gunsten gaat leveren aan elkaar dan lost ook het schuldprobleem zich op door de omgekeerde evenredigheid. De machtsposities stellen echter eisen aan de aard van de gunsten door ze te verbinden aan geld en nieuwe schulden (denk aan het zorgsysteem). Die eisen worden weer in verband gebracht met het eigenbelang van het systeem dat schuld koestert wegens de macht die het oplevert door bijvoorbeeld arbeid met geld te honoreren in relatie tot productie, distributie en consumptie in plaats van welzijn . Dit is een samenspel tussen banken (schuldbeheerders) en overheden (systeembeheerders) die beide de macht verdelen door de mensen schulden voor te houden en af te dwingen. De mens kan niet anders omdat de basisbehoeften in overvloed getoond worden maar alleen toegankelijk zijn met geld. En dat laatste is alleen beschikbaar onder omstandigheden die door macht zijn bepaald.
Emotioneel probleem
Voor de bevolking is dit alles een emotioneel probleem. Schuld wordt van buitenaf opgelegd vanuit de tastbare wereld (geld), vaak met wettelijke plichten (macht) terwijl deze op te lossen is door de energetische (gunsten) wereld. Door als individu schuld niet meer te erkennen (teruggeven aan de schuldeiser met de opmerking “niet van mij”) is die emotie weg en kan er gewerkt worden aan die werkelijkheid van gunsten. Dat is lastig omdat banken en overheden een aantal emotionele waarden van ons onder controle hebben door ze in geldschuld te vertalen. Denk aan onze huisvesting, voedsel, gezondheidszorg of pensioenen. Dat is macht over werkelijke behoeften. Maar deze zelfde instanties hebben ooit geld gecreëerd om een gemeenschap te verleiden tot productiviteit op basis van onderlingen gunsten uitgedrukt in geld. Nu die productiviteit door macht-hebzucht is verdwenen is de macht ook uitgehold omdat deze alleen op schuld is gebaseerd. Voor de normale mens levert dit angst om de zekerheden te verliezen en voor de machtssystemen de angst om hun macht te verliezen. Angst is de essentie van de crisis en blokkeert een oplossing totdat een emotionele ontploffing (chaos, oorlog, enz) de zaak op pijnlijke wijze saneert.
De werkelijkheid is echter anders dan de machthebbers verkopen. Huizen, dokters, geld, grond, mensen en de hele tastbare wereld is hetzelfde, met en zonder schuld. Schuld is een opgedrongen afspraak waar men macht aan ontleent maar het is virtueel. Alleen die tastbare wereld is reëel en wordt gebruikt als werkelijke zekerheid. Vaste middelen worden gebruikt voor leven en welzijn. Gunsten zijn ook echt, door de emotionele waarde die eraan wordt ontleend van vooruitgang. Schuld en bijbehorende macht is virtueel, niet bestaand en wordt alleen bewerkelijkheid door er een rechtstaat en politiemacht aan te koppelen onder beheer van de machthebbers. Deze schuldenwereld heeft de gunstenwereld bevroren waardoor de tastbare wereld niet meer voor vooruitgang wordt gebruikt. We staan stil. Alleen de schulden bouwen op en de misstanden. De “macht” staat op drijfzand. Als de mens geen toegang meer krijgt tot overvloed verschaft zij zich toegang met geweld om te overleven.
Door de schulden weg te nemen komt de gunstenwereld weer op gang en draait de maatschappij op termijn weer optimaal. De enige die ophoudt te bestaan is de huidige bank die virtuele schulden beheert die toch in de werkelijkheid niet bestaan. En de dominante overheid die weer moet gaan faciliteren in plaats van controleren en speculeren zodat vooruitgang wordt geboekt en geen stilstand. Dat is allemaal niet zo moeilijk. Het is gewoon een erkenning van de echte werkelijkheid, onze angst een realistisch plekje geven, macht ontkennen en lossen door onze onderlinge afspraken een beetje aan te passen. In feite is het een simpele keuze tussen menselijke waarden of niet bestaande schulden.
Kan dat zonder kleerscheuren?
Ja, als men Sustainocratie toepast, ook in het machtsysteem. Een aantal jaren geleden bestond Sustainocratie nog niet maar nu wel. Destijds kon men zich nog verschuilen als machthebbers in de onwetendheid en een oorlog of opstand als “onverwachte” consequentie aanvaarden. Nu is er een vraag (eis eigenlijk) om menselijk verantwoordelijkheid aan degenen die vooruitgang blokkeren door macht onterecht uit te blijven oefenen. Ze hebben nu een vrijwillige keuze die opeisbaar is door menselijkheid. Men is voor altijd verwijtbaar als men die keuze niet bekrachtigt, en een held van vandaag en de toekomst als men deze omarmt en toepast. Men kan macht uitoefenen als historisch despoot of macht transformeren in autoriteit voor menselijke vooruitgang en de wereld in gaan als held. De keuze is aan de machthebber. Gelukkig zijn er genoeg die die keuze al hebben gemaakt.
Waar je ook om je heen kijkt in het onderwijs, “men” heeft “problemen” met jongeren en hun gedrag en probeert dat op allerlei manieren in toom te houden, onder controle te houden om jongeren passend in het plaatje van het systeem te vormen. Zo te vormen dat ze straks geld verdienen in een individualistische hebzuchtige samenleving. “Men” weet niet beter, het systeem eist kant en klare kinderen die “systemisch verleid” een keurig papiertje afleveren. Doe je dat niet dan krijg je straf, eeuwige straf. Als “voetveeg van de samenleving” tel je als mens niet meer mee.
Men vergeet 1 ding: het zegt niets over wie kinderen ZIJN.
Hoe gaat dat nu in zijn werk? Met allerlei straffen, vooroordelen, verboden, agressie, beoordelingen, veroordelingen, en macht worden kinderen benaderd uitgaande van hun tekorten en daardoor in een rol van slachtoffer geplaatst. De hulpverleners met stikkers staan overal klaar, want ze dienen “geholpen” te worden om in het gareel mee te lopen.
Voorbeelden: Kindje kan zich niet concentreren, beweeglijk, ADHD stikker. Kinderen die constant gepest worden en tot zelfmoord overgaan. Een docent die na 2 x waarschuwen voor niet nakomen ivm baldadig jeugdig gedrag, gek doen met een muts van een ander tijdens de les, letterlijk tegen over de hele klas tegen betreffende kind zegt: “Als je nu niet nakomt, dan zal ik er voor zorgen dat je van school wordt gestuurd”. Dit is duidelijk manipulatie uit eigen onmacht hoe hier mee om te gaan. Ook als je zoiets in het gezin tegen een van je kinderen zegt is dat precies hetzelfde, je toont onmacht en je beschadigd de ziel.
Bij vooroordelen, veroordelingen, agressie ligt een immense uitdaging en verantwoordelijkheid voor de mensen die met de jongeren werken. Een uitdaging van zelfdiscipline, kennis en beheersing van zichzelf om niet in de overdracht hun eigen onuitgewerkte persoonlijke stuk hiervan op jongeren te projecteren. Men dient zich daar daadwerkelijk bewust van te worden. Wie oordelen uitspreekt smeert een heleboel vuil op de ziel van kinderen. Dan straffen we het kind, ons zelf en ons allemaal, tot in de eeuwigheid. Angst wordt dan duidelijke geprojecteerd, omdat men geen controle heeft en ontbreekt er elke vorm van vertrouwen. Zo ontstaat heel duidelijk een angstcultuur en een individualistische maatschappij.
Waarom blijven we de keuze maken om op te leiden en straffen vanuit tekorten om vervolgens de “ziekten” weer te moeten genezen? Wat kunnen we wel doen? Kinderen opvoeden en laten leren vanuit hun mogelijkheden, vanuit een positieve mensvisie. Kinderen zowel fysiek, emotioneel, intellectueel en spiritueel zich tot bewuste mensen laten ontwikkelen. Waarbij kennis een onderdeel is, maar niet het uitgangspunt. Die kennis dient dan om toe te passen voor een leven waarin samenwerking, samen leven, voedsel, gezondheid, wonen en gelijkwaardigheid de basis vormen voor een gezond en duurzaam bestaan. Juist ook kinderen ervaringen laten doorleven tot op een spiritueel niveau. De spirituele ervaring, een niveau waarop kinderen niet door toebedeelde tekorten door anderen worden bepaald, maar tot op een niveau waarop het zijn diepste kern ontmoet, de ruimte van de stilte, de ruimte waar Ik Ben in hem is. Op dit unieke plekje zijn mensen gaaf en heel, zuiver, hier zijn ze oorspronkelijk en veilig en geborgen in zichzelf, gedragen in warmte en liefde. Innerlijke veiligheid wordt hier ervaren, zodat die niet in externe materiele zekerheden hoeft te worden gezocht. Dan ontstaat ruimte om vanuit die veiligheid zich te verbinden in vertrouwen met anderen en volop mens te zijn. Authentieke talenten gaan zich ervaren, bewust worden en ontwikkelen. Talent ontwikkeling is een levenslang proces, telkens komt er nieuwe informatie beschikbaar om verder te ontwikkelen.
Ben je zelf nog bewust van je eigen energie en krachtbron die ons allen eigen is? Laten we die toch vooral bij kinderen koesteren, het is hun levensstroom, hun krachtbron van leven in het nu in het verlangen naar de toekomst. Een kind is een levend wezen dat al waardevol van zichzelf en voor zichzelf is. Elk kind is uniek, zoals iedere vingerafdruk in de wereld uniek is, zo heeft ook iedere ziel unieke talenten die gemanifesteerd willen worden. Hoe zou het tot in de eeuwigheid eruitzien als we kinderen leren zich menselijk te ontwikkelen en bewust te worden wie ze zelf als mens ZIJN? Hoe zou het er tot in de eeuwigheid uitzien als we eerst als mensheid mens zouden ZIJN, bewust er te zijn en van daaruit DOEN? Beeld je eens in… een samenleving waarin de eenheid van de mens wordt ervaren, in onderlinge verbondenheid, vanuit ieders uniciteit, waarde en welzijn creërend met elkaar en voor elkaar. Geloof jij erin? Ik wel.
Stad van Morgen 