We zijn als maatschappij vooral in de ban geraakt van economische indexen. Ons besteedbare vermogen, het huishoudboekje, ons salaris, de hoogte van de uitkering, koopkracht, beurskoersen, winst, enz vertroebelen onze kijk op de wereld. Die indexen zijn zo sturend geworden dan we vaak vergeten dat economie geen doel op zich is maar hooguit een middel. Het doel van elk levend organisme (zoals de mens) is een duurzaam en evolutionair voortbestaan van zichzelf als soort en wat daaruit ontstaat. Het gaat dan niet alleen om het welzijn zelf maar ook de manier waarop we er zelfbewust aan bijdragen. Steeds vaker worden mensen, bestuurders en instanties zich ervan bewust dat we ons te afhankelijk hebben gemaakt van economische prikkels en belangen waardoor we de consequenties voor ons echte voortbestaan uit het oog zijn verloren, sterker nog, we zijn er niet eens meer integraal bij betrokken…. totdat we ermee worden geconfronteerd. Maar dan is het te laat.

Daarom zien we dat steeds meer mensen en instanties afstand doen van economie als maatstaf. In de Stad van Morgen hanteren wij de 5 kernwaarden van Sustainocratie als maatstaf voor onze eigen definitie van duurzame menselijke vooruitgang. We kunnen daar met gemak een index van maken. Dat levert echter redelijk frustrerende resultaten op omdat in de wereld van verstedelijking die kernwaarden juist nooit echt een rol hebben gespeeld en derhalve op alle fronten een dikke onvoldoende scoren. Dat in schril contrast met de economische cijfers van een stad die vooral zijn gebaseerd op de waardering in geld van vastgoedtekorten, arbeid en goederenstromen. Men kijkt dan naar een groei-economie terwijl veelal de rekeningen, in de vorm van maatschappelijke lasten, vervuiling, criminaliteit en risico’s, via schulden, belastingen, kostenbesparingen en regelgeving gemanaged wordt zonder de echte oorsprong van de problemen onder ogen te zien. Men wil gewoon meer economische groei omdat er macht aan wordt ontleend maar er geen enkele betere of harmonieus duurzame wereld uit voortkomt.

Binnen de contouren van Sustainocratie blijken de steden daarom dodelijk kwetsbaar en die kwetsbaarheid wordt vooral veroorzaakt door focus op (groei)economie in plaats van het nastreven van echte kernwaarden. Een mooi initiatief dat zich tussen de twee werelden plaatst is de Gemeentelijke Duurzaamheid Index (GDI). De definitie die men hanteert voor duurzame vooruitgang is gebaseerd op de Brundtland definitie van de VN uit 1987 maar men geeft er wel een geheel eigen wending aan. Die wending maakt het waardevol omdat men economie nuanceert tussen mens en milieu. De PPP (people, planet, profit) beweging zien we erin terug maar wel met “profit” als middel en niet als doel zoals velen het nog steeds zien. In de Stad van Morgen vertalen we het Engelse “profit” niet in geldwinst maar maatschappelijke en ecologische meerwaarde. De GDI baseert zich op publiekelijk beschikbare gegevens en waardeert deze langs een as van 0 tot 10. Door allerlei parameters in te delen in de PPP kaart ontstaat een scoreplaatje van de betreffende gemeente. Zo kan iedereen meekijken naar het beleid en de effectiviteit ervan op gebied van de GDI definitie van duurzaamheid. Ook de landelijke ontwikkeling vertonen een beeld dat zeker de moeite waard is om naar te kijken en als betrokken maatschappelijke groepen eens wat mee te doen.

Eindhoven scoort volgens GDI een onvoldoende: 4, iets slechter dan gemiddeld Nederland (4,3)

Het burger stadsdebat van eind oktober heeft aangetoond dat Eindhovens burgerschap haar bestuur verwijt om met veel te weinig ambitie bezig te zijn. Ook de enorme tendens van sociaal ondernemen dat een vlucht neemt in het gebied wordt onvoldoende erkend of gefaciliteerd. Men laat zich nog teveel beïnvloeden door conservatieve, vaak twijfelachtige economische lobby’s in plaats van  het nastreven van kernwaarden en duurzaam vooruitstrevende indicatoren. Als we naar de GDI kijken dan zijn het vooral de kleinere gemeenschappen die goed scoren terwijl de grotere steden, het Noorden en absolute Zuiden van Nederland veel te wensen over laten. Provinciaal zien we Noord en Zuid Holland, Utrecht, Zeeland, Groningen en Limburg als slechtst scorende gebieden. Al met al pleit dit niet voor verstedelijking en als we dan toch steden wensen dan moet het beleid drastisch veranderen.