Zoals sommigen van u misschien weten ben ik als tiener opgegroeid in en rondom Barcelona. Als 16 jarige landde ik op het kleine streek vliegveld van Prat de Llobregat in 1974 om voor het eerste voet te zetten op wat mijn tweede vaderland zou worden. Uiteindelijk zijn mijn twee kinderen er geboren, de een in Madrid de ander in de buurt van Barcelona. Maar in 1974 was daar nog geen sprake van. Barcelona was een smerige havenstad onder de rook van chemische fabrieken zoals “La Seda” die zorgden voor permanente geur van rotte eieren als je er langs reed. De binnenstad was voor mij een openbaring als plattelandsventje met een paardrij-achtergrond. Voor het eerst betrad ik een miljoenenstad. In 1977 ging ik naar Engeland in (Small Giant) York om te studeren maar Barcelona bleef mijn thuishaven omdat mijn familie zich er permanent gevestigd had.

Zo zag ik gaandeweg te transformatie van die zwarte, donker sfeer in de stad naar een bruisende metropool vol innovatie en vernieuwing. Verschillende belangrijke evenementen droegen daar aan bij en waar ik op verschillende manieren bij betrokken was. De wereldkampioenschappen van 1982 beleefde ik als gids en reisleider, een werk waar ik van genoot en dat mij hielp bij het zorgen van financiële middelen voor mijn studie in Engeland en mijn hobby aldaar, parachutespringen, dat ik elk weekeinde beoefende als het weer het ook maar enigszins toestond. De openingswedstrijd met Maradona als sterspeler voor Argentinië staat mij nu nog bij. Ik zag het vanuit de nok van het Camp Nou met 220.000 mensen in het publiek. Maradona was alleen herkenbaar voor mij door zijn enorme bos haren hetgeen hem ook zijn bijnaam van Pluisje had opgeleverd.

Spanje is sinds 1986 lid van de Europese Unie en heeft sindsdien een enorme moderniseringsslag meegemaakt in infrastructuur en bereikbaarheid.  De wegen rondom Barcelona transformeerden en het vliegveldje werd een internationale luchthaven. De stimulans voor ondernemers in de regio om mee te doen aan de modernisering was enorm. De bevolking ging zich modieus kleden en gedroegen zich als gegoede handelspartners met een centraal Europese mentaliteit.

In 1992 werden de Olympische spelen gehouden In Barcelona. Ik was nu volwassen en zelf in 1990 uitgezonden door Philips naar Spanje om als algemeen directeur voor de telecomdivisies door het leven te gaan. Mijn standplaats was Madrid maar het belangrijkste sateliet-kantoor was Barcelona waar ik wekelijks vertoefde. We deden prestige projecten met de lokale overheid en ik zag de transformatie van het havengebied met de Olympische stad die er gebouwd werd. De binnenstad was al onderworpen aan allerlei gestimuleerde private investeringen van ondernemers die hun gevels en uitstraling hadden gemoderniseerd.

In 2000 keerde ik tijdelijk terug naar de regio als telecom adviseur wegens de geboorte van mijn tweede dochter als tussenstap voor mijn terugkeer na 27 jaar naar Nederland (2001). Barcelona verkeerde in een economische dip omdat veel grote bedrijven aan het centraliseren van belangen waren geslagen. Dat betekende dat investeringen voor lokale fabricage activiteiten in de pre-europese tijd werden weggehaald en naar andere gebieden verhuisd. Mijn laatste beeld van Barcelona was er een van een prachtige binnenstad, zware luchtvervuiling, mede door de ligging van de stad en alle activiteiten, en industriële randgebieden die steeds verder in verval raakten. Lege gebouwen, werkloosheid, enz. Voor mij was dat ook aanleiding om mijn heil te zoeken in centraal Europa.

Daarna gebeurde er van alles met mij en mijn gezin waardoor ik mij moest gaan focussen op mijn activiteiten in Eindhoven. Hierdoor schoot mijn relatie met Barcelona er een beetje bij in. Totdat ik vorig jaar werd uitgenodigd werd om te spreken tijdens het grote wereldcongres van Slimme Steden in Barcelona. Wat had deze stad zich krachtig ontdaan van alle littekens van vergane glorie en geïnvesteerd in het creëren van toegevoegde waarde door midden in de wereldmaatschappij te gaan staan. De binnenstad was volledig autovrij gemaakt waardoor er ruimte ontstond voor ontmoetingen, sfeer en gezelligheid. De metro was uitstekend en betaalbaar in vergelijking met de andere steden waar ik dat jaar was geweest. Het verkeer was aan snelheid limieten gebonden om verdere vervuiling te voorkomen. En er waren hele vernieuwde stadsdelen gekomen in de plaats van de verpauperde industriële gebieden van eind jaren 90.

Natuurlijk kan er nog veel meer gebeuren in de stad en dat zal ongetwijfeld ook zijn weg vinden maar het resultaat van nu was al voldoende om als voorbeeld enkele maanden later in India te worden aangewezen. Kennelijk valt het anderen ook op.

En dan lees ik vandaag in de blog van de burgemeester van de stad dat de gemeenteraad heeft besloten niet meer in zee te gaan met bedrijven die hun geld wegsluizen naar belastingparadijzen en ook niet bedrijven die geen maatregelen nemen om hun eigen vervuiling tegen te gaan door structurele innovatie. Nu is de vraag of men ambtelijk ook in staat is om te investeren in waardecreatie in plaats van de goedkoopste te selecteren tussen de aanbieders waar men weer meer eisen aan stelt? We zullen zien.

Via verschillende kanalen zijn we bezig om in Barcelona een AiREAS en STIR achtig initiatief op te zetten. Dit soort signalen geven de burger moed, dat regelgeving en transparantie nu ook open gaat staan voor structurele participatie vanuit menselijke kernwaarden. We zullen zien de komende tijd.

Het doet mij in ieder geval deugd dat Barcelona in staat blijkt om een bepaalde “kwaliteit van leven” lijn vast te houden die ze sinds de dood van Franco in 1975 heeft ingezet. Het is bij uitstek een parel aan de Middellandse Zee en zeker een parel in de complexe stedelijke ontwikkelingen van historische kustgebieden. Daarbij toont de stad dat “stilzitten is achteruitgang” geen optie is en men vanuit bewustwording bereid is grenzen te verleggen.