Stukje geschiedenis

In 2011 besloten Nicolette Meeder en ik om vanuit de Stad van Morgen een programma op te starten richting de jeugd van Nederland. Dit kwam voort uit de algemene ontevredenheid over het huidige  onderwijssysteem in Nederland. Voor ons gevoel is dit onderwijs te nadrukkelijk een leerweg voor cognitieve vaardigheden waar de integraal duurzame menselijkheid uit verdwenen is. In het beeld van menselijke ontwikkeling dat leeft in de Stad van Morgen is de betrokkenheid van de jeugd bij de volwassen uitdagingen van de omgeving een leerweg die door interactie ermee wordt aangegaan. Het onderwijs is in onze beleving een gefragmenteerde zuil in de samenleving waarin de jongeren een opleiding krijgen die amper aansluit op de gangbare werkelijkheid. Dit heeft enorme gevolgen, zowel voor de maatschappelijke ontwikkelingen als voor de toekomstperspectieven van de jongeren zelf. Het is dan ook niet vreemd dat vele jongeren ontredderd hun weg zoeken of in hun prive leven een heel ander bestaan leiden dan op school.

Het basis en voorbereidend middelbaar onderwijs bleek zo dichtgetimmerd dat wij op punt stonden een eigen school te starten. Dit zou echter ook weer de confrontatie aan moeten gaan met de huidige ministeriële opvattingen, normering en inspecties dat ons in dit stadium de muur te dik leek. Een Stad van Morgen bijeenkomst in Utrecht begin 2011 bracht wel veel gelijkdenkende bij elkaar maar niet voldoende basis om tot verbindende samenwerking te komen.

In 2009 was Chris Noordam in Rotterdam begonnen met een programma van ondernemerschap in het middelbaar onderwijs. Hij wist op die manier een grote groep jongeren uit te dagen middels jaartrajecten die hij begeleidde. Het concept sprak ons aan echter vanuit de aanpassing om dit ondernemerschap niet te positioneren vanuit het economische paradigma van “geld verdienen”, maar het menselijke paradigma van “verantwoordelijkheid nemen voor je eigen toekomst”. Dit betekende voor ons dat wij ons gingen richten op jongeren die op punt stonden om het schoolsysteem te verlaten en zich als volwassen individu een zelfstandig leven te gaan leiden. Deze brug gaf ons wat toegang in een systeem dat vooral in zichzelf gekeerd bezig is wegens de economische afhankelijkheden van Den Haag en de controle die erop wordt uitgevoerd. In de laatste jaren van het beroepsonderwijs gaan de deuren op een kier zodat de buitenwereld uiterst voorzichtig en gecontroleerd meegenomen wordt in de processen. Wij gingen aan de slag met ons project “ondernemer van je eigen leven”

Juni 2011: ROC Handel & Marketing te Eindhoven

Om binnen te komen in een ROC sloten wij aan op de interne ontwikkeling rondom het begrip “burgerschap”. Wij maakten de afspraak dat wij een burgerschapdag zouden organiseren die door de Stad van Morgen gefinancieerd zou worden uit onze eigen sponsoring. Als tegenprestatie zouden wij een jaar lang samen gaan werken aan burgerparticipatie. Het programma kreeg de naam “Laat mij maar los”. Het resultaat van de dag, met ruim 200 studenten, was bemoedigend, alleen veel te gefragmenteerd volgens onze doelstelling. De jongeren konden punten verdienen door aanwezig te zijn maar de betrokkenheid was vooral gericht op het doorkomen van de tijd. Het programma moest vooral “leuk” zijn maar of men wat leerde was eigenlijk niet aan de orde, noch het borgen van het proces in vervolgactiviteiten of het leerprogramma van het ROC. Na de dag, met veel boeiende en openhartige respons van de jongeren, bleef het afgesproken jaartraject uit en sloten de gelederen weer van het ROC.

Februari 2012 – ROC Techniek Eindhoven

Met deze ervaring in het achterhoofd gingen wij aan de slag met ROC Techniek en hebben ook een ondernemersdag aangeboden. Dit zouden wij twee keer doen in 2012 om zo de 500 leerlingen van de school te bereiken. De eerste dag werd in Februari 2012 georganiseerd en wederom had de Stad van Morgen de inhoudelijke verantwoordelijkheid op zich genomen. De school faciliteerde uitstekend met ruimte en aankleding. Wij hadden besloten dat als de school niet naar de werkelijkheid ging, wij de werkelijkheid aar de school zouden brengen vanuit het Sustainocratische proces (overheid, bedrijven, school en jongeren). Tijdens de voorbereidende besprekingen opperde betrokken coach Jules Ruis de mogelijkheid om de jongeren een spel te laten spelen. Dat hebben wij gedaan “de reis van de held” en het resultaat was prachtig. Dit was te danken aan het samenspel tussen de coaches, de faciliteiten van de deelnemende bedrijven en de interactie met de jongeren. Ook in dit geval klapte de school dicht en kwam er niets van het vervolg noch de tweede sessie.

Novalis college – Eindhoven

Ondertussen had de antroposofische school in Eindhoven toegestemd in het organiseren van het programma “ondernemer van je eigen leven” voor een groep van 14 en 15 jarige jongeren door 1 keer in de week gedurende 6 maanden gebruik te maken van een van de mentor uren. Er is natuurlijk een groot verschil tussen jongeren in het midden van hun pubertijd en degenen die op 18 -21 jarige leeftijd bezig zijn met hun toekomst. De speelse en onrustige natuur in de groep was een uitdaging op zich. Door allerlei speelse instrumenten toe te passen werd toegewerkt naar een aantal kleinschalige hoogtepunten die de jongeren geheel zelfstandig hadden ingevuld en uitgevoerd. Het antroposofische aspect van deze school sloot ook goed aan bij onze visie in de Stad van Morgen.

12.12.12 “Europe of Tomorrow”

Het spel “Stad van Morgen” dat wij in het ROC Techniek hadden gespeeld was zo goed bevallen dat wij het breder wilden positioneren dan alleen Eindhoven. Het ging niet alleen om het spel maar vooral ook de weg er naar toe. 2012 was al een beladen jaar door het einde van de Maya kalender. Dit was voor ons voldoende aanleiding was de maatschappelijke transformatie te verbinden aan de grote hype die was ontstaan. 12.12.12 werd als spel gepositioneerd voor studententeams uit heel Europa. Het werd uitgezet via universiteiten en persoonlijke contacten. Uiteindelijk werden de instellingen aangesproken om studententeams samen te stellen. het werd echter als “weer een event” gezien dat inbreuk deed in de agenda’s van de school en de studenten. Daarnaast kostte deelname geld en dat riep meteen weerstand op. Men had moeite zich in te leven in de mogelijkheid dat dit een proces was dat kon leiden tot een beweging. Begin december 2012 hadden zich twee scholen ingeschreven, beide uit Eindhoven, ROC Handel en Marketing en Fontys Hogescholen.

Al vanaf het begin hadden we gezegd dat 12.12.12 niet afhankelijk was van volume deelname maar van deelname van jongeren, al was het er maar één! Uiteindelijk werden het 10 jongeren van beide scholen. Zij hebben samen een uitdaging geformuleerd voor hun eigen generatie in Europa. In 2013 gaan wij dit verder doorzetten met hulp vanuit een groeiende hoeveelheid mensen. Uiteindelijk zal naar verwachting de volgende “Next Generation” bijeenkomst in Hongarije worden gespeeld.

En nu? 

Uit bovenstaande blijkt dat niets wat wij gepland hadden is uitgekomen maar ondertussen hebben wij heel veel gedaan. De vele honderden jongeren waar wij mee om zijn gegaan bleken stuk voor stuk betrokken bij hun eigen toekomst. Zij stonden open voor informatie, discussie en beeldvorming en verrasten ons steeds weer door hun brede wereldse kennis en belangstelling. Terwijl wij steeds weer bevestigd werden in onze teleurstelling in “het onderwijs systeem” groeide ons vertrouwen in de komende generatie. De kloof tussen het onderwijs en de zelfbewuste jeugd is zo gigantisch dat het ons regelmatig tot diepe treurnis bracht. Maar toch hebben wij moedige leerkrachten ontmoet die dezelfde visie deelden en bereid waren zich in te zetten voor verandering in het schoolsysteem, vaak zelfs ten koste van henzelf.

Wij gaan verder en hebben het volgende op het programma staan:

• Kwetsbare jongeren – Nicolette is bezig met een groep mensen om een aanpak te definiëren rond deze groeiende groep jongeren die hun weg niet meer weten te vinden in de huidige maatschappij. Zij schreef een recent blogverslagje  over deze ontwikkelingen.
• Gastcolleges – Ikzelf begin een serie avondcolleges met speciale genodigden voor alle jongeren en mensen die hun 2e en 3e jeugd beleven. Dit wordt met ruimte gefaciliteerd door Fontys in Eindhoven.
• Madurodam locatie – wij zoeken een locatie waar wij een minimaatschappij kunnen bouwen volgens de sustainocratische principes.  Het is tevens een rustpunt voor mensen die even de weg kwijt zijn in de huidige maatschappij. Wij noemen het “Madurodam” locatie omdat het een maatschappij in het klein is waar even de stress en regels van de omringde maatschappij niet gelden en men zich een kan voelen met zichzelf en de natuur door wederkerigheid van inzet en wat de natuur teruggeeft.
• 2013 “Our Common Future” in Hongarije.
• Opzetten van de academie voor toegepast hoger bewustzijn

Kortom, plannen genoeg en zeker een uiting van onze eigen persoonlijke invulling aan “ondernemer van ons eigen leven”.  En dat houdt natuurlijk nooit op als het eenmaal in je bloed zit.