“Chaos hoort erbij”, beargumenteer ik tijdens het STIR avondcollege terwijl ik mijn holistische totaalbeeld van de natuurlijke en menselijke complexiteit laat zien.

Zonder chaos ontstaan geen nieuwe inzichten, verbindingen of ruimte voor vernieuwing. Zonder chaos zou de evolutie tot stilstand komen en het leven uitsterven. Chaos is een van de fundamenten van harmonie, hoe tegenstrijdig paradoxaal dit ook moge klinken. Omgaan met chaos in de natuur is net zo normaal als het zoeken naar voedsel of paren voor vermenigvuldiging. Veel levende soorten hebben zintuiglijk zich ontwikkeld om chaos een plek te geven in het bestaan. Denk aan de manier waarop bomen hun bladeren loslaten om de lange, koude nachten van de winter te doorstaan en de stormen te overleven zonder om te vallen. Denk aan de vele soorten die leven van de chaos van andere soorten. Het verrottingsproces van een omgevallen boom biedt levensscheppende harmonie voor insecten, schimmels, bacteriën, enz. De ene zijn dood is de ander zijn brood.

In het bewustwordingsproces van de mens is chaos de motor. Pijn van chaos scherpt onze zintuigen, het maakt ons bewust, ontwikkelt onze morele zingeving en ethiek, maakt ons creatief, scheppend en vooruitstrevend. Chaos is de motor van ons spiritueel bewustwordingsproces.  Chaos verschoont ons van het onhoudbare en openbaart de vernieuwing voor ons. Als we chaos risicomijdend in de weg staan dan sterft ons bestaan, komt onze creativiteit in verval en brokkelt ons bestaan af totdat een crisis de blokkade doorbreekt en ons weer aanzet tot een nieuwe cyclus. Alle problemen die de mensheid in deze tijden wereldwijd voor haar kiezen krijgt zijn te herleiden tot een neppe maatschappij die geldgroei als oneindige maatstaf heeft genomen en kunstmatig de chaos uit de weg gaat met kapitaalinjecties en manipulatie. De natuur laat zich niet permanent blokkeren en breek door zoals ook een dam of een stad verdwijnt wanneer de natuur weer de vrije hand krijgt. De grote catastrofes in de wereld zijn rechtstreeks resultaat van onze gebrekkige weerbaarheid door de natuurlijke chaos niet meer als instrument van opschonende vernieuwing te zien maar te verdoezelen achter economische groeiplaatjes.

Het is moeilijk voor mensen om het totaalplaatje te overzien en chaos te leren liefhebben zoals we ook harmonie zodanig intens waarderen dat we het hebzuchtig willen laten groeien totdat het weer in chaos uiteen barst. De meeste mensen kijken niet veel verder dan hun neus lang is en kijken vooral alleen maar achteruit omdat daar de zekerheden te vinden zijn die men ooit heeft genoten. Vooruit ziet men alleen maar niet ingevulde tijd en ruimte met chaos vaak als angstaanjagende hindernis. Aan de hand van plaatjes met recente gebeurtenissen maak ik dit duidelijk.

Vlak voor de chaos

Als we op de levenslijn vlak voor de chaos staan, zoals we recent hebben kunnen meemaken met de aanslag in Parijs en alle gevolgen ervan in de wereld, dan zien we voor ons een hoop mogelijke ellende op ons afkomen en achter ons de zekerheden die we zouden kwijtraken.

De mensen in de wereld voelen zich aangevallen in hun vrijheid (niet alleen van meningsuiting) en tonen dat via social media en massale opkomst in solidariteit betuigingen. De politici, die zelf aan de basis staan van het risicomijdende economische groeipatroon dat ingrijpende veranderingen structureel in de weg staat en enorme misstanden veroorzaakt die tot chaos leiden, verzamelen zich uit angst dat hun machtspositie ondermijnd wordt en de onrust verder escaleert dan alleen de claim voor gerechtigheid tegen laffe moorden, de vrijheid van meningsuiting of het verdedigen van respect  voor geloofsuitingen. Er zijn genoeg probleemsituaties van financiële onderdrukking van voldoende explosieve aard om de politieke en materialistische despoten tot paniek te drijven. Zij kijken vooral naar manieren om hun hebzucht en eigenbelang te behouden. Snel op de foto met de massa is dan een doelbewuste keuze. Maar de massa is niet gek en doorziet al snel de verwerpelijke tactiek door de vele regeringsleiders die zich zogenaamd solidair verklaren te wijzen op hun eigen onethische, onmenselijke keuzes in hun dagelijkse activiteiten.

De moed om chaos te overstijgen

Uit het holistische plaatje is duidelijk op te maken dat chaos slechts een onderdeel is van de werkelijkheid. Op de vooravond van een chaos is men vooral risicomijdend uit angst zekerheden kwijt te raken waar men waarde aan hecht. Maar men kan ook chaos aanvaarden als vaststaand feit en zich er overheen projecteren vanuit bewustzijn en een beeld scheppen over wat men los dient te laten om een nieuwe cyclus op te starten. Dit schept een nieuwe wereld van belangen en cocreatie dat ik zo heb geprobeerd aan te tonen:

Inzoemend op dit beeld komen we hier terecht:

Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan zegt menigeen. Toch is het een keuze. Chaos is een loslaat en bewustwordingsinstrument voor ons als mens en organisatie. Door het te aanvaarden en in perspectief te plaatsen kunnen we het spanningsveld opzoeken te behoud via onze management cultuur van controle en verbetering van het oude, en de leiderschap behoefte aan verandering van passie en zingeving.

Stad van Morgen hanteert dan een richtlijn voor de harmonisering van de maatschappij op basis van de definitie van duurzame menselijke vooruitgang en de vijf kernverantwoordelijkheden voor mens en maatschappij (voedsel/water, gezondheid, veiligheid, samen-redzaamheid en zelfbewustzijn). Die verantwoordelijkheden liggen soms nog erg ver in de realisatie maar de weg er naar toe is voldoende richtinggevend om de eerste positieve keuze te maken die al over de chaos heen zijn gestapt. Zo doen we dat met de uitnodiging aan iedereen, mens en instantie, om mee te doen aan AiREAS, FR2ESH, SAFE en de STIR Academy, allemaal chaos overstijgende initiatieven. Door de keuze te maken wordt men geconfronteerd met het loslaten van oude zekerheden en het opbouwen van nieuwe. Dat kan een chaos op zichzelf opleveren, zeker voor oudetijdse instellingen, maar een korte termijn stip met voldoende leiderschapsmentaliteit zorgt ervoor dat er een brug geslagen over de chaos heen wordt waar men volledig achter kan staan.

De cyclus heb ik nogmaals getekend met de verschillende gemoedstoestanden waar men mee in aanraking komt, zelf en de overheersende omgevingscultuur. Zo zien we nu veel mensen die bezig zijn met het opbouwen van een nieuw leven maar tegengehouden worden door een dominant systeem dat haar eigen sterven tegen probeert te gaan. We noemen dat de wet van de tegenstellingen. Daar kan men bewust mee omgaan door rekening te houden met de positie in de cyclus van de gesprekspartners. Iemand in de fase van opbouw straalt zelfvertrouwen uit en passie terwijl iemand in de fase van het ophouden van een oude werkelijkheid juist angst en wantrouwen toont. De uitnodiging om over de chaos heen te stappen is een proces van moed, durf en inzicht waarbij het goede voorbeeld vaak overtuigend werkt.

Blokkerende werking machthebbers is levensgevaarlijk

Tot slot ben ik ingegaan op de blokkerende werking van machthebbers die het financiële systeem als enige werkelijkheid zien en er alles aan doen om het tegen alle natuurlijke spanningen in in stand te houden. Dit is levensgevaarlijk omdat zo elke vorm van creativiteit en vernieuwing wordt tegengewerkt die nodig is voor de ontwikkeling van de mens en mensheid. De spanningen lopen op en worden onderdrukt door kapitaalinjecties.

De doorbraak komt van mensen zelf die zich groeperen achter de muur van verzet van de oude belangen. Deze hebben weliswaar de wet in de hand die ze zodanig manipuleren dat het eigenbelang gediend blijft in plaats van het gemeenschappelijke belang en de transitie. Door de nieuwe groepering ontstaat een nieuwe werkelijkheid die tijdelijk parallel in de wettelijke “illegaliteit” vertoeft maar in de spirituele kracht van ethiek en verantwoordelijkheid steeds zichtbaarder leiderschap ontwikkelt en zich zichtbaar maakt. Het spanningsveld bouwt zich op maar de nieuwe wereld zorgt tevens voor een consoliderende basis waar het loslaatproces uiteindelijk toch weer houvast krijgt, echter onder nieuwe voorwaarden van cocreatie.